ورود به جامعه اطلاعاتى چیست؟
نانوتکنولوژی در جهان
ورود به جامعه اطلاعاتى چیست؟
راه برای غلبه بر رقبا در تجارت
تناسبات کاری در کسب و کار اینترنتی
آیا کسب و کار اینترنتی برای کسب و کارهای کوچک شما مناسب است؟
برای آنکه در وسط کار ناامید نشوید و کار را نیمه تمام رها نکنید باید نکاتی را در خصوص کسب و کار اینترنتی بدانید :
کسب و کار اینترنتی چیست و افراد مخاطب چه کسانی هستند. تنها بعد از درنظرگرفتن این اصول میتوانید استراتژی کسب و کار اینترنتی و کارایی آن را برای خود تشخیص دهید. در اینجا سعی کردم تا موضوعات بالا را به 5 دسته طبقه بندی کنم تا خط مشی برای شما باشند.
1 – در کسب و کار شما ، کسب و کار اینترنتی محتوایی است که در راستای حضور شما در اینترنت میباشد. زمانی که اینترنت تازه پا بود ، هر کس برای حس رقابت مجبور بود آنرا تهیه کند و در حقیقت
دروازه های آنرا بگشاید، درست زمانی که به جامعه عمومی راه پیدا کرد ، اما جهان علم و آکادمیک همچنان با آن مخالف بودند. موارد مشابهی مانند اینترنت بسیار وجود داشته است ، اما هیچکدام کارایی آنرا نداشته اند. در این عصر جدید با تاجران نگران و آشفته بسیاری مشاوره کردم که بسیار در کارشان مضطرب بودند. در آنزمان اینترنت تنها یک وسیله بازاریابی بود نه کمتر و نه بیشتر. بنابراین تنها به آنها گفتم که : " اینترنت تنها روشی دیگر برای سهیم شدن در اطلاعات است ، آن وسیله ای دیگر است. " پیام من امروز و آینده این است که اینترنت شما را قادر می سازد تا محصولات را به مصرفکننده خود بفروشید و یا منتقل سازید. اگر یک وسیله مناسب باشد ، پس از آن استفاده کنید ، در غیر اینصورت آن را رها سازید.
2 – کسب و کار اینترنتی این امکان را برای شما فراهم میسازد تا اطلاعات را از مشتریان جمعآوری کنید و از طریق وب سایت ، بازاریابی و فروش را انجام دهید. اگرچه این اطلاعات در مورد سفارشات است ، اما شما همچنین میتوانید از مشتریان خود درخصوص اینکه چه کسانی هستند ، محصولات را به کجا منتقل میکنند ، روش نقل و انتقال آنها چیست و سؤالهای دیگر که مایل هستید بدانید اطلاعات بدست آورید. بعلاوه کسب و کار اینترنتی شما را قادر میسازد تا به اطلاعات کارت اعتباری در اینترنت دست یابید. زمانی که اطلاعات جمعآوری شد کسب و کار اینترنتی موجب میشود تا در هر ثانیه کسب و کاری را انجام دهید. شما در آن نه تنها به تبلیغ ، بازاریابی و فروش میپردازید بلکه میتوانید حسابهای دریافتی و پرداختی خود را نیز کنترل کنید و از نظر فنی شما را حمایت میکند تا به ایده هایی دست یابید و همه آنها از منبع منفردی است که همان وب سایت میباشد.
3 – کسب و کار اینترنتی میتواند یک راه حل کامل تلفیقی در خصوص کسب و کار باشد. زمانی که به یک راه حل کسب و کار اینترنتی نظر بیفکنید ، باید جریان اطلاعات را از وب سایت خود به عملکردهای اداره وو دفتر در نظر بگیرید. آیا شما مایلید تا مصرفکننده با فشار یک دکمه اطلاعات را وارد پایگاه داده کند ، دستورالعملهای حمل و نقل را به انبار بفرستد ، کارت اعتباری را فعال سازد ، داده ها را وارد سیستم حساب شما بکند ، و زمانیکه در حال خواندن روزنامه صبح هستید فنجانی از قهوه جلوی شما قرار گیرد؟ این امر به شما بستگی دارد که تا چه اندازه بخواهید روند کار شما الکترونیکی باشد. بدون توجه به تلفیق کلی ، باید فرآیند را از شروع تا پایان قبل از آنکه عملی را صورت دهید درک کنید. اگر این فرآیند را درک نکنید ،باید دوباره طرحریزی و کار را از ابتدا شروع کنید که این عمل بسیار گران است. این هزینه برای مدت یکماه از 200 تا هزاران دلار است که همه اینها با تفاوت میان استفاده از Quicken و به مخاطره انداختن سرمایه در کاسبی قابل مقایسه است.
4 – دنیای آن لاین راه حلهای کسب و کار اینترنتی بسیاری دارد که با یک نیاز خاص سازگار است مانند یک مغازه آرایش که دارای محصولاتی برای بدن است. اگر احساس میکنید که به اندازه کافی اطلاعات در خصوص بهترین راه حل ندارید ، در نتیجه واقعا: تنها هستید. میتوانید به راحتی این مشکل را حل کنید. با یک فرد باتجربه کار کنید ، او به شما کمک میکند که نه تنها موضوعات فنی راه حل کسب و کار اینترنتی را دریابید ، بلکه به موضوعات تجاری نیز دست یابید. آن افراد خبره میتوانند مشاوران اینترنتی ، تنظیمکنندگان سیستم و افراد دانا در امور بازاریابی فنی باشند.
5 – کسب و کار اینترنتی بخشی از چگونگی عملکرد تجاری شماست.البته اجرای آن گران است ، اما بعنوان یک سرمایهگذاری باید به آن نظر افکند. در عوض شما دارای 401 تهیه کننده ، فضای مناسب کار ، پرسنل اصلی ، یا حساب تجاری گسترده هستید. در حقیقت کسب و کار اینترنتی بهترین انتخاب در کسب و کار است. آیا شما قصد دارید که کسب و کار روزانه آن لاین داشته باشید؟ اگر پاسخ شما مثبت است ، باید با بخشهای فروش ، بازاریابی ، امورمالی ، خدمات مشتری ، سیستم های اطلاعاتی ، عملکرد شبکه ارتباطی ، کارکنان پشتیبانی و متصدیان پذیرش سروکار داشته باشید تا مطمئن شوید که به همه بخشهای یک راه حل تسلط دارید و در خصوص آن به افراد آگاهی میدهید
بانک الکترونیکی تهدیدی برای بانک ها
تاثیر گرافیک در تابلوهای تبلیغاتی
بازاریابی eBay
قدم به سوی بازاریابی حرفهای
افزایش فروش محصولات همراه با سود بیشتر
مطالبی در مورد گوگل
نقش تبلیغات در صنعت گردشگری
اقتصاد دیجیتال: مفهوم و آثار آن
وفاداری الکترونیک سلاح مخفی شما در وب
وب یک وسیله است، نه یک استراتژی
تکنیک روانشناسی که باعث فروش میشود
10 نکته برای تبلیغات در اینترنت با بودجه صفر
موقعیت تجاری در Web
چگونه یک آژانس تبلیغاتی انتخاب کنیم؟
انواع تجارت الکترونیک
ورود به جامعه اطلاعاتى چیست؟
همه چیز درباره تجارت الکترونیک
10 روش برای طراحی موفق آرم تجاری
۷۰نکته برای موفقیت در بازاریابی الکترونیکی
بازاریابی الکترونیکی مهمترین بخش کسب و کارهای اینترنتی است و برای موفقیت در اینگونه کسب و کارها باید توجه زیادی به آن داشت. در این مقاله بصورت خلاصه 70 نکته مهم برای موفقیت در بازاریابی الکترونیکی بیان شده است. پس از خواندن هر یک از این نکات کمی تأمل کنید! چه ایده هایی به ذهن شما می رسد؟ 1- یک موقعیت منحصر به فرد و بی همتا در کسب و کار خود ایجاد کنید. 2- داشتن موقعیت بی همتا در اینترنت مهمتر از محتوای تبلیغاتی شما است. 3- تنها به کاهش قیمت کالاها در سایت اکتفا نکنید. 4- قبل از ایجاد و توسعه محصول بازار آن را پیدا نمایید. 5- به دنبال جماعت حریص و مشتاق به محصول یا خدمات باشید. 6- سعی نکنید یک بازار جدید ایجاد نمایید. 7- آزمودن، کلید موفقیت در بازاریابی است. 8- هدف تمام تبلیغات شما باید افزایش فروش باشد. 9- حتی تبلیغات مجانی برای شما هزینه بر است. 10- هر جزء از سایت و یا بازاریابی شما باید بر روی موقعیت بی همتای شما در کار اینترنتی تمرکز داشته باشد. 11- تمامی فعالیتهای خود را در قالب یک استراتژی اصلی قرار دهید. 12- برای ایجاد جریانهای چندگانه درآمد برنامه ریزی کنید. 13- کالاهای گرانبهاتر را نیز به کالاهای ارائه شده اضافه نمایید. 14- بازاری را انتخاب کنید که نسبت به آن مشتاق هستید. 15- به محیط خارجی خود نیز فکر کنید! 16- هیچ تکنیک بازاریابی واقعاً جدید نیست. 17- به دنبال فرصتهای ساده باشید. 18- هنگام انتخاب یک کسب و کار از مبارزه طلبی کناره گیری کنید. 19- سعی نکنید با شرکتهای بزرگ و اصلی رقابت کنید. 20- به دنبال کمبودها بگردید. 21- طرح خود را بر اساس واقیعت استوار سازید. 22- مطمئن شوید تمامی صفحات سایت شما برای بازگشت به صفحه اصلی لینک دارند. 23- گرافیک سایت خود را کاهش دهید. 24- همواره به تکنولوژیهای جدید جهش نکنید. 25- برای داشتن Domain خوب هزینه بیشتری بپردازید. 26- امکان خرید توسط کارتهای اعتباری را در سایت خود قرار دهید. 27- برای سفارش دهی گزینه های مختلفی را به کاربر پیشنهاد دهید. 28- فراموش نکنید ارائه کالاهای رایگان کلید فروش است. 29- کالاهای خوب و با ارزش را بصورت رایگان هدیه دهید. 30- هر چیزی را بصورت رایگان ارائه ندهید! 31- جمع آوری نشانی ایمیل افراد یکی از بهترین راههای بازاریابی است. 32- فرصت ارائه بازخورد برای کاربران سایتتان را فراهم کنید. 33- هر وب سایت باید یک عنوان درشت (سر صفحه) داشته باشد. 34- نداشتن نامه های فروش تمامی بازاریابی ها را کند می سازد. 35- سعی کنید از هر بازدید کننده حداقل 1000 تومان درآمد ایجاد کنید. 36- بر روی مشتریان همیشگی تمرکزکنید. 37- سایت شما باید بر روی مزایا تمرکز داشته باشد. 38- 80 درصد از وقت خود را بر روی تهیه عناوین سایت صرف کنید. 39- سایت شما باید اعتبار را ایجاد کند. 40- گواهینامه ها و تأییدیه ها کلیدهای اعتبار شما هستند. 41- یک گارانتی بی قید و شرط را پیشنهاد دهید. 42- برای افزایش ارزش کالاهای خود انعام نیز در نظر بگیرید. 43- در فرم سفارش پیشنهادات دیگری را نیز ارائه کنید. 44- یک دایرکتوری از کالاهای پر طرفدار در هارد دیسک خود ایجاد کنید. 45- هر نکته ای که در مورد نوشتن نامه های فروش به دستتان می رسد را مطالعه کنید. 46- یک سیستمی را برای تهیه نامه های فروش ایجاد کنید. 47- به ایمیلهای خود جنبه شخصی ببخشید. 48- اطلاعات مناسبی را در نامه های الکترونیکی خود قرار دهید. 49- همواره یک بانک اطلاعات شخصی از مشتریان خود داشته باشید. 50- از تبلیغات رایگان برای آزمایش سیستم خود استفاده کنید. 51- در گروههای مختلف مباحثه شرکت نمایید. 52- مقالاتی را به سایت خود بیفزایید. 53- کتاب الکترونیکی(ebook) اختصاصی خود را حتماً تهیه کنید. 54- به دنبال مبادله لینک باشید. 55- به موتورهای جستجوی اصلی به طور دستی سایت خود را submit نمایید. 56- نشانی سایت خود را در تمامی کالاها قرار دهید. 57- نشانی سایت خود را در سربرگ نامه ها و کارت ویزیت خود قرار دهید. 58- مطبوعات بهترین تبلیغات رایگان برای شما هستند. 59- پس از گسترش سیستم، برای تبلیغات پول بپردازید. 60- بنرهای تبلیغاتی خود را بصورت محاوره ای بسازید. 61- هر تبلیغاتی را کدبندی و آزمایش کنید. 62- از عناوین مشابه سایت در بنرهای تبلیغاتی استفاده کنید. 63- تبلیغات offline نتایج بهتری را ممکن است به همراه داشته باشد. 64- کارت پستال شما را بهتر در معرض دید قرار می دهد. 65- تبلیغات در مجله بسیار مؤثر است. 66- مقالاتی را به روزنامه ها و مجلات ارسال کنید. 67- به اطراف خود برای دستیابی به ایده های محصولات نظر داشته باشید. 68- اطلاعات ویدئویی درباره کالاهای خود تهیه کنید. 69- در سایت خود بخش عضویت نیز قرار دهید. 70- به دنبال پروژه های سریع و راحت باشید.
فناوری اطلاعـات، رویکردی نوین در اشتغال زایی
روی وب بودن یا نبودن؟
اینترنت و کسب و کار الکترونیکی
۴ نکته برای داشتن وب سایتی بهتر
شما با تهیه یک صفحه اصلی موفق این شانس را خواهید داشت تا تصویر مثبتی را در دید بینندگان و حضار ایجاد کنید. با اینکه در دنیای عادی میتوان از منابع متعددی استفاده کرد، اما در جهان آن لاین تنها یک منبع اصلی وجود دارد و آن صفحه اصلی شما است. با تعدادی طرح ساده ، صفحه اصلی شما میتواند پیام تجاری شما را به طرزی تاثیرگذار منتقل سازد. در اینجا شش نکته راهنما وجود دارد :
1 – صفحه اصلی خود را منحصر به فرد طراحی کنید که کاملا" از نمونه رقبای خود متمایز باشد. برای انجام این کار ابتدا از موتور جستجوگر برای یافتن وب سایتهای تجاری مشابه با کار خود استفاده کنید.
- صفحه های اصلی شبیه چه چیزی است ؟
- وب سایت رقبای شما چه تولیدات و خدمات خاصی ارائه میدهد ؟
- چگونه میتوانید صفحه اصلی خود را از سایرین متمایز سازید ؟
- موارد منحصر به فرد مربوط به تولیدات وخدمات شرکت شما چیست ؟ مطمئن شوید که تولیدات و خدمات قابل توجهی را در مرکز تجاری خود ارائه میدهید.
2 – طرحهای ساده پیاده کنید.
صفحه اصلی خود را مملو از تصاویر ، رنگها و متون متفاوت نسازید. گرافیکهای بزرگ موجب میشودتا انتقال اطلاعات از کامپیوتر شما به آرامی صورت گیرد و بازدیدکنندگان زیاد معطل نشوند. پر کردن صفحه از تصاویر ، رنگها و ترکیبات خطوط متفاوت بازدیدکنندگان را سردرگم میکند و آنها مجبور میشوند که زمان زیادی را صرف کنند.
3 – ایجاد یک وب سایت آسان و راهبر
از پیوندهای ارتباطی راهگشا استفاده کنید تا افراد مسیر خود را تشخیص دهند و مطمئن شوند که همه صفحات دارای مجموعه ای ثابت از این پیوندها است. ( با استفاده از خدمات کسب و کار اینترنتی ترکیب شده با طرحهای مناسب میتوان به نتایج هوشمندانه ای رسید. ) در آخر مطمئن شوید که هر صفحه در وب سایت شما در برگیرنده یک پیوند به صفحه اصلی است.
4 – محتوای وب سایت خود را به روز سازید.
برای آنکه به بازدیدکنندگان وب سایت خود نشان دهید که آن ارزش دیدن مداوم را دارد ، مطالب آنرا به روز سازید و اطلاعات جدیدو هرگونه تغییر در خصوص عملکردهای تجاری خود را ارائه دهید. آخرین زمانی که وب سایت شما به روز شده است را در پایین صفحه ذکر کنید تا بازدیدکنندگان آگاه شوند که وب سایت بطور مداوم در حال تکامل است.
چه نوع تبلیغی موجب فروش میشود؟
در انگلستان قرن هجدم، گروهی از ماماها تلاش زیادی در جهت کاهش نرخ مرگ و میر نوزادان و مادران به هنگام وضع حمل نسبت به رقبایشان به عمل آوردند، آنها رازی داشتند که با تعصب از آن مراقبت میکردند؛ تا اینکه یک دانشجوی کنجکاو پزشکی بر بام زایشگاه رفت و از نورگیر، چنگک زایمان (فورسپس) را که اختراع کرده بودند، دید. راز، به نفع ماماها و بیمارهایشان، برملا شده بود. متخصصان زنان و زایمان امروز اکتشافاتشان را مخفی نمیکنند، بلکه آن را منتشر میکنند. من از همکارانم سپاسگزارم که به من اجازه دادند تا اسرار خود را منتشر کنم. اما باید اضافه کنم که نظریات موردی که بیان شدهاند، الزاماً منعکس کننده نظریات علمی شرکتی نیست که مرا استخدام میکند.
چه نوع تبلیغی موجب فروش میشود؟
فرض کنید که کارتان را امروز صبح با حضور در بنگاه تبلیغاتی من آغاز کردهاید و در دفتر من لمیدهاید تا توصیههایی را بشنوید. من با توضیحات کلی دربارة چگونگی انجام دادن کارتان شروع خواهم کرد. در فصلهای بعدی دربارة ساختن تبلیغات برای مجلات، روزنامهها، تلویزیون و رادیو توصیههای مشخصتری به شما خواهم کرد. میخواهم از شما به خاطر ساده کردن بیش از حد برخی موضوعات بسیار پیچیده و همینطور برای تنگنظری در روش خودم و اصرار بر خلاصه کردن، معذرت بخواهم. ما هر دو عجله داریم. اولین چیزی که باید بگویم این است که شاید شما اهمیت تفاوت بین یک آگهی با دیگری را متوجه نشوید. جان کیپلز، سردمدار آگهیهای پاسخ مستقیم، میگوید: "من یک آگهی را دیدهام که نه دو برابر، نه سه برابر بلکه نوزده و نیم برابر دیگری موجب فروش شد. هر دوی این آگهیها فضای یکسانی را اشغال کرده بودند. هر دو در یک نشریه به چاپ رسیدند. هر دو، مزین به عکس بودند. برای هر دو متنهای دقیقی نوشته شده بود. تفاوت در این بود که یکی ابزار درست و دیگری ابزار غلطی را به کار گرفته بود".
تبلیغات غلط میتواند عملاً میزان فروش یک محصول را کاهش دهد. شنیدهام که جرج هیبراون، که زمانی رئیس تحقیقات بازاریابی در شرکت فورد بود، آگهیهایی را به طور یکی در میان در مجله ریدرزدایجست به چاپ رساند. در پایان سال، کسانی که آگهی را ندیده بودند نسبت به کسانی که دیده بودند اتومبیلهای فورد بیشتری خریداری کردند. در یک تحقیق دیگر معلوم شد که مصرف یک نوشیدنی خاص در میان افرادی که آگهی آن را در یاد داشتند کمتر از افرادی بود که آن را فراموش کرده بودند. تولیدکننده نوشابه میلیونها دلار صرف تبلیغاتی کرده بود که باعث فروش نرفتن آن میشد. من گاهی شگفتزده میشوم که گویی توطئهای تلویحی بین مشتریان، مطبوعات و بنگاههای تبلیغاتی در جریان است تا از چنین تجربهها و آزمونهای جانانهای دوری کنند. همه افراد درگیر در امر تبلیغات، سهم معینی در تداوم این افسانه دارند که همه آگهیهای تبلیغاتی، فروش را به نحوی بالا میبرند، اما اینطور نیست!
قیمت گذاری در بازارهای الکترونیک چکیده
امروزه پدیده اینترنت و جهانی شدن به عنوان لازم و ملزوم یکدیگر مطرح شده اند، به گونه ای که اندیشمندان این دو را از یکدیگر قابل تفکیک نمی دانند و معتقدند اینها تسهیل کننده یکدیگر هستند. دیگر اینترنت یک ابزار قابل چشم پوشی و یا برای سرگرمی نیست، بلکه به یکی از لوازم ضروری زندگی بشر مدرن و رو به توسعه امروزی تبدیل شده است. اینترنت و به طور کلی دنیای الکترونیک همه ابعاد زندگی و جوامع بشری را دستخوش تغییر خود کرده است. به تبع آن بازارها نیز دچار تغییرات ماهیتی و شکلی شده اند. به این بازارها که در اثر تاثیر و به کارگیری دنیای الکترونیک شکل گرفته اند، بازارهای الکترونیک گفته می شود. همانطور که ماهیت بازار تغییر کرده است، قابل پیش بینی است که سایر موارد وابسته به آن نیز تغییر کند. ازجمله این موارد استراتژیهای قیمت گذاری است که می بایستی متناسب با نوع بازار تغییر کند. در این مقاله کوشش شده است استراتژیهای قیمت گذاری در بازارهای الکترونیک معرفی و به طور مختصر تشریح شود.
مقدمه
روند رو به رشد به کارگیری فناوری اطلاعات منجر به بروز و ظهور تجارت الکترونیک در قالب استفاده از بازارهای الکترونیک در اکثر صنایع شده است. به گونه ای که پس از ظهور B2B،B2C،C2C هم اکنون بحث دولت الکترونیک و G2G مطرح شده است که این نشان دهنده موج جدید کسب و کار است. ورود به بازارهای الکترونیک و تلاش به منظور بقا در این بازارها مستلزم بازنگری در کلیه ابعاد، مباحث و استراتژیهای کسب و کار در بنگاههاست. یکی از این مباحث «قیمتگذاری» است. قیمت به عنوان یکی از عوامل چهارگانه آمیخته بازاریابی است که با سیاستگذاری درست و دقیق بر روی آن بنگاهها می توانند علاوه بر تاثیر گذاری بر رفتار بازار هدف در راستای تحقق اهداف بازاریابی، درآمد و سود سرشاری نصیب خود کنند. از آنجایی که قیمت یکی از عوامل موثر بر تصمیم به خرید مصرف کننده(مشتری) است، تعیین قیمت نامناسب در مواردی تاثیرات جبران ناپذیری بر بنگاهها وارد و منجر به کاهش سودآوری، کاهش سهم بازار و کاهش اعتبار بنگاهها می شود. از این رو بنگاهها باید با استراتژیهای قیمت گذاری در عرصه کسب و کار نوین که همان بازار الکترونیک است آگاه باشند. از این رو در این مقاله استراتژیهای نوین قیمتگذاری در بازارهای الکترونیک به طور مختصر تشریح می شود.
قیمت گذاری چیست؟
به طور ساده قیمت گذاری یعنی تعیین قیمت برای کالا یا خدمت. قیمتگذاری فعالیتی است که باید تکرار شود و فرایندی مداوم و پیوسته محسوب میشود (Shipley,2001) این تداوم ناشی از تغییرات محیطی و عدم ثبات شرایط بازار است که لزوم جرح و تعدیل قیمت را ایجاد میکند. قیمت گذاری با هدف حداکثر کردن سود،افزایش سهم بازار ،رهبری کیفیت، ادامه حیات و یا افزایش قیمت بازار صورت می گیرد.
بازار الکترونیک
بازار الکترونیک اساس تجارت الکترونیک است. امروزه سیستمهای اطلاعاتی وجود دارند که شرکتها را به هم پیوند میدهند و این شرکتها با مشتریان و تامین کنندگانشان همانند یک مجموعه واحد تلقی میشوند. بازار الکترونیک یک سیستم اطلاعاتی میان سازمانی است که به خریداران و فروشندگان این امکان را میدهد که در مورد قیمتها و محصولات ارائه شده به تبادل اطلاعات بپردازند. این بازار به عنوان واسطه عمل میکند و شرکتکنندگان در این بازار میتوانند خریداران، فروشندگان و یا طرفهای سوم مستقل و یا کنسرسیومهای میان چند شرکت باشند. بازارهای الکترونیک،کانونها و محلهای تجاری تعاملی است که در آن شرکتهای مختلف برای انجام فعالیتهای تجارت به تجارت در تجارت الکترونیک و دیگر فعالیتهای مربوط به تجارت الکترونیک گرد هم میآیند.
قیمت گذاری در بازار الکترونیک
قیمت گذاری در بازار بر مبنای هزینه صورت می گیرد. در یک زنجیره ارزش عمودی فعالیتها باید به صورت سلسله مراتبی تعریف شوند که تا مراحل اولیه آن انجام نشود، نمیتوان مراحل بعدی را آغاز کرد. چون قیمت گذاری در تجارت الکترونیک به صورت عمودی نیست، قیمت گذاری بر مبنای هزینه دیگر پاسخگوی نیاز بازار نیست. عمودی نبودن زنجیره ارزش موجب میشود کالاهایی که در بازار از ارزش پایینتری برخوردار هستند، هزینه تولید بالایی داشته باشند. به علت پایین بودن هزینه جستجو در اینترنت قیمت و حاشیه سود نیز کاهش مییابد. همچنین بدین دلیل این که خردهفروشان در بازارهای الکترونیک حذف میشوند، هزینهها و در نتیجه قیمت کاهش مییابد.بازارهای الکترونیک با ایجاد تنوع در کالا و خدمات قیمتهای متنوعی را ارائه میدهند که مشتریان بنابر توانایی مالی و میزان رفاه خود، کالا و خدمات متناسب با خود را دریافت میکنند. شرکتها میپندارند اگر قیمت کالاهای آنان نسبت به رقبا پایینتر باشد، میتوانند بازار را در اختیار بگیرند. اگرچه ممکن است در بازارهای فیزیکی این اتفاق روی دهد اما در بازارهای الکترونیک از اهمیت زیادی برخوردار نیست.
قیمت گذاری پویا در بازار الکترونیک
قیمتگذاری پویا استراتژی قیمتی است که در آن قیمتها در هر لحظه به خاطر مشتریان و مصرفکنندگان و یا به دلیل مجموعه محصولات و خدمات ارائه شده تغییر میکند. اگرچه چنین استراتژی قیمتی در بازارهای فیزیکی وجود داشت، اما در بازارهای الکترونیک به دلیل تفاوت در زنجیرة ارزش ماهیت و اهمیت دیگری مییابد. قیمتگذاری پویا یکی از مهمترین هدایای اینترنت است. قیمتگذاری پویا، قیمتگذاری در محیطی است که در آن قیمتها ثابت نیستند بلکه انعطافپذیر هستند. (Mohammed et.al, 2002, p332) قیمتگذاری پویا را میتوان خرید و فروش کالاها و خدمات در بازاری تعریف کرد که قیمتها در واکنش به شرایط عرضه و تقاضای بازار براحتی کم و زیاد میشوند. (Bousseau and Gressens, 1999) قیمتگذاری پویا مکانیزمی است که در آن قیمتها و شرایط بر اساس قیمت دهی شرکت کنندگان در بازار تعیین میشود. قیمتگذاری صحیح با توجه به هزینهها، مشتریان و رقبا صورت میگیرد. وقتی هر یک از این متغیرها تغییر کند، بهترین قیمت نیز ممکن است تغییر کند. قیمتگذاری صحیح نیازمند اطلاعات است. در یک بازار پیچیده و به شدت رقابتی، پیشبینی و محاسبه تقاضا، مشکل و گاه غیرممکن به نظر میرسد. بنابراین اینترنت به عنوان یک بازار پیچیده موجب ایجاد حساسیت قیمتی بالایی میشود. مشکل دیگر فروشندگان اینترنتی، این است که مشتریان مختلف قیمتهای متفاوتی میپردازند. قیمتگذاری در این بازارها هم باید جوابگوی اختلافات در بین اقشار مختلف مشتریان باشد و هم گروهها را حمایت و تشویق به خرید کند. بدین علت که بازارهای الکترونیک پیچیده هستند، استفاده از قیمتهای ثابت ممکن است، مشکلزا باشد. پس برخی از شرکتها از قیمتگذاری پویا استفاده میکنند. وقتی شرایط با چنین سرعتی تغییر میکند، تنها رهیافتهای قیمتگذاری ،قیمت گذاری پویا خواهد بود. (Rashinghani, 2004). با توجه به امکان به دست آوردن سریع اطلاعات از میزان تقاضا، رقبا و مشتریان [عوامل تأثیرگذار در قیمتگذاری] امکان قیمتگذاری پویا به وجود میآید و گاه قیمت یک کالا چند بار در یک روز میتواند تغییر یابد. (Mohammed et.al,2002,pp332-356)
حراجی انگلیسی
معروفترین نوع حراجیها، حراجیهای انگلیسی هستند. در این حراجیها، خریداران قیمتهایشان را بالا میبرند تا اینکه در نهایت تنها یک خریدار باقی بماند. در این حراجیها فروشندگان میتوانند حداقل قیمتی را برای فروش تعیین کنند که اگر در قیمتگذاری به آن حداقل نرسید، میتواند کالا را نفروشد. البته بر اساس نوع حراجی این حداقل قیمت میتواند برای قیمتدهندگان اعلام شود و یا مطرح نشود.
قیمتگذاری معکوس در حراجیهای انگلیسی
بسیاری ازشرکتها از قیمتگذاری معکوس به عنوان یک سیاست در حراجیهای خود استفاده میکنند تا به این وسیله در هزینههای تأمین شرکتها صرفهجویی شود. در این گونه سایتها، ابتدا درخواستی برای یک طرح و یا درخواستی برای یک اعلام قیمت جهت به راه انداختن یک حراجی توسط یک شرکت مطرح میشود. در این حراجی آن شرکتی برنده خواهد بود که کمترین قیمت را برای تأمین آن محصول یا کالا و خدمات ارائه کند. اینگونه بازارهای آزاد از آنجا که هزینههای تأمین شرکتها را برای درخواستهایشان کاهش می دهند، امروزه و مخصوصاً در تجارتهای B2B بسیار شناخته شده هستند. البته این نوع حراجیها تنها محدود به کسب و کار B2B نمیشود، بلکه برخی سایتها از این نوع حراجیها برای ارائه خدمات و محصولات به مشتریان نیز بهره میبرند.
حراجی به سبک هلندی
میان تعریفی که اقتصاددانان از حراجی به سبک هلندی ارائه میکنند و آنچه که در هلند برای خرید و فروش گل به کار میرود، تفاوت وجود دارد. در این سبک، گرداننده حراجی، ابتدا قیمتی را برای فروش اعلام میکند و همینطور آرام آرام قیمت را پایین میآورد تا بالاخره فردی این قیمت را بپذیرد و این کاملاً بر خلاف حراجی به سبک انگلیسی است.
حراجی به سبک هلندی دو ایراد عمده دارد:
_ فرایند به کار گرفته شده در این حراجی به خریدارانی که به دنبال به دست آوردن این کالا هستند، اجازه افزایش قیمت را نمیدهد. در حالی که در حراجی انگلیسی، هنگامی که خریداری علاقه زیاد خود به کالا را با قیمتگذاری خود نشان میدهد، دیگر خریداران نیز به ارزیابی مجدد ارزش این کالا میپردازند و قیمت را افزایش میدهند.
_ در حراجی هلندی با قیمتی که بالاتر از قیمت واقعی بازار آن کالاست، قیمتگذاری انجام می شود و چرا که در غیر اینصورت سودی عاید فروشنده نخواهد شد.
حراجی به سبک eBay
در سایت eBay فروشنده چندین چیز یکسان را میفروشد. فروشنده ابتدا حداقل قیمت و تعداد این اجناس را مشخص میکند. سپس خریداران از همان حداقل قیمت و یا بالاتر از آن شروع به قیمتگذاری میکنند. در انتهای این حراجی، بالاترین قیمتدهندگان در پایینترین قیمتی که جزء قیمتهای پیروز این حراجی بوده است، اجناس را خرید میکنند. به عنوان مثال، فرض کنید دو خودنویس داریم و فروشنده تقاضای 20 دلار برای هر کدام کرده است. شخص A و B هر کدام 20 دلار پیشنهاد میدهند. در اینصورت هر کدام از A و B یک خودنویس با قیمت 20 دلار به دست میآورند. حال اگر A و B برای این خودنویسها 20 دلار و شخص Cا21 دلار پیشنهاد کنند در اینصورت A چون اول قیمت داده است و C با 20 دلار به دو خودنویس میرسند و به شخص B چیزی نمیرسد.
حراجیهای به سبک قیمتگذاری با اولین قیمت قطعی شده
در این نوع حراجیها، اطلاعات شفاف و روشن است. فروشندگان کالایی را جهت ارزیابی، بررسی و قیمتگذاری روی آن به خریداران ارائه میکنند. پیش از موعد مقرر، خریداران بالقوه این فرصت را دارند تا یک قیمت قطعی را برای محصول ارائه کنند. یکی از شرایط این حراجی این است که تا زمانی که قیمتدهی قطعی ادامه دارد و وقت آن تمام نشده است، خریداران نمیتوانند از میزان قیمت پیشنهادی رقبا اطلاعی کسب کنند. بعد از اتمام این زمان، محصول به بالاترین قیمتدهنده فروخته میشود. همچنین فروشندگان حق دارند حداقل قیمتی را مشخص کنند و به زیر از این قیمت میتوانند محصول را نفروشند.
پرایس لاین (Price line)، اقتصاد جدیدی را بر اساس همین حراجیهای قیمتگذاری با اولین قیمت قطعی شده ایجاد کرده است. در این مدل، قیمتدهنده یک قیمت را برای تهیه بلیت هواپیما در یک روز خاص [که توسط کارت اعتباری تضمین شده] میدهد و موافقت میکند که پرایس لاین میتواند در هر شرکت هواپیمایی که توانست برای او بلیت را تهیه کند و بلیتها غیر قابل برگشت هستند. پس از این پرایس لاین چک میکند که آیا شرکت هوایی با این قیمت بلیت ارائه میکند و یا حاضر است با این قیمت چنین خدمتی را ارائه دهد. اگر چنین شرکتی یافت شد به صورت اتوماتیک چک میکند که آیا در آن روز بخصوص صندلی خالی دارد یا خیر. اگر چنین صندلی را داشت مشتری را خبر میکند.
پرایس لاین درآمد خود را از طریق این فرایند به دو شکل به دست میآورد .به دلیل قابلیت دسترسی این سایت، خطوط هوایی موافقت خود را برای ارائه خدماتشان بر روی این سایت اعلام کردهاند. پرایسلاین بر اساس تفاوت موجود میان قیمت یک بلیت و قیمتگذاری مشتری میتواند کسب درآمد کند. همچنین یک حقالزحمه اسمی را برای شارژ بلیت از مشتری دریافت میکند.
خرید گروهی
در خرید گروهی، یک سایت شروع به جمعآوری تقاضا برای یک کالای خاص میکند تا به واسطه خرید کردن بیشتر، تخفیف بیشتری دریافت کند. در اینصورت تک تک خریداران از تخفیف بهرهمند میشوند و فروشندگان نیز به صورت عمده به فروش محصولاتشان میپردازند و سود میبرند. در این روش فرقی میان کسی که اولین عضو این مجموعه برای خرید یک کالا میشود و آخرین نفر وجود ندارد. وب سایت هایی که از این مدل قیمت گذاری استفاده می کنند، تقاضای مشتریان را جمع آوری کرده و با خرید عمده از عرضه کنندگان تخفیفهایی را از آنها دریافت می کنند.
قیمتگذاری تبادلی
تبادلات الکترونیک، بازارهایی هستند که خریداران و فروشندگان را دور هم جمع میکنند. این بازارها، همانند یک دلال عمل میکنند. در این سایت ها، فروشندگان محصولات خود را برای فروش به خریداران بالقوه عرضه میکنند تا در یک مدت زمان مشخص قیمتگذاری کنند و به همین ترتیب، خریداران نیز میتوانند نیاز خود به یک محصول را اعلام کنند تا فروشندگان بالقوه آن محصول در یک دوره مشخص قیمت خود را برای عرضه آن محصول اعلام کنند و سپس خریدار انتخاب کند. یکی از مزیتهای این بازارها، برای خریداران این است که به تعداد زیادی از فروشندگان دسترسی دارند و بر اساس نظریههای اقتصادی، هرگاه تعداد فروشندگان زیاد شود، رقابت افزایش می یابد و قیمت آن محصول کمتر خواهد بود و به همین ترتیب، هرگاه تعداد خریداران افزایش یابد، فروشندگان نیز قیمتهای بالاتری را برای فروش محصولاتشان دریافت خواهند کرد.
استراتژیهای پیشرفته قیمتگذاری
۱- قیمتگذاری تبعیضی
واژه قیمتگذاری تبعیضی اشاره بر این دارد که قیمتهای متفاوت را برای افراد متفاوت بر اساس تمایل آنها به پرداخت، به کار میگیرند. قیمتگذاری تبعیضی این سوال را به وجود میآورد که آیا چنین تاکتیکهایی برای جامعه مناسب و یا سودآور هست یا خیر. استراتژیستهای قیمتگذاری، قیمتگذاری تبعیضآمیز را به سه دسته تقسیمبندی میکنند:
الف - قیمتگذاری تبعیضی درجه یک؛
ب - قیمتگذاری تبعیضی درجه دو ؛
پ - قیمتگذاری تبعیضی درجه سه.
الف - قیمتگذاری تبعیضی درجه یک
دراین نوع قیمتگذاری ، فروشندگان از مصرفکنندگان همان مقداری را مطالبه میکنند که آنها بابت خرید یک چیز تمایل به پرداخت آن دارند. به همین دلیل شرکتها باید از منحنی تقاضای هر مصرفکننده مطلع باشند که البته کاری غیر ممکن است. ضمن اینکه، در حالی که یک مشتری تمایل به پرداخت قیمت بالایی برای محصول یک شرکت دارد، دیگر شرکتها ممکن است این محصول را با قیمت پایینتری ارائه کنند. در اینصورت خریداران به سمت این فروشندگان برای عدم پرداخت قیمت بالاتر هجوم میبرند. اما آنچه که واقعی به نظر میرسد این است که شرکتها به دنبال کسب اطلاعات بیشتر از مشتریان هستند تا در هنگام چانهزنی بر سر قیمت بتوانند از این اطلاعات برای سنجش میزان تمایل مشتری به پرداخت استفاده کنند. معمولاً تاجران حرفهای، پس از چند دقیقه کوتاه متوجه میشوند که این مشتری چه میزان حاضر است برای خرید بپردازد. این مطلب را معمولاً در جواب به سوال "چه میزان بودجه دارید؟" میتوان دریافت.
ب - قیمتگذاری تبعیضی درجه دو
این نوع قیمتگذاری نیز مشابهت زیادی به قیمتگذاری تبعیضی درجه یک دارد. با این تقاوت که در این قیمتگذاری به دنبال آن هستند که بدانند یک مشتری حداکثر قیمتی که تمایل دارد برای یک محصول بپردازد چه میزان است. در این روش، به دنبال این هستند که بدانند که مشتری نه تنها برای یک واحد بلکه برای واحدهای بیشتر نیز چه میزان خواهد پرداخت.
پ - قیمتگذاری تبعیضی درجه سوم
در این قیمتگذاری مشتریان،بر اساس تمایلشان برای پرداخت، دستهبندی میشوند. تبعیض قیمت بر اساس سن مشتریان روشی است که در فروش بلیت سینما و تئاتر نیز اجرا میشود. بلیت تئاتر برای کودکان و بچهها از قیمت کمتری نسبت به دیگر سنین برخوردار است.شرکتها قیمتهای متفاوتی را به مشتریان مختلف برای یک محصول ارائه میکنند، زیرا این بخشهای مختلف مشتریان تمایل متفاوتی برای پرداخت یک محصول دارند. به همان میزان که برای فروشندگان،پی بردن به خصوصیات مشتریان نظیر سن آنها آسان است، اما فروش مجدد این کالاها (خرید در قیمت پایین و فروش در قیمت بالاتر از قیمت خرید) کار آسانی نیست. بر اساس اصول اقتصاد پایینترین قیمتی که باید برای یک محصول درخواست شود،نباید از هزینههای متغیر تولید آن کالا و یا محصول پایینتر باشد.یکی از بحث برانگیزترین مباحث در این قیمتگذاری تبعیضی، روشی است که شرکتهای هواپیمایی به کار میگیرند. در واقع برای تاجران و افرادی که برای کار مسافرت میکنند، این مطلب که باوجود پرداخت حداقل 15 درصد بیشتر برای بلیت نسبت به توریستها باید در کنار آنها بنشینند، تعجب بر انگیز است.
۲- قیمتگذاری بر اساس تخفیف مقداری
در مقام نظریه، اگر یک شرکت فروشنده بتواند میزان تقاضا برای محصول خود را تخمین بزند، میتواند برای فروش محصولاتش بر مبنای حجم خریداری شده، تخفیفاتی را در نظر بگیرد و برنامهریزی کند. در این روش مشخص میشود که هر مشتری دقیقاً چه میزان حاضر است برای خرید یک محصول بپردازد و برای تعداد بیشتر چه قدر حاضر است هزینه تقبل کند.
در اینگونه استراتژیهای قیمتگذاری که قیمت بـر اساس افزایش حجم خریداری شده، کـــاهش مییابد، رابطه معکوس میان قیمـــت و تعداد فروش محصول ایجاد میشود. رستورانهای پیتزا فروشی از این روش برای تبلیغات استفاده میکنند . عبارت " یک پیتزا بخر و پیتزای دیگر را نصف قیمت ببر" از همین جملههاست.
فهم این ساختار قیمتگذاری سخت و مشکل است و این سختی، تأثیر معکوس بر فروش نیز میتواند داشته باشد.
۳- قیمتگذاری دوبخشی
برای درک بهتر از اینکه مشتریان چه میزان برای خرید یک کالا حاضرند بپردازند، شرکتها از قیمتگذاری دوبخشی استفاده میکنند. این استراتژی از دو بخش تشکیل شده است. یک بخش قیمتگذاری ثابت و دیگری قیمت متغیر که وابسته به میزان خرید هر جنس است. مثلاً قیمت ثابت یک بسته 6 تایی CDا، 12 دلار و 50 سنت است و پس از آن برای خرید هر CD میتوانند یک دلار و 50 سنت بپردازند. از نقطه نظر اقتصادی، این نکته که قیمت متغیر با هزینه متغیر تولید کالا یکسان است، اهمیت فراوانی دارد. برای حداکثر کردن سود، لازم است این استراتژی به گونهای طراحی شود که مصرفکنندگان را به خرید یک محصول در قیمت متغیر،که کمتر از هزینه تولید آن محصول است، محدود کند. به عنوان مثال در مثال CD، مشتری مایل است تا یک بسته که قیمت آن 5/12 دلار است را بخرد. در این حالت سیاست شرکت فروشنده باید این باشد که مشتری را به خرید CD ششم و هفتم با قیمت 5/1 دلار ترغیب کند. حال اگر مشتری بخواهد این CDها را به قیمت 1 دلار خرید کند، از آنجا که هزینه هر CD ا،5/1 دلار است غیرممکن میشود. بنابراین شرکت از یک بسته با قیمت مشخص و در تک فروشیها از قیمتی که انعطافپذیری لازم را داشته باشد، استفاده می کند.
۴- قیمتگذاری بستهای
دو نوع استراتژی قیمتگذاری بستهای وجود دارد: بستههای یک دست و خالص و بسته های مختلط. در بسته بندی خالص، محصولات یک شرکت بخشی از آن بسته را در کنار محصولات قبلی شرکت تشکیل میدهند و خریدار ناگزیر از خرید کل بسته محصولات است. مثلاً شرکت اویتز (Ovitz) اگر بخواهد ستاره جدیدی را به عنوان هنرمند معرفی کند، آن را در کنار دیگر ستارههای مطرح قرار میدهد و به این ترتیب آرام آرام به معروفیت و رشد او کمک میکند. همچنین برخی شرکتها از این روش برای تبلیغ محصولات جدیدشان استفاده میکنند. آنها محصولات جدیدشان را با محصولات قدیمی خود که شناخته شده نیز هستند به صورت یک بسته به یک سری از مشتریان ارائه میکنند و به این ترتیب به شناخته شدن آن محصول جدید کمک میکنند. ضمن اینکه مشتریان نیز از گرفتن این محصول جدید به صورت رایگان و یا با تخفیف خوشحال میشوند.شرکتها باید در نظر داشته باشند که ارائه این محصولات مکمل باید برای جلب رضایت مشتریان باشد. اما در بستهبندی مختلط که یکی از معروفترین استراتژیهای بازاریابی است، محصولات هم به صورت تکی و هم به صورت بستهای ارائه میشود و خریدار از انعطاف پذیری در انتخاب برخوردار است. در این بسته بندی قیمت بسته کمتر از جمع قیمت تک تک محصولات است. این روش قیمتگذاری یکی ازآسانترین و سودآورترین روشها برای قیمتگذاری خدمات اینترنتی است. یکی از مزایای کلیدی به کارگیری تبعیض قیمتی این است که شرکتها میتوانند یک نوع محصول را به قیمت متفاوت و به مشتریان مختلف ارائه کنند.
۵- تبعیض قیمتی در طول زمان
استفاده از این روش یکی از روشهای معمول و شناخته شده برای فروش یک محصول با قیمت متفاوت است. این استراتژی برای خردهفروشان اینترنتی براحتی قابل اجراست. وقتی محصول جدیدی به بازار ارائه میشود، ابتدا قیمت این محصول بالاست و آرام آرام کاهش مییابد. در این حالت برخی از مشتریان که زمان برای آنها از اهمیت بیشتری نسبت به قیمت برخوردار است، در همان ابتدای ارائه به بازار این محصول را تهیه میکنند و مشتریان دیگر صبر میکنند تا قیمت پایین آید و خرید کنند. بنابراین با استفاده ازاین استراتژی، مصرفکنندگان خودشان انتخاب میکنند که به واسطه زمان برای یک محصول چه هزینهای را بپردازند. برخی شرکتهای خردهفروشی کاست و CDموسیقی از این استراتژی به صورت معکوس استفاده میکنند. هرگاه کاست جدیدی به بازار ارائه شود، آنها برای کسانی که در هفته اول یا چند روز اول خرید کنند، تخفیف ویژهای در نظر میگیرند. با این روش هم از میزان تقاضا برای آن محصول مطلع میشوند – که اگر میزان تقاضا خوب بود آن را تبلیغ کنند- و هم مشتریان را به داخل مغازه و یا فروشگاه میکشانند تا از دیگر محصولات نیز به این واسطه دیدن کنند. البته این روش مورد پسند شرکتهای تولیدکننده آن CD و یا کاست و ... نیست، زیرا از نظر بازاریابی قیمتگذاری هفته اول و یا اوایل فروش، برای شرکت خیلی مهم است و میتوانند سود مناسبی کسب کنند. ضمن اینکه ممکن است، قیمت پایین سیدی یا محصول به منزله عدم کیفیت و یا ارزش کم آن در نظر گرفته شود و به اعتبار شرکت لطمه بزند.
۶- قیمتگذاری دیوانهوار
شرکتها معمولاً در این روش با کاهش قیمت به دنبال کسب تقاضای چشمگیری برای محصول خود هستند. این حالت ممکن است به چند دلیل اتفاق افتد.
_ قیمتگذاری منصفانه: شرکتهایی که با تقاضای اضافی مواجه هستند، شاید قیمتهایشان را پایینتر از بازار نگه دارند تا بدین وسیله حسن نیت خود را ثابت کنند و این سبب خرید کردن دیوانهوار میشود.
_ عدم اطمینان از تقاضا: وقتی شرکت، محصول جدیدی را به بازار ارائه میکند، از عدم اطمینان نسبت به پذیرش این محصول توسط بازار اطلاعی ندارد. اگر تقاضا به صورت غیر منتظرهای بالا باشد، برخی خردهفروشان و تولیدکنندگان از ریسکپذیری کمی برخوردارند و به دلیل افزایش یک دفعهای قیمتها، برخی محصولات را با قیمتهای پایین میفروشند. مشتریان اغلب شرکتها را به این دلیل که هنگامی که تقاضا برای محصولاتشان افزایش مییابد، قیمتها را افزایش میدهند، مورد انتقاد قرار میدهند. اگرچه افزایش قیمتها میتواند برای شرکتها سود زیادی را ایجاد کند، اما به شهرت و اعتبار آنها لطمه میزند.
_ عوامل بازاریابی: قیمتگذاری دیوانهوار از طبیعت مشتریانی سرچشمه میگیرد که به صورت جنونانگیزی به دنبال کسب آن محصول هستند. این مشتریان به تک تک مغازهها سر میزنند، در حراجیها قیمتگذاری میکنند تا این محصول را به هر طریق ممکن به دست آورند. در این حالت مشتریان دیوانه، به ایجاد یک پوشش رسانهای میپردازند. مثلاً در تعطیلات سال 2000 شرکت سونی اعلام کرد تنها نیمی از یک میلیون دستگاه پلی استیشن را که در ایالات متحده قول داده بود توزیع کند، میتواند انجام دهد. این خبر سبب شد مشتریان به صورت دیوانهوار به دنبال کسب این وسیله باشند و به تبع آن، قیمت نیز افزایش چشمگیری داشت. سونی برای این دستگاه قیمت 299 دلاری را قرار داده بود، اما بعد از این خبر قیمت آن به 950 دلار رسید.
_ نشانه کیفیت: اگر قیمت یک محصول به دلایلی نظیر افزایش تقاضا بالا رود، برخی مشتریان این افزایش قیمت را نشانه کیفیت داشتن آن محصول به حساب میآورند.
_ روش فروش کارا : شرکت والت دیزنی با اعلام اینکه برخی از محصولات قدیمی و کلاسیک ویدیویی خود را (نظیر پینوکیو و ...) به صورت محدود به فروش میرساند و پس از این فروش تا مدتها این محصول را ارائه نخواهد کرد، منجر به خرید دیوانهوار مشتریان و هجوم آنها برای خرید شد. در این حالت این شرکت توانست علاوه بر کسب سود خوب، این محصولات را به اندازه کافی و بیشتر از اعلام قبلی به فروش برساند و یک فروش کارا ایجاد کند.
نتیجه گیری
اگرچه در بازارهای سنتی قیمت گذاری بر مبنای هزینه صورت میگرفت، ولی این روش پاسخگوی قیمت گذاری در بازارهای الکترونیک نیست. به علت پایین بودن هزینه جستجو و فراهم شدن امکان مقایسه قیمت،کیفیت و سایر جنبه های کالا بهره گیری از اینترنت در زندگی روزمره انسانها گسترش روز افزونی پیدا کرده است. مشتریان ترجیح می دهند کالاها و خدمات مورد نیاز خود را در بازارهای الکترونیک جستجو کنند. در بازارهای الکترونیک قیمت تحت تاثیر حساسیت قیمت، منحصر به فرد بودن محصول،آگاهی از خدمت یا محصول جایگزین ، هزینه کل،هزینه مشترک،اثر قیمت-کیفیت و اثر موجودی قرار میگیرد. فروشندگان با بررسی این اثرات بر روی کالاها و خدمات قابل ارائه خود در بازار الکترونیک می توانند استراتژیهای متفاوتی را انتخاب کنند. این استراتژیها امکان قیمت گذاری صحیح با توجه به هزینه، مشتریان و رقبا را فراهم میکند و یک حاشیه سود مناسب را برای فروشندگان به وجود می آورد.
منابع
1. Brousseau,C and Gressens,B (1999) “The Value Propositions of Dynamic Pricing in Business-to-Business E-Commerce “(1/15/1999) CRM Project Volume 1
2. David Shipley, David Jobber(2001), “Integrative Pricing Via The Pricing Wheel” Industrial Marketing Mnagement,VOL30, PP301-314
3. Jensen, M. and Skovggard, M. (1999) "strategic perspectives one-marketplaces. Master thesis, technology university of Denmark
4. Kannan. P.K. and Kopalle. P.K.(2001), “Dynamic Pricing on the internet: Importance and Implication for Consumer behavior” International Journal of Electronic Commerce , Spring, Vol . 5. No. 3 pp. 63-83
5. Mohammed R.A, Fisher .R.J, Jaworski B.J ,(2002) , Cahill.A.M “Internet Marketing: Building Advantage in the Networked Economy” McGraw – Hill press,N.Y
در این مقاله از یک سو به تشریح مشارکت فناوری اطلاعات در کارآفرینی پرداخته می شود و از سوی دیگر تعامل دو سویه میان این دو مورد بررسی قرار می گیرد. در پرتوی مباحث مطرح شده، کوشش می شود تصویری روشن از توانمندی های بالقوه و بالفعل این فناوری در ایجاد فرصتهای نوین شغلی ارائه گردد. امید است مطالب مطرح شده در این مقاله بتواند در تصمیم سازی ها و تدابیری که احتمالاً به منظور رفع مشکل بیکاری اتخاذ خواهند شد، مورد بهره برداری قرار گیرد.
کارآفرینی چیست، کارآفرین کیست؟
کارآفرینی موضوعی است که از اواخر قرن بیستم مورد توجه محافل آموزشی کشورهای جهان قرار گرفته است. بررسی تاریخ ادبیات کارآفرینی مؤید آن است که این واژه اولین بار در تئوری های اقتصادی و توسط اقتصاد دانان ایجاد شده و سپس وارد مکاتب و تئوری های سایر رشته های علوم گردیده است.
کانتیلون[10] (1755) که ابداع کننده واژه کارآفرینی است، کارآفرین را فردی ریسک پذیر می داند که کالا را با قیمت معلوم خریداری می کند و با قیمت نامعلوم می فروشد. جین بپنتیست سی[11] کارآفرین را هماهنگ کننده و ترکیب کننده عوامل تولید می داند اما ویژگی خاصی را برای او در نظر نمی گیرد]1[. به عبارت دیگر فردی باید عوامل تولید (زمین، نیروی کار و سرمایه) را جهت تولید، تجارت یا ارائه خدمات ترکیب کند که به این شخص "کارآفرین" و به کار او "کارآفرینی" گفته می شود]2[.
یکی دیگر از تعاریف کامل و جامع کارآفرینی توسط شومپیتر[12] ارائه شده است. وی در کتاب خود با عنوان "ئئوری توسعه اقتصادی" بین مفهوم واژه نوآوری[13] و اختراع[14] تفاوت قائل شده است و نوآوری را استفاده از خطرپذیری اختراع برای ایجاد یک محصول یا خدمت تجاری می داند. به نظر وی نوآوری عامل اصلی ثروت و ایجاد تقاضاست. بنا بر این کارآفرینان مدیران یا مالکانی هستند که با راه اندازی یک واحد تولیدی- تجاری از اختراع بهره برداری می کنند]3[.
با توجه به تعاریف ارائه شده در این خصوص می توان گفت کارآفرین کسی است که:
- کار و شغل ایجاد کند.
- خوداشتغالی و دیگر اشتغالی ایجاد کند.
- ارزش افزوده ایجاد کند.
- محصولات یا خدمات جدید به وجود آورد.
- خلاقیت و نوآوری کاربردی داشته باشد.
- با خطرپذیری، فعالیت های تولیدی و اقتصادی انجام دهد.
- نیازها را شناسایی و آنها را برآورده سازد.
- فرصت ها را به دست آورد ها تبدیل کند.
- منابع و امکانات را به سوی هدف هدایت کند.
- برای تقاضاهای بالقوه محصول بیافریند (پیش بینی در عرضه و تقاضا).
- ایده خلاق را به ثروت تبدیل کند.
مشارکت فناوری اطلاعات در کارآفرینی
امروزه روشن شده است که اطلاعات و ارتباطات دو قدرت مهم هستند. این دو هم خود ارزش دارند و هم ارزش بوجود میآورند. فردی که از بازراهای مختلف و قیمت اجناس در آن بازراها اطلاع داشته باشد یا از گذشته و آینده بازار باخبر باشد، تصمیمات بهتری را برای رسیدن به سود بیشتر می تواند بگیرد. اطلاعات علاوه بر ارزش ذاتی، جنبه دیگری دارد که به دانش منتهی میشود و در مکانیزم تصمیمگیری و انجام بهتر آن اثر میگذارد. ارتباطات نیز مانند اطلاعات ارزشمند بوده و ارزش افزودهای متناسب با اندازه و نوع ارتباطات نصیب افراد میکند.
اطلاعات و ارتباطات دو ابزار اساسی مورد نیاز هر فعالیت کارآفرینی هستند. کارآفرینی در انزوا و بدون حمایت نهادها، سازمانها و انسانها امکانپذیر نیست. کارآفرینی مستلزم کشف یک نیاز اجتماعی است. و کشف نیازهای اجتماعی به شناخت اجتماع، نیازهای آن و بافت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی آن وابسته میباشد. در شناسایی نیاز هر فعالیت کارآفرینانه، ایدهپرداز یا تئوریسین میبایست نسبت به محیط بینش و بصیرت داشته باشد و بداند چه راهحلهایی برای رفعآن نیاز، در نقاط دیگری از دنیا ارائه شده است. بنابراین اطلاعات و دانش مانند ارتباطات از ملزومات هر فعالیت کارآفرینی است.
فناوری اطلاعات و در رأس آن اینترنت شرایط تازهای را پدید آورده است که در آن تولیدکنندگان، تامینکنندگان، فروشندگان و مشتریان، و تقریباً همه عوامل دستاندرکار یک چرخه اقتصادی قادرند در یک فضای مجازی مشترک با یکدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات و پول بپردازند. اینترنت تئوریها و نظریات جدیدی را به میان آورده است که یکی از آنها اشتغال پیوسته[17] است.
در این نوع اشتغال فرد شاغل کار خود را با استفاده از امکانات رایانه ای انجام می دهد و حاصل کار را (که می تواند محصولی مانند یک نرم افزار یا خدمتی نظیر کاوش باشد) از طریق اینترنت در اختیار کارفرما یا مشتریان قرار می دهد. جالب تر آنکه دریافت دستمزد یا پرداخت مبالغ نیز با استفاده از اینترنت و از طریق مجاری اعتباری اینترنتی نظیر حسابهای اینترنتی و کارتهای اعتباری صورت می گیرد. مجموعه این فعالیت ها و تعاملات در قالب آنچه که امروزه تجارت الکترونیک[18] نامیده می شود، قابل بررسی است.
در حقیقت تجارت الکترونیکی یکی از نمودها و کاربردهای ویژه فناوری اطلاعات است و هم اکنون حجم وسیعی از تعاملات بازرگانی در کشورهای پیشرفته به شیوه الکترونیکی صورت میپذیرد. بر اساس آمارهای رسمی اعلام شده، تجارت الکترونیکی آمریکا طی سال 2002 بالغ بر 6/1 هزار میلیارد دلار بوده است که پیش بینی میشود در سال 2006 به 1/7 هزار میلیارد دلار برسد. تجارت الکترونیکی مالزی در سال 2002، 7/13 میلیارد دلار بود که پیش بینی می شود در سال 2006 به بیش از 158 میلیارد دلار خواهد رسید]5[. بدیهی است که رسیدن به چنین حجمهای دلاری در تجارت الکترونیکی بر اساس برنامهریزی و استفاده از فرصتهای تجاری امکانپذیر خواهد بود.
شرکتهایی مانند Yahoo، eBay،Amazon و دیگران در مدت کوتاهی توانستهاند ارزش بسیاری را کسب نمایند. آمارها نشان میدهد که در طی 5 سال آخر قرن گذشته ارزش برخی از این شرکتها بیش از 200 برابر شده است]7[. کارآفرینی در اینترنت به این موارد خلاصه نمیشود و موارد بسیاری خصوصاً در زمینه نرمافزارهای مبتنی بر شبکه و همچنین محتویات شبکه وجود دارد. کارآفرینی در شیوههای جذب مشتریان اینترنتی، بازاریابی اینترنتی، همکاریها و شبکههای مجازی، واقعیت مجازی، آموزش و کار از راه دور و … همه و همه گستردگی کارآفرینی در عصر اطلاعات را نشان میدهند.
اینترنت شبکهای مجازی است که تا حد زیادی مستقل از محل می باشد. این شبکه بازاری بدون مرز است که میتوان به راحتی در آن تجارت نمود. برای این منظور میبایست افراد کارآفرین با ایدههایی نو، شرکتهایی اینترنتی را تاسیس کنند و پس از مدتی که ارزش فوقالعادهای یافتند آنها را بفروشند.
گسترش روز افزون اینترنت در عرصه های گوناگون خدمات که بر مبنای پیدایش نیازهای جدید صورت می گیرد، سبب شده است تا هر روز افراد بیشتری جذب این بازار کار مجازی شوند و شانس خود را در یافتن مشاغل مناسب امتحان کنند. مؤسسات، سازمانها و نهادهای خصوصی و دولتی در همه کشورها بر آن شده اند تا معرفی محصولات و خدمات خود را در بستر اینترنت انجام دهند، از این رو اولین نیازی که فرا روی آنها قرار می گیرد؛ مراجعه به افرادی است که از دانش و مهارت کافی برای انجام چنین فعالیت هایی برخوردار باشند. طبیعی است که امروز نمیتوان مؤسسهای را عاری از متخصصان فناوری اطلاعات یافت. ورود رایانه و فناوریهای مرتبط با آن به بازار کار و تجارت و کاربرد روز افزون تعاملات اینترنتی سبب شده است که بازاری دائمی برای متخصصان فناوری اطلاعات به وجود آید. بنا براین فناوری اطلاعات به عنوان یک پدیده به نوبه خود سبب کارآفرینی در حوزه های مختلف گردیده است.
ویژگی های مؤثر فناوری اطلاعات در کارآفرینی
فناوری اطلاعات با برخورداری از ویژگی ها و قابلیت های مختلف توانسته است انعطاف پذیری شایان توجهی را در زمینه کارآفرینی از خود نشان دهد. همین ویژگی ها سبب افزایش کارایی این فناوری در امر کارآفرینی و ایجاد اشتغال شده اند. در یک نگاه کلی می توان به برخی از این ویژگی ها اشاره نمود:
افزایش سرعت محاسبه و پردازش سریع اطلاعات و انتقال فوری آن، زمان انجام کار را کاهش و در نتیجه بهرهوری را افزایش میدهد. فناوری اطلاعات امکان جستجو و دستیابی سریع به اطلاعات را نیز فراهم میکند.
افزایش دقت در مشاغل مبتنی بر انسان دقت انجام کار متغیر است؛ درحالیکه فناوری اطلاعات دقتی بالا و ثابت را تامین و تضمین میکند. در انواع فعالیتهای پردازشی و محاسباتی دقت کامپیوتر به مراتب بیشتر از انسان است.
کاهش اندازه فیزیکی مخازن اطلاعات با توسعه فناوری اطلاعات و بکارگیری آن دیگر لزومی به حمل و نگهداری حجم زیادی از کتابهای مرجع تخصصی وجود ندارد. به راحتی میتوان در هر دیسک فشرده اطلاعات چندین کتاب را ذخیره نموده و یا آنکه منابع مورد نیاز را از طریق شبکههای رایانهای دریافت نمود.
رفع برخی از فسادهای اداری استفاده از فناوری اطلاعات شفافیت در انجام کارها را افزایش میدهد و بسیاری از واسطهها را حذف میکند. این دو مزیت کلیدی منجر به رفع برخی از فسادهای اداری خصوصاً در سطوح پایین میشوند.
ایجاد امکان کار تمام وقت به کمک فناوری اطلاعات بسیاری از استعلامها و مراجعات افراد و غیره از طریق شبکههای کامپیوتری و به صورت خودکار انجام میگیرد. بنابراین میتوان به صورت بیست و چهار ساعته از آن بهره گرفت.
ایجاد امکان همکاری از راه دور مخابرات، تلفن، تله کنفرانس، ویدئو کنفرانس و همچنین سیستمهای همکاری[19]، EDI[20] و غیره نمونههایی از کاربردهای فناوری اطلاعات در این زمینه هستند.
کاهش هزینههای سیستم یا سازمان با توجه به موارد فوق به خصوص افزایش سرعت که باعث انجام تعداد کار بیشتر میشود و انجام کار تماموقت، بهرهوری سیستم افزایش مییابد و در نتیجه باعث کاهش مقدار زیادی از هزینهها میگردد.
وضعیت فعلی و آینده در بازار کار فناوری اطلاعات
گزارشی که اخیراً توسط مجمع فناوری اطلاعات آمریکا[21] برای سال 2003 تهیه و ارائه شد، روشن ساخت در آینده تقاضا برای نیروی کار فناوری اطلاعات (IT) در کشورهای در حال رشد رو به فزونی خواهد گذاشت و در کشورهای پیشرفته کاهش خواهد یافت]6[. همچنین در گزارش مذکور آمده است که تفاوتهای چشمگیری میان روشهای شرکت های IT و غیر IT در رسیدگی به نیازهای نیروی کار وجود دارد، از جمله تمایل به صادر نمودن متخصصان معینی از مشاغل IT به کشورهای خارجی.
در حال حاضر از هر 10 نفر کارمند IT ، 9 نفر در بانکها، شرکت های بیمه، کارخانه های تولیدی و دیگر سازمانهای غیر IT کار می کنند. بررسی جدیدی که توسط مجمع فوق الذکر به عمل آمده است، نشان می دهد که نه تنها اکثریت کارکنان IT در خارج از صنعت IT فعالیت دارند، بلکه دیدگاه و امیدهایی که از دو گروه کارکنان IT و غیر IT وجود دارد، کاملًا متفاوت است. در سالهای گذشته مشاغل IT با یک ضریب رشد دو رقمی به عنوان راهی برای پیشرفت مطرح بودند، حداقل برای کسانی که به دنبال سریع ترین روش استخدام بودند. اکنون نسبت به سالهای قبل چیزهای زیادی تغییر کرده است، حتی اقتصاد هم روند بهبود خود را خیلی آرام و به تدریج طی می کند.
امکان استخدام خارج از صنعت IT مطمئن تر به نظر می رسد و به آشفتگی کمتری دچار می شود. شرکتهای غیر IT استعداد بیشتری در استخدام نیروی کار مطابق برنامه های خود دارند و مشاغل را به ندرت به خارج از کشور منتقل می کنند، ضمن آنکه روند افزایش حقوق در آنها طبیعی تر است و پرداخت ما به التفاوت یا مساعده به پرسنلشان را قطع نمی کنند.
واقعیت در آمریکا این است که شرکت های IT 41219 نفر از کارمندان خود را بین فصل اول سال 2002 و فصل اول سال 2003 اخراج کردند که این رقم در مورد شرکتهای غیر IT بالغ بر 438924 بود. استخدام در شرکتهای IT طی یک دوره 12 ماهه همچنان ناچیز بود. این داده ها به معنای آن هستند که نیروی کار IT در کشورهای پیشرفته و صنعتی در حال ثبات و استقرار است.
بازار نرم مشاغل IT نشان دهنده این حقیقت بوده است که از هر چهار شرکت سه شرکت می گویند طی دوازده ماه گذشته تغییری در پرداخت حقوق کارکنان IT خود نداشته اند. 76 درصد از شرکت های غیر IT و 49 درصد از شرکت های IT که این تغییر را داده اند، می گویند طی سال گذشته پرداخت ها را افزایش داده اند. فقط 8 درصد از شرکت ها که دست به کار شده اند، می گویند که طی 12 ماه گذشته پرداختهایشان همچنان در سطح پایینی قرار داشته است. شرکت های IT بیش از 20 برابر بیشتر از این رقم نسبت به شرکت های غیر IT سهم داشته اند. 17 درصد از شرکتها می گویند که برای تغییر در پرداخت ها برنامه ریزی کرده اند و این کار را در ارتباط با کارکنان IT طی 12 ماه آینده انجام خواهند داد. 65 درصد از شرکتهای IT می گویند دستمزدها را افزایش خواهند داد، در حالیکه 11 درصد می گویند حقوقها را کاهش خواهند داد]6[.
اما در کنار این واقعیت ها افق های امید بخشی نیز به چشم می خورند. همانطور که اقتصاد تعداد فزاینده ای از متقاضیان واجد شرایط کار را به وجود آورده است، مدیران کارفرما نیز می توانند در پرکردن مشاعل خود آزادی انتخاب بیشتری داشته باشند. در اواخر دهه 1990 و در بازارهای رقابتی، کارفرمایان بیشتر مایل به دادن آموزش رسمی و گرفتن تجربه مشخص کاری بودند. با نرمتر شدن بازار، کارفرمایان نیز بیشتر مایل به جذب آموزش و تجارب کاری ویژه شدند. اکنون شرکتها می خواهند مشاغل IT خود را به چند دلیل به خارج از کشور منتقل کنند. این دلایل شامل نیاز به بومی سازی گسترده محصولات و خدمات، توانایی استفاده از اختلافات زمانی و جغرافیایی برای ایجاد شیفت های دوم یا سوم کاری به عنوان وسیله ای جهت باز نگه داشتن بازارها و نیز یک استراتژی برای کاهش هزینه ها می باشد. از آنجایی که طبیعت شرکت های خارجی جمعیت های نیروی کاری IT را بیش از گذشته پیچیده ساخته است، تعادل سنتی میان هزینه و کیفیت به تدریج از میان می رود. در نتیجه، توسعه خارجی مشاغل بیشتر به عنوان یک گزینه مطرح می شود و کارفرمایان بیشتری این راه حل را در ارتباط با انواع بیشتری از مشاغل IT در نظر می گیرند.
نتیجه گیری
ملاحظه شد که فناوری اطلاعات تحولات زیادی در کلیه فعالیتهای اجتماعی ازجمله کارآفرینی بوجود آورده و به عنوان مهمترین ابزار کارآفرینی مدرن مورد توجه قرار گرفته است. همچنین کارآفرینی در فناوری اطلاعات پهنه وسیعی برای فعالیت دارد. کارآفرینی لازمه توسعه فناوری و توسعه فناوری بستر کارآفرینی است. بنابراین با یک تعامل دو سویه میان این دو مواجه هستیم و بر اساس اهمیت نقش بسترساز کارآفرینی، وظیفه نهاد های مسئول مدنی و اجتماعی مشخص میشود. دولتها باید بستر کارآفرینی در حوزه فناوری اطلاعات که همان شبکههای ارتباطی و اطلاعاتی میباشد را توسعه دهند و تقویت کنند و امکان دسترسی آسان همگان به این شبکهها را فراهم نمایند. ضمن اینکه فرهنگ استفاده از شبکهها را ایجاد کرده و گسترش دهند و قوانین و مقررات لازم را تدوین و اجرا نمایند.
از سوی دیگر در بخشهای خصوصی شرکت های IT در حال افزایش کارکنان پشتیبانی فنی هستند و این نشان دهنده آن است که همواره در ارتباط با محصولات یا برنامه های جدید نیازمند نیروهای انسانی تازه نفس هستند. این گونه فعالیتها علاوه بر آنکه سبب رشد سرمایه IT می شوند، جذب منابع انسانی را نیز در پی دارند. بنابراین به نظر می رسد این شرکت ها بتوانند فراتر از اهداف استخدامی خود بروند و سهم بیشتری در کارآفرینی داشته باشند. همچنین انتقال مشاغل IT به خارج می تواند به عنوان یکی از قابلیت های بالقوه بازار کار فناوری اطلاعات در نظر گرفته شود.
________________________________________
یادداشتها
[1] دانشگاه صنعتی مالک اشتر
[2] Unemployment
[3] Entrepreneurship
[4] Information Society
[5] Economic Development Engine
[6] Information Technology (IT)
[7] E-commerce
[8] Online
[9] Knowledge-based Economy
[10] Richard Cantillon
[11] Jean- Baptiste – Say ( 1767- 1832)
[12] Schumpeter
[13] Innovation
[14] Invention
[15] Small & Medium Enterprises
[16] Incubators
[17] Online Employment
[18] E-commerce
[19] Collaboration Systems
[20] Electronic Data Interchange
[21] ITAA
منابع و مآخذ:
1. Stevenson, H. H. and Jaarillo, J.C (1990) “A Paradigm of Entrepreneurship, Entrepreneurial Management”, Strategic Management Journal, 11, 17- 27.
2. عابدی، رحیم. نقش کارآفرینان در تحول خلاق سازمانهای اداری، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ارومیه، دوره اول، پاییز 1380، شماره 1.
3. Szilagy, A.D and Wallace, M.J. 1987, “Entrepreneurship”.
4. موسوی، سید محمود. نقش کارآفرینی در توسعه صنعتی و اقتصادی، مجله رهیافت، شماه 29، بهار 1382
5. شهیدی، مهدی. تجارت الکترونیکی ابزاری برای کاهش شکاف دیجیتالی، عصر ارتباط، 22 تیرماه 1382
6. حجازی، سید علیرضا. برر سی وضعیت منابع انسانی فعال در حوزه فناوری اطلاعات ایالات متحده، http://www.systemgroup.net/
7. “How Information Technology Entrepreneurship has changed the world?” http://www.jackmwilson.com/eBusiness/ITE.htm
نوآوری و خلاقیت تکنولوژیکی امروزه مسایل سازمانی با بکارگیری راه حل های کهنه قابل حل نیستند.از سویی با پیش بینی وقایع نیز نمی توانیم ،مشکلاتی را که در آینده پیش روی خواهیم داشت ،برطرف کنیم.لذا باید به گونه ای دیگر اندیشید چنانچه سهراب سپهری شاعر معاصر نیز می گوید:"جور دیگر باید دید" و این گونه دیدن چیزی نیست ،مگر نگاه و توجه بیشتر به موضوعاتی چون خلاقیت ،نوآوری ،هنر ،عشق ، زیبایی ،طبیعت و ارزشهای انسانی . چرا خلاقیت مهم است فرق روش تحقیق و روش اختراعی منبع : مقاله " نوآوری و خلاقیت تکنولوژیکی "- گزارش از :مریم خلیلی عراقی -ماهنامه تدبیر
در این راستا خانه مدیران سازمان مدیریت صنعتی در یکی از نشست های خود از آقای دکتر بهرخ خوشنویس، مخترع و استاد دانشگاه University Southern California) USC) دعوت بعمل آورد تا تجارب و دیدگاه خود را درباره خلاقیت های تکنولوژیکی در اختیار مدیران حاضر در این نشست قرار دهد.
آقای دکتر خوشنویس ،سخنان خود را با تاکید بر این جمله آغاز کرد که کلیدی ترین مساله در جامعه ما و تمام جوامع در حال توسعه ،خلاقیت است .یعنی مساله ای که با آن درست برخورد نشده است .خلاقیت نه ژنتیکی است و نه مربوط به نژادی خاص، بلکه اکتسابی است .زمینه اش در نهاد انسان ها قرار دارد و قابلیت های بسیار زیاد آن انسان را از حیوان جدا می کند.خلاقیت به راحتی پدیدار نمی شود و اغلب باهوش ،حافظه و... اشتباه گرفته می شود. در این راستا آموزشی به شیوه صحیح انجام نمی شود.همه آموزش ها بر توسعه نیمکره چپ مغز متمرکز است . تمام امور سمبولیک ،ریاضی، زبان ،هندسه و... مربوط به نیکره چپ مغز است بندرت بر روی نیکره راست کار می شود و اغلب به آن بی توجهی می شود .به عبارت بهتر همیشه یاد می گیریم که چگونه آنچه وجود دارد را آنالیز کنیم و به این نکته که چگونه طرح مورد نظر از خلاقیت نشات گرفته است ،بی توجهی می شود.تا زمانی که خلاقیت به صورت یک نیاز درنیاید،انسان خلاق نمی شود.بدون نگرانی ، انگیزش ، درگیری ذهنی و صرف وقت برای خلاقیت امری ناممکن است .
وی افزود ، خلاقیت هیچ ارتباطی با تحصیلات و سواد ندارد،چنانچه در طول تاریخ بسیاری از زندانی هایی که اغلب بی سواد بوده اند ،برای فرار از خود خلاقیت های بسیاری نشان داده اند.
عرفا معتقدند که وقتی نیاز در انسان شکل می گسرد،او به سمت مراد حرکت می کند .این نیاز از طلب در عرفان شروع می شود .عرفا دعا می کنند که این طلب پیش بیاید و به تبع آن بقیه مسایل انجام می شود.این طلب هم اتفاق نمی افتد مگر آنکه نیازی حس شود و این نیاز توسط سیستم های ارزشی حس می شود. تا زمانی که به شرایط فعلی قانع باشیم ،محرکه ای برای حرکت وجود ندارد.زمانی حرکت به صورت نیاز درمی آید که انسان از شرایطی که در آن هست ،ارزیابی انجام دهد و به سمت جلو حرکت کند.ارزیابی با سیستم ارزش انجام می شود ، لذا سیستم ارزشی باید درست باشد تا تحرک در انسان جان بگیرد. در این صورت انسان با آگاهی و اعتقاد به اینکه ،آنچه انجام می دهد مفید است ،مصمم حرکت می کند.بنابراین لازم است که انسان از صمیم قلب باور داشته باشد،که حرکتی را که انجام می دهد ،که جنبه های انسانی آن را در نظر گرفته است و به دنبال چنین انگیزه هایی است .
دکتر خوشنویس ،اهمیت خلاقیت و نوآوری را از دیدگاه چند تن از بزرگان مطرح کرد و گفت : تولید کردن کار انسانی است ولی خلق کردن کاری خدایی . بالاتر از انسان تولید کننده ، انسان دیگری است . علاقه به خلاقیت ، احساسات بدی چون حسادت ،جاه طلبی و غیره را از بین می برد .من یا باید خودم خلق کنم یا باید برده آنچه باشم که دیگری خلق کرده است .
سخنران در ادامه سخنان خود افزود ، قوی ترین عامل برای کسب اعتماد به نفس خلاقیت است . حتی در کشور های پیشرفته نیز اگر سیستم های خلاق آنها از کار بیافتد، از رقابت ها عقب می افتند و نابود می شوند لذا تنها راه نجات کشورهای در حال توسعه خلاقیت است و راه دیگری ندارند. افرادی که خلاق نیستند مدام در پی کپی کردن هستند و بهترین حالت ایده آل آنها این است که کپی کردن را به نحو احسن انجام دهند. در صورتی که آدم خلاق به دنبال شکستن سیستم های موجود است و آنچه خلق می کند را قادر است توسعه دهد و بهتر کند .او با نیکره راست مغز خود استراتژی تدوین می کند و با نیمکره چپ تاکتیک .بهتر بگویم راز موفقیت افراد خلاق استفاده از هر دو نیمکره مغزشان است .
دکتر خوشنویس تاکید کرد که خلاقیت در همه زمینه ها است .در انواع و اقسام هنر ، صنعت و... با این تفاوت که اگر در صنعت خلاقیت انجام شود به آن اختراع (INVENTION)گویند.برای خلاق بودن مواردی چون اتکا به نفس ، نترسیدن از مخاطره ،داشتن اتکا به نفس،نترسیدن از مخاطره ،داشتن پایه های علمی درست ، تحمل ابهام،دادن آزادی به خود و گرفتار نشدن در گشتاور روانی از اهمیت بسزایی برخوردارند.به طور کلی میتوان گفت برای خلاق بودن TRUTH(واقعیت و صداقت)GOODNESS(خوب بودن)وBEAUTY(زیبایی)سه عامل لازم و با اهمیت است.مراد از واقعیت این است که به حقیقت عشق بورزیم. این حقیقت از طریق طبیعت به بهترین وجه جلوه میکند . بهترین زبان طبیعت هم علم است.پس به علم علاقمند باشیم و به دانشمندان احترام بگذاریم .عشق به زیبایی نیز از طریق هنر است . باید به جنبه های مختلف هنر احترام بگذاریم و در نهایت خوب بودن در طرز تلقی ها و ارزشها متجلی می شود.ارزشها باید واقعی و براساس آرمانهای بزرگ باشد.نترسید و سعی کنید بر روی زمین اثر گذارید.
این مخترع،تفکر خلاق را فرایندی که در آن ایده هایی که از ضمیر نا خودآگاه و آگاه انسان نشات می گیرد تعریف کرد و گفت : فرق روش تحقیق و اختراعی در این است ،روش تحقیقی معمولا براساس فکر عمودی است.شما مساله را دارید و به صورت عمودی در آن عمیق و عمیق تر می شوید.این روش براساس منطق است و پیش بینی اینکه چگونه ،با چه هزینه ای و در چه مدت زمانی انجام می شود ، ممکن می شود .به همین دلیل برای پروژه های طحهای اولیه (PROPOSAL)نوشته می شود.به عبارتی اقدامات را می توان زمان بندی و برنامه ریزی کرد و نتیجه کار به صورت گزارش فنی در نشریات مختلف قابل چاپ است.اما روش اختراعی بیشتر براساس گسترده فکر کردن و عمیق شدن است .آدمهای خلاق انسانهایی جامع الاطراف هستند.آنها در چندین زمینه خوب و مسلط عمل می کنند و فکر آنها در حوزه های مختلف پخش می شود.به هر چیز کنجکاو هستند و همیشه دوست دارند همه چیز را بدانندویاد بگیرند.لذا در راحتترین شرایط و از کنه مطالب نگاه می کنند.سعی ندارند همه چیز را محکم کنند به عبارتی کمتر به سازماندهی علاقه دارند.
آقای دکتر خوشنویس در بخش پایانی سخنان خود به حضار گفت،سعی کنید امید جدید ایجاد کنیدو به مسیری که می روید عشق بوزید و فکر کنید می توانید بزرگترین آدم دنیا باشید.
اینترنت، اعتیاد مدرن
چکیده
اینترنت از جمله فناوریهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی است که در فضای مجازی میان رایانهها هر روز مخاطبان بیشتری به خود جلب میکند. حجم انبوه اطلاعات موجود در این فضا، امروزه به یکی از عمدهترین منابع اطلاعاتی و مطالعاتی برای پژوهشهای علمی تبدیل شده است. این در حالی است که ایران هنوز جایگاه ممتازی در این حوزه ندارد و ناگزیر است، با توجه به شتاب پیشرفتهای موجود، در سالهای آینده، ضریب نفوذ و کیفیت دسترسی به اینترنت را توسعه بخشد.
از سوی دیگر این فناوری نوین با وجود همه مزایا و فرصتهایی که در اختیار پژوهشگران قرار داده، در صورت عدم استفاده صحیح منجر به بروز آسیبهای جدید اجتماعی از جمله اعتیاد به اینترنت، تعارض هویت فرهنگی، اختلاط و مسخ فرهنگی و ... میشود، پژوهش حاضر از این دو بعد به بررسی اجمالی اینترنت در ایران میپردازد.
مقدمه
«اینترنت»، Internet را باید بزرگترین سامانهای دانست که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده است. این سامانه شبکهای عظیم از میلیونها رایانه است که کاربران مختلف و اهداف محاسباتی متعددی دارد ولی در نهایت به صورت یک شبکه جهانشمول، واحد و در مقیاس جهانی به هم متصل است. این فضای مجازی تاکنون تاثیر عمیقی بر میزان داناییها و جهانبینیها داشته و میلیونها انسان در سراسر دنیا میتوانند به سرعت به اطلاعات گوناگون به صورت آن لاین دسترسی داشته باشند.
پیدایش اینترنت در جهان به دهه 1960 میلادی باز میگردد، زمانی که دولت ایالات متحده امریکا براساس طرحی موسوم به آرپا (ARPA) مخفف "آژانس تحقیق پروژههای پیشرفته" که در آن زمان برای کارکردهای دفاعی به وجود آمده بود، این طرح را اجرا کرد. طرح این بود که کامپیوترهای موجود در شهرهای مختلف با اطلاعات ذخیره شده خود بتوانند در صورت نیاز به هم متصل شوند و اطلاعات را به یکدیگر منتقل کنند.
در سال 1961 چهار رایانه در 2 ایالت مختلف آمریکا به هم مرتبط شدند و شبکه آرپانِت را ایجاد کردند. در دهه 1970 با تعریف پروتکلهای جدید از جمله TCP که تا به امروز رواج دارد، آرپانت شهرت بیشتری یافت و هسته اصلی شبکهای از رایانههای به هم مرتبط شد. بعدها در سال 1993 میلادی نام اینترنت روی این شبکه گذاشته شد و وب یا WWW (World wide web) به معنی تار جهانگستر توسط آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذرات Cern)) به خاطر نیاز آنها به دسترسی آسانتر به اطلاعات موجود بر روی اینترنت ابداع شد. در این روش اطلاعات به صورت مستندات صفحهای بر روی شبکه اینترنت قرار میگیرد و به وسیله یک مرورگر وب قابل مشاهده است و هم اکنون کارکردهای بسیاری دارد.
اینترنت در جهان
سرعت رشد پدیدههای نوین تکنولوژیک در کشورهای پیشرفته به مراتب بیش از کشورهای در حال توسعه و جهان سوم است. براساس آخرین آمار سازمان ملل متحد، تعداد کاربران اینترنت در جهان از مرز یک میلیارد نفر گذشته است و پیش بینی میشود این رقم تا سال 2011 به دو میلیارد نفر برسد. هم اینک درصد کاربران اینترنت در آسیا 6/36 درصد، اروپا 7/27 درصد، آفریقا 5/3 درصد، آمریکای شمالی 8/18 درصد، آمریکای جنوبی 7/9 درصد و اقیانوسیه 5/1 درصد گزارش شده است.
کشورهای امریکا و چین دارای بیشترین شمار کاربران اینترنتی هستند. کاربران اینترنتی در رژیم صهیونیستی، فنلاند و کره جنوبی نیز به ترتیب با متوسط زمان 5/57 ، 3/49 و 2/47 ساعت در ماه برای استفاده هر کاربر از اینترنت، به لحاظ مدت زمان آن لاین بودن در جهان پیشتازند.
بنابر آمارهای سال 2007 از مرکز اطلاعات شبکه اینترنت چین (Cnnic)، تا پایان سال گذشته (2007) تعداد کاربران اینترنت در این کشور به 210 میلیون نفر رسید که این میزان 5 میلیون نفر کمتر از تعداد کاربران در ایالات متحده بوده است. پیش بینیها نشان میدهد که در سال 2008 با وجود رشد چشمگیر کاربران چینی به دلیل جمعیت زیاد چین تنها 16 درصد از مردم این کشور به اینترنت دسترسی داشته باشند، این در حالی است که متوسط جهانی اتصال به اینترنت 1/19 درصد از کل جمعیت دنیاست. (خبرگزاری مهر، 25/8/86)
در میان کشورهای عربی نیز، امارات متحده عربی در رتبه اول است، کویت جایگاه دوم را در اختیار دارد. از هر یک هزار نفر جمعیت امارات 308 نفر کاربر اینترنتی هستند که این رقم برای کویت 276 نفر، قطر 269 نفر، بحرین 213 نفر و لبنان 196 نفر در هر یکهزار نفر است. (جام جم، 5 دی 86)
تعداد 35 کشور آفریقایی تنها 25 میلیون کاربر دارند، همچنین حدود 30 کشور در جهان است که واژ? اینترنت در آنها واژهای غریب و نامأنوس است، چون ضریب نفوذ اینترنت در این کشورها کمتر از یک درصد گزارش شده است.
در مجموع کشورهای گروه هشت (G8) 15 درصد جمعیت جهان را در اختیار دارند و دارای بیش از 50 درصد از کل کاربران جهانی اینترنت هستند.
در مقابل شمار کاربران اینترنت در 50 کشور افریقایی روی هم رفته از شمار افراد آنلاین در فرانسه کمتر است. اما سرعت رشد اینترنت و فراگیری آن در برخی کشورهای در حال توسعه و از جمله اروپای شرقی و آسیا بیان کنند? امکان رقابت این کشورها با جهان پیشرفته در نفوذ اینترنت و کاربری آن است. مؤسسه تحقیقاتی (OVUM) به تازگی کشورهایی را معرفی کرده که ضریب نفوذ اینترنت در آنها به سرعت در حال افزایش است. ایرلند، ترکیه، یونان، تایلند، روسیه، هند، فیلیپین، اکراین، ویتنام و اندونزی از جمله این کشورها هستند.
اینترنت در ایران
ورود اینترنت به ایران به آغاز دهه 1370 شمسی باز میگردد، در سال 1371 (یعنی فقط 15 سال پیش) دانشگاههای صنعتی شریف و گیلان توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری به شبکه اینترنت وصل شدند تا با دنیای خارج ایمیل رد و بدل کنند.
سال 1372 ایران به شبکه جهانی اینترنت پیوست و نخستین مرکز رایانهای که به طور رسمی در ایران به شبکه جهانی اینترنت وصل شد، مرکز تحقیقات فیزیک نظری ایران بود. در حال حاضر نیز این مرکز یکی از مراکز مهم خدمات اینترنت در کشور است. یکسال بعد (1373)، موسسه ندارایانه تأسیس شد و پس از راه اندازی اولین بولتن بورد (BBS)، در عرض یک سال اولین وب سایت ایرانی داخل کشور را راه اندازی کرد. سال 1374 نیز مجلس شورای اسلامی، تأسیس شرکت «امور ارتباطات دیتا» را تحت نظر شرکت مخابرات ایران تصویب کرد که مسئولیت توسعه خدمات دیتا در سطح کشور را به طور انحصاری در اختیار آن شرکت قرار داده است. بنابراین شاید هیچ پدیده دیگری در طول سالهای اخیر به انداز? اینترنت در ایران رشد صعودی نداشته است. افزایش تصاعدی ضریب نفوذ اینترنت در ایران و در کنار آن تأثیر افزایش تعداد سایتها، وبلاگها و پایگاههای اطلاع رسانی روی این شبکه جهانی، نیازمند بررسیهای جامعه شناختی است. در حال حاضر اینترنت در ایران چند سرویس اساسی مانند پست الکترونیکی، چت وب، وبلاگ، یوزنت، فروم و تلنت را ارائه میدهد. اما هر روزه سرویسهای جدیدی ابداع میشود که مشخصات بخشهایی از هر یک از سرویسهای فوق را دارند.
طبق آمارهای رسمی اعلام شده از سوی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تعداد کاربران اینترنت در ایران در سال گذشته 6 میلیون نفر بوده است. روند رو به رشد اینترنت در ایران طی سالهای اخیر، توجه به ابعاد مختلف و چالشهای پیش روی آن را ضروری کرده است.
ایران در میان سایر کشورها
تازهترین گزارش اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) در آخرین ماههای سال 2007 نشان میدهد که قاره پرجمعیت آسیا 6/36 درصد از کاربران اینترنت جهان را در اختیار دارد که سهم خاورمیانه در این بین 7/2 درصد است. در این میان سهم ایران نزدیک به یک درصد است.
به گزارش ایتنا - پایگاه اینترنتی وزارت ارتباطات - تعداد کاربران اینترنت در خاورمیانه و شمال افریقا طی سال 2007 بیش از 84 میلیون نفر اعلام شده است. در میان کشورهای آسیایی به غیر از چین؛کشورهای اندونزی، ترکیه و مالزی نیز جایگاه ویژهای دارند.
در ایران، ضریب نفوذ اینترنت در ماه دسامبر 2007 به 6/25 و تعداد کاربران اینترنت در ایران به 18 میلیون نفر رسید. (گزارش ITU، دی ماه 84) اما آمارهای معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در آذرماه امسال آماری ارائه کرد که خوش بینی ITU را رد میکند براساس این گزارش، ضریب نفوذ اینترنت در ایران از 11 به 1/16 درصد ارتقا یافته است این در حالی است که افزایش میزان دسترسی و نفوذ اینترنت تا 30 درصد کل جامعه در برنامه چهارم توسعه پیش بینی شده بود. ضمن این که قرار شد تا پایان سال 88، تعداد کاربران اینترنت پرسرعت نیز به 25 درصد کل کاربران افزایش یابد.
از سوی دیگر ایران در سال 2002 با 5/5 میلیون نفر کاربر و در سال 2005 با 5/7 میلیون نفر کاربر به ترتیب ضریب نفوذی معادل 5/7 و 8/10 درصد داشته است، با این حال این ضریب نفوذ هنوز 40 درصد کمتر از کشورهای پیشرفته است.
ایران هرچند از نظر تعداد کاربر اینترنت در غرب آسیا و خاورمیانه در جایگاه ممتازی ایستاده است اما از نظر ضریب نفوذ در جایگاه پنجم قرار دارد و کشورهای امارات، قطر و کویت در جایگاه بالاتری هستند. جای امیدواری است که میزان کاربران اینترنت در ایران تنها در یکسال (2007) با رشد 2900 درصدی در مقایسه با سالهای قبل رو به رو بوده است، یعنی این که ایران در سالهای آینده به رقیبی جدی برای امارات و کویت تبدیل خواهد شد.
دفتر مطالعات فناوری نوین مرکز پژوهشهای مجلس نیز، شاخصهای دسترسی دیجیتال (IDAI)، فرصت دیجیتال (DOI) و انتشار فناوری اطلاعات و ارتباطات را بررسی و تصریح کرده است، ایران در زمینه شاخص فرصت دیجیتال در بین 180 کشور جهان رتبه 95 بوده است، در حالی که بحرین، قطر، ترکیه، مالزی، عربستان و چین رتبههای به ترتیب 33، 44، 58، 59، 72 و 74 را کسب کردهاند و ایران در تمامی معیارهای این شاخص زیر میانگین جهانی قرار دارد.
اشاره به برخی دلایل ضعف اینترنت در ایران
ایران در سالهای اخیر توانسته است در بسیاری از فناوریها پیشرفت قابل توجهی داشته باشد ولی براساس اذعان مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینه رشد فناوری ارتباطات و اینترنت از برنامه توسعه و پیش بینی شده عقب است. پیش بینیها از ضریب نفوذ 25 تا 30 درصد در پایان برنامه پنج ساله چهارم (1388) خبر میدهد در حالی که رسیدن به این میزان دسترسی با توجه به نرخ موجود - 1/16 درصد - کمی بعید به نظر میرسد. اما چرا نام ایران با وجود داشتن جمعیت 70 میلیونی و جوان و دستیابی به بسیاری از پیشرفتهای علمی هنوز در جمع کشورهای پرکاربر و با ضریب نفوذ بالا دیده نمیشود؟ در این زمینه میتوان دلایل متنوعی را ذکر کرد؛ فیلترینگ سایتها، انحصار دولت در بخش ارائه خدمات اینترنتی، نبود روابط متقابل بین بخش دولتی و خصوصی، بیتوجی به بومی کردن فرهنگ اینترنت و بالاخره قیمت بالای اینترنت در ایران، مهمترین دلایل هستند.
کشورهایی مانند کره جنوبی در سال 2000، حدود 19 میلیون کاربر و در سال 2006 نزدیک به 34 میلیون کاربر داشت. یعنی در مدت 6 سال ضریب نفوذ اینترنت خود را از 6/39 به 67 درصد رساند. در جدول آمارهای تهیه شده، یکی از نکتههای قابل توجه، تسخیر 8/77 درصدی فضای اینترنتی دنیا، توسط فقط 20 کشور است. در هر صورت برخی کارشناسان معتقدند تا زمانی که سیاستگذاری درستی در زمینه استفاده از ظرفیتهای اینترنت برای توسعه در امر تجارت، بانکداری، اقتصاد، آموزش، بهداشت، کشاورزی و انتقال دانش و فناوری انجام نشود، نمیتوان چندان توقع داشت که میزان دسترسی به اینترنت پرسرعت در ایران به رشد پیش بینی شده در برنامه چهارم توسعه برسد.
شاید به همین دلیل است که مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با انتشار گزارشی ضمن تاکید بر نقش اینترنت در پیشرفت کشور، خواستار توسعه زیرساختها، فرهنگسازی، آموزش و اقتصادی شدن قیمت اینترنت در کشور شد. در گزارش مرکز پژوهشهای مجلس در این زمینه تصریح شده است:
محاسبه ضریب نفوذ اینترنت کشور مستلزم وجود آمار تعداد کاربران است که متأسفانه در کشور ما به دلیل زمانبر و هزینهبر بودن تهیه آمار در بسیاری از عرصهها از جمله در مورد تعداد کاربران اینترنت اطلاعات دقیق و مطمئنی وجود ندارد و سازمانها و نهادهای مجری فناوری اطلاعات و ارتباطات، با استفاده از روشها و فرمولهای تخمینی غیردقیق، غیرعلمی و بزرگ نمایانه به اعلام تعداد کاربران در کشور میپردازند. براساس این گزارش از لحاظ تعداد کاربر اینترنت در منطقه، ایران پس از کشورهای ترکیه و پاکستان در رده سوم قرار دارد، لکن از لحاظ ضریب نفوذ اینترنت در کشورها، ایران در رده دهم و البته در جایگاهی بالاتر از عربستان، پاکستان، مصر و سوریه قرار گرفته است.
همچنین کارشناسان در خصوص کندی شاخص ضریب نفوذ اینترنت در ایران هشدار میدهند از جمله محمد نهاوندیان، رئیس اتاق بازرگانی ایران، از این که شاخص ضریب نفوذ اینترنت در ایران و نیز استفاده بنگاههای اقتصادی از تجارت الکترونیکی ناچیز است، انتقاد کرده و خواستار تلاش بیشتر بخش خصوصی و دولت برای اصلاح آن شده است. وی با بیان این که ضریب نفوذ اینترنت در کشورمان در سال 2005 حدود 1/10 درصد بوده است. افزود: براساس اطلاعات منتشر شده، کشورمان در رتبه 105 در شاخص فرصت دیجیتال قرار داشته که در شاخص گروه زیرساخت و بهره برداری پیشنهاد شده از سوی سازمانهای جهانی، نمره بسیار هشداردهندهای است و در حالی که در این فاصله کشور ترکیه رتبه یک جهانی را به خود اختصاص داده و مراکش 36 پله صعود کرده اما کشورمان در وضعیت خوبی قرار نگرفته است.
بنابراین یکی از موانع عمد? پیشرفت فناوری اینترنت در کشور را میتوان براساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس انحصار دولت و عدم همکاری با بخش خصوصی دانست.
دفتر مطالعات ارتباطات و فناوریهای نوین مرکزپژوهش ها؛ با بررسی ساختار و تعرفههای توزیع اینترنت در ایران تصریح کرده است: وجود انحصار دولتی در بازار تأمین پهنای باند کشور و همچنین مداخله بخش دولتی و رقابت با بخش خصوصی در توزیع و عرضه پهنای باند و وجود رگولاتور در بدنه بخش دولتی موجب اجحاف به مصرفکنندگان نهایی اینترنت و بخش خصوصی میشود ضمن این که چنین انحصار و رقابت ناسالمی اساساً در تضاد با روح قوانین سیاستهای کلان جمهوری اسلامی به خصوص سیاستهای کلان نظام پیرامون اصل 44 قانون اساسی و سند چشم انداز 20 ساله است.
مرکز پژوهشها اضافه کرده که برای حذف این انحصار لازم است سیاستگذاران و تصمیم گیرندگان کشور با درک صحیح از بازار اینترنت موجود کشور و کیفیت نامناسب دسترسی کاربران به اینترنت و حذف رانتهای دولتی، با ایجاد یک بستر حقوقی مناسب بخش دولتی را از امور اجرایی و بازرگانی (خرید و فروش) پهنای باند منع کرده و جایگاه و شأن دولت را به عنوان سیاستگذار، قانونگذار و ناظر بر حسن اجرای مقررات حفظ و در همین حال به بخش خصوصی برای حضور در یک بازار رقابتی سالم کمک کنند زیرا وجود چنین بازار رقابتی کامل و سالمی موجب کاهش قیمتها و بهبود کیفیت خدمات بخش خصوصی خواهد شد.
همچنین براساس آییننامه خدماتدهی اینترنت مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1380، بخش دولتی به عنوان تأمین کننده انحصاری پهنای باند معرفی شده است و شرکتهای توزیع کننده و عرضه کننده اینترنت و سازمانهای دولتی و دانشگاهها باید پهنای باند مورد نیاز خود را از بخش دولتی تأمین کنند که با توجه به انحصاری بودن پهنای باند، بازار فروش اینترنت در عرصه تامین باند در انحصار کامل قرار گرفته است، بدین معنی که تنها سیاستگذار و قیمتگذار در این عرصه دولت است در حالی که دولت با اتخاذ سیاست گذاری و قیمت گذاری مناسب و اقتصادی میتواند موجبات دسترسی بیشتر و با کیفیتتر مردم به اینترنت را فراهم کند، اما حضور بخش دولتی در عرصههای مختلف توزیع و عرضه اینترنت منجر به ایجاد یک بازار ناسالم و غیررقابتی خواهد شد.
دولت و توسعه اینترنت
با وجود انتقاداتی که غالباً از سوی مجلس و بخش خصوصی به عملکرد ضعیف و کند دولت در مسیر توسعه اینترنت پرسرعت مطرح میشود. دولت طی سالهای اخیر گامهای بلندی برای از میان بردن موانع برداشته است؛ از جمله این که وزیر ارتباطات در ماههای اخیر اعلام کرد: اقدامات اجرایی برای رفع شکاف دیجیتالی صورت گرفته و به زودی بیش از 90 درصد مردم کشور میتوانند به اینترنت دسترسی یابند. وزیر ارتباطات با پذیرفتن ضعفهای موجود در زمینه دسترسی به اینترنت پرسرعت و با باند پهن، افق روشنی را برای آن ترسیم میکند.
بنابر اعلام رسمی وزارت ارتباطات مجموع بودجه IT در زمینه گسترش فناوری اطلاعات 120 میلیارد تومان است، مجموع بودجه زیر ساختی این وزارتخانه در شرکتها 520 میلیارد تومان و مجموع بودجه شرکتهای مخابراتی در استانها و تهران 3922 میلیارد تومان است، بنابراین در بخش IT و ICT (اینترنت و توسعه آن) بودجه دقیقی مشخص نشده است. اما در این بخش و نیل به دولت الکترونیکی، دولت، برنامه تشویق بخش خصوصی را در امر سرمایه گذاری در دستور کار دارد. (ایتنا، 3 بهمن 86)
به دلیل همکاری همین بخش، دبیر شورای عالی فناوری اطلاعات مطمئن است که تا پایان برنامه چهارم توسعه تعداد کاربران اینترنت معمولی به 20 میلیون و 500 هزار نفر و کاربران اینترنت پرسرعت به بیش از یک میلیون نفر برسد.
وی در مورد شبکه اینترنت ملی میگوید: این شبکه که در حال حاضر مرحله پایلوت خود را میگذارند، خدماتی چون اینترنت پرسرعت و دسترسی روستاهای کشور به اینترنت با سرعت 2.M.B ارائه خواهد کرد. در شبکه اینترنت ملی روستاهای کشور با مراکز اینترنت شهری مرتبط خواهند شد.
اما یکی از مهمترین موانع رشد اینترنت در کشور بالا بردن تعرفه دسترسی به آن است، عدهای از کارشناسان اقتصادی افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی و رقابتی شدن بازار ارائه خدمات اینترنت را منجر به کاهش تدریجی قیمتها میدانند. سلیمانی، وزیر ارتباطات نیز عقیده دارد: کشوری مانند ایران باید بتواند امکاناتی مانند پهنای باند را با قیمتی نزدیک به رایگان در اختیار مردم قرار دهد، به این معنا که تسهیلات به اندازهای ایجاد شود که امکان استفاده از آن برای همه وجود داشته باشد. گزارشهای موجود نشان میدهد که به رغم اعلام کاهش 50 درصدی قیمت اینترنت در ماههای گذشته قیمت ISPها هیچ گاه پایین نیامده است. (ایسنا، 22 اردیبهشت 85)
تاثیرها و پیامدهای اینترنت
هرچند که هنوز دسترسی به اینترنت پرسرعت در ایران با موانعی رو به روست - که به برخی از آنها اشاره شد - اما سرعت رشد دسترسی به اینترنت طی سالهای گذشته نشان دهند? تعداد بالای متقاضیان اینترنت است. متقاضیانی که علاوه بر دستگاهها و ادارات اجرایی، خدماتی و آموزشی، جوانانی هستند که معمولاً براساس مقاصدی چون تفریح و سرگرمی، دوستیابی، جستجوی اطلاعات علمی و ... به فضای مجازی اینترنت متصل میشوند. گفته میشود که شمار افرادی که هر روز خواهان ورود به این فضا هستند، در حال افزایش است و نیز هر روز تعداد افرادی که در زندان این فضا اسیر میشوند که ساعات بسیاری از شبانه روز را در اینترنت میگذرانند، در حال ازدیاد است، به همین دلیل در کنار استعمال مواد مخدر شیمیایی و سنتی از اینترنت تحت عنوان «اعتیاد مدرن» یاد میشود. اعتیادی که با ورود مظاهر مدرن به کشورهای مختلف تعداد زیادی از افراد - به ویژه جوانان - را به خود مبتلا کرده است.
یک صاحبنظر در مسایل فرهنگی و اجتماعی با اشاره به این که 80 درصد پرسه زدنهای اینترنت جوان و نوجوانان در دنیا و از جمله ایران در سایتهای ضداخلاقی صورت میگیرد، گفت: دوستیابیهای اینترنتی از طریق فضای چت روم، خودکشی اینترنتی، سرقت اینترنتی و افزایش فاصله میان دنیای واقعی، تخیلی و مجازی، پرسه زدن در سایتهای به شدت غیراخلاقی و ضدارزشی، مقولهای است که هویت یابی و هویت جویی جوانان در ابعاد جنسی، فکری، اخلاقی و دینی را تحت تاثیر قرار میدهد.
پژوهشگران آسیبهای اجتماعی رابطه تنگاتنگی را بین رشد لجام گسیخته فناوری اطلاعات از جمله اینترنت و انفجار اطلاعات در جوامع و بروز آسیبهای اجتماعی و بزهکاری از جمله اعتیاد به اینترنت میبینند، به گفته دکتر علم الهدایی یکی از همین پژوهشگران، این آسیب از سال 1990 در دنیا مطرح شد و عامل وابستگیها و اختلالهای عمدتاً عاطفی، روانی، اخلاقی، فکری، فرهنگی و حتی جسمانی است، در حالی که اعتیاد به مواد مخدر ابعاد محدودتری دارد. بر این اساس اعتیاد مدرن در طیف وسیعتری عمل میکند و منجر به تخریب دو طیف سنی شامل 6 تا 15 سال و 15 تا 29 سال میشود. این در حالی است که اعتیاد سنی بیشتر در طیف سنی 15 تا 34 سال مشاهده میشود. (همشهری، 3 آبان 84)
مقوله اعتیاد مدرن، نخستین بار توسط فردی به نام «یانگ» در سال 1996 مطرح شد که به کاربران اینترنت که عمدتاً از جوانان و نوجوانان هستند، اشاره میکند. بنابر تعاریف موجود از اعتیاد مدرن، استفاده خارج از حد متعارف از اینترنت موجب ایجاد وابستگی شدید روانی و فکری شده و کاربر عادت میکند، به یک فضای غیرواقعی پناه برده و زندگی کند. این اعتیاد خود مقدم? آسیبهای روانی مانند افسردگی، انزوا، افت تحصیلی و مشکلات شغلی است.
یکی دیگر از آسیبهای اعتیاد مدرن که میتوان آن را به طور مستقل بررسی کرد، هویت نامشخص کاربر است، نوجوانانی که در مرحله تکوین هویت به سر میبرند در گشتزنیهای مکرر در فضای اینترنت، خود را با هویتهای نامشخص و مبهمی رو به رو میبینند که به آنان پیامهای مختلف و حتی متناقض ارسال میکنند. این شیوه ارتباطی نه تنها فرصت رابطه چهره به چهره را از جوان و نوجوان میگیرد. بلکه، اغلب موارد هویتهای نامشخص با خوراکهای مضر ذهنی او را تغذیه میکنند. البته نامشخص بودن هویت ارسال کنند? پیام، خود عاملی است تا بیشتر پیامش از سوی کاربر نوجوان پذیرفته شود و چه بسا در ذهنیت خود، از آن فرد یا افراد تابویی میسازد که با واقعیت فاصله دارد.
سوء استفاده جنسی از کودکان و نوجوان نیز یکی از آسیبهای اعتیاد مدرن است، این آسیب که در کشورهای پیشرفته بیشتر مشاهده میشود در صورت رشد غیرقابل کنترل اینترنت در کشور و ورود بی ضابطه به مدارس و خانهها در ایران نیز قابل مشاهده خواهد بود. نوجوانی که به طور مستقل به اینترنت در خانه و مدرسه دسترسی دارد، گاهی از طریق اتاقهای چت مورد اغفال و سوء استفاده جنسی قرار میگیرد. بنابراین پیش از شیوع چنین خطراتی در بین نوجوانان جامعه ما، ضروری است تا تدابیری اندیشیده شود و مفاهیم و آسیبهای فناوریهای نوین و نحوه استفاده صحیح از آنها توسط رسانههای جمعی آموزش داده شود. به گفته برخی کارشناسان مسائل اجتماعی، جامعه کاربران میلیونی اینترنت در10 سال آینده باید از امروز تعلیم ببینند.
نگاهی کلی به چالشهای اینترنت در ایران
آگاهی از چالشها و تهدیدهای اینترنت میتواند ارائه هرگونه آموزش برای جوانان و نوجوانان را تسهیل کند. شناخت ابعاد مختلف اینترنت به برنامههای آموزشی در این زمینه جنبه واقع بینانهتری میبخشد. البته اینترنت بیش از چالش، فرصتی است که با شناخت چالشها میتوان به صورت بهینه به آن فرصت دست یافت. بنابراین ذکر چالشها به معنی حذف این فناوری یا نادیده گرفتن مزایای عدیده آن نیست.
برخی از این ابعاد به شرح زیر است:
1- ابعاد امنیتی - اطلاعاتی
اینترنت امروزه وسیلهای برای یکپارچگی گروههای اجتماعی و برپایی میتینگهای سیاسی است. علاوه بر این جاسوسی اینترنتی، انتقال اطلاعات محرمانه و آموزشهای مخرب مانند عملیات تروریستی آموزههای گروههای ضاله و رواج شایعات و خرافات با کمک این فناوری جدید ارتباطی ممکن است.
2- ابعاد اجتماعی
اینترنت علاوه بر ارتباطات نامتعارف و غیراخلاقی میان برخی اقشار جوان میتواند به ایجاد جرایم جدید اینترنتی، گسست میان نسلی، ایجاد مطالبات جدید اجتماعی، تهدید بنیان خانواده، تغییر سریع نقشهای اجتماعی و خلق هویتهای نوین، اعتیاد اینترنتی، شکل گیری خرده فرهنگهای مخالف با فرهنگ غالب و ... منجر میشود.
3-ابعاد سیاسی
دشوار شدن نظارت بر جریان آزاد اطلاعات و رشد گروهها و شبه گروههای سیاسی، انتقال اندیشهها و اظهارنظرهای معاند به داخل نظام، ایجاد گروههای فشار و ذینفوذ مجازی، ایجاد مطالبات سیاسی جدید، آزادی بیان، تضعیف نقش دولتها در کنترل ملتها، ورود بازیگران جدید به عرصه سیاست داخلی و مناسبات بین المللی، افزایش همگرایی گروههای داخلی و خارجی همفکر، انتشار اطلاعات محرمانه سازمان سیاسی، کاهش نفوذ رسانههای ملی ، داخلی و ... از جمله چالشهای عرصه سیاسی اینترنت است.
4- ابعاد فرهنگی
شاید بیشترین و عمیقترین مشکل و تهدید اینترنت را بتوان در این بعد مطرح کرد، که مهمترین آن، تبادلات فرهنگی غیرقابل کنترل، تهاجم فرهنگی، انتقال هنجارها و ارزشهای غربی، ایجاد انگارههای انتقادی در مباحث دینی و بالاخره تحریک قومیتهاست.
نتیجه گیری
همانطور که اشاره شد، اینترنت را در ایران میتوان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد، نخست وضعیت این شبکه جهانی در کشور است که نشان میدهد، اینترنت موقعیت ممتازی در ایران ندارد. طی سالهای اخیر تلاش شده تا میزان ضریب نفوذ اینترنت افزایش یابد و دسترسی به اینترنت پرسرعت تسهیل شود. همین تلاشها منجر به رشد این ضریب تا 1/16 درصد شده که از متوسط ضریب نفوذ جهانی (6/16 درصد) چندان فاصلهای ندارد. اما هنوز رتبه ایران در توسعه شبکه، شمار کاربران، فرصت شاخص دیجیتالی و زیرساختها از متوسط جهانی عقبتر است و این ضعف بیشتر ناشی از نبود گامهای هماهنگ و تعریف پروژههای ملی در زمینه فناوری اطلاعات است.
کارشناسان داخلی معتقد به تغییر سیستم ارائه اینترنت در کشورند تا این بخش برای سرمایه گذاران غیردولتی سودآور باشد. به گفته شهریار پورآذین - یکی از همین کارشناسان - تا زمانی که دولت نخواهد این گونه خدمات را سودآور کند، در این زمینه رشد نخواهیم داشت. بنابراین دولت باید با تسهیل مقررات و کاهش قیمت دسترسی به اینترنت بستر مناسبی را برای فعالیت بخش خصوصی در این عرصه فراهم کند. (ایتنا، 26 آبان 86)
اما از جنبه دیگر، اینترنت به عنوان فضای مجازی با جذابیتهای خاص خود مانند دسترسی به حجم بالای اطلاعات در زمینههای گوناگون، امکانات صوتی و تصویری و امکان ایجاد ارتباط با افرادی فراتر از مرزهای جغرافیایی و زبان مشترک و ... متقاضیان بسیاری دارد و در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران نیز میزان تقاضا برای دستیابی به آن به سرعت در حال افزایش است و مقوله ابتلا به «اعتیاد مدرن» هم روی دیگر اینترنت و فضای مجازی است که جوانان و نوجوانان را درگیر کرده است. متأسفانه تاکنون برخلاف آسیبهای اجتماعی متداول حداقل در ایران افراد، خانوادهها و نهادهای فرهنگی، آموزشی و تربیتی توجه چندانی به آسیبهای جدید اجتماعی مانند «اعتیاد اینترنتی» نداشته و حساسیت زیادی نسبت به این مسائل نشان ندادهاند. بنابراین حوزه اینترنت در ایران همانند هر رسانه جدید الورودی نیازمند توجه همزمان به دو روی سکه است، اینترنت به عنوان فناوری اطلاعاتی نوین از یکسو نیازمند توسعه و سرمایه گذاری است، چرا که به تبادل اطلاعات و پیشرفت های علمی و فرهنگی میان کشورها کمک میکند ولی از سوی دیگر با توجه به نبود نظارت و فضای بدون مرز جریان اطلاعات امکان ورود عناصر و اطلاعات غیراخلاقی وجود دارد. این اختلاط فرهنگی همیشه مفید نیست و عادت به استفاده از این فضا به خصوص در بین جوانان و نوجوانانی که در مرحله تثبیت هویت اجتماعی قرار دارند، باعث پیدایی تعارض فرهنگ، اعتیاد به اینترنت و رواج عادات و آداب غیربومی و .. میشود، بنابراین نگاهی جامع و تدوین سند ملی IT و رویکرد نو و متعادل به این آسیب جدید از سوی سیاستگذاران ضروری است.
فروش محصولات خود
1.محصولات خود را از طریق وبسایت به قیمت عمده فروشی به خرده فروشان بفروشید. محصولات خود را جداگانه و یا به صورت فله بفروشید.
2.با بازرگانان دیگر به صورت مشترک همکاری کنید تا محصول خود را به مشتریان جدیدی بفروشید. این افراد میتونانند محصول شما را با قیمت مشخصی به مشتریان خود ارائه دهند.
3. اجازه دهید تا وبسایتهای دیگر محصولات شما را با دریافت کمیسیون مشخصی به فروش برسانند. آنها با دریافت درصدی از فروش مابقی امر فروش را به شما واگذار کرده تا تحویل را انجام دهید.
4.محصولات خود را از طریق برنامه همکاری اقتصادی " affiliate program" به فروش برسانید. شما در قبال فروش افراد مختلف کمیسیون مشخصی به آنها پرداخت خواهید کرد.
5.حق تولید مجدد محصولات خود را به افراد دیگر واگذار کنید. شما میتوانید در ابتدا مبلغی را به صورت کلی دریافت کرده و یا در ازای فروش هر محصول سهم خود را دریافت نمائید.
6.با وبسایتهای دیگر قرارداد دلالی امضا کنید. اجازه بدهید که این وبسایتها محصولات شما را به عنوان "back end product" به مشتریان خود بفروشند.
7.محصولات خود را به صورت یک پکیج مشترک با محصولات بازرگانان دیگر به فروش برسانید. از این طریق شما هم محصول خود را تبلیغ کرده و هم منافع فروش را تقسیم خواهید کرد.
8.محصولات خود را جهت یک دوره خاص اجاره دهید. این امر به مانند فروش کالا است ولی در نهایت کالا مجدداً به موجودی شما باز خواهد گشت.
9. اجازه دهید که افراد محصولات شما را به صورت مشترک خریداری کنند. در مواردی که محصول شما محصول آموزشی، خدماتی باشد شما جواب بهتری خواهید گرفت.
10. محصولات خود را از طریق لیزینگ به مشتریان واگذار کنید. این امر به مانند اجاره محصول توسط مشتری میباشد ولی در این روش مشتری امکان خرید کالا در پایان دوره لیزینگ را خواهد داشت.
بیست پرسش در رابطه با ایجاد یک کتاب الکترونیکی
1. عنوان کتاب الکترونیکیتان چیست و دارای چه زیر عنوانهایی است؟
2. شما تنها مولف کتاب هستید یا دیگران نیز در تالیف آن دست دارند؟
3. آیا قصد انتشار یک نسخه چاپی از کتابتان را دارید؟
4. کتاب شما چند صفحه خواهد داشت؟
5. آیا کتاب شما دارای عکس، تصاویر، گرافیکی و جدول می باشد؟
6. آیا کتاب شما داری ضمیمه و فهرست است؟
7. آیا شما از نویسنده های دیگر درخواست می کنید که مقالاتی مرتبط با کتاب الکترونیکیتان بنویسند و با شما همکاری کنند؟
8. کتاب شما شامل چه قالب بندیهایی خواهد بود:
یا دیگر فرمتها؟ Pdf,text,html
9. کتاب را به عنوان یک محصول می خواهید بفروشید ویا به عنوان یک ابزار پیشرفت از آن استفاده می کنید؟
10. مخاصبان کتاب شما چه کسانی هستند؟
11. بیشترین نفعی که کتاب شما به مخاطبتان خواهد رساند چیست؟
12. آیا به خوانندگان خود قسمتی از کتاب را به صورت رایگان ارائه می دهید؟
13. آیا می خواهید کتابتان دارای توضیحاتی درمورد خودتان باشد؟
14. می خواهید چه نوع از اطلاعات شخصیتان را در کتابتان بگنجانید؟
15. می خواهید از چه رنگها و عکسهایی برای طراحی کتابتان استفاده کنید؟
16. آیا به مشتریان احتمالی خود اجازه خواندن نمونه فصلها یا چکیده ای از کتاب را می دهید؟
17. آیا قصد دارید کتابتان را به محصولات دیگر الکترونیکی مثل: ویدئوها،نوارهای کاست،تله کلاس و غیره برگردانید؟
18. چه نوع پرداختهایی را برای کتاب الکترونیکیتان قبول می کنید؟
19. آیا به دیگران اجازه هدیه کردن کتاب الکترونیکیتان را می دهید؟
20. آیا حق چاپ مجدد کتابتان را واگذار می کنید؟
ده نکته برای راه اندازی یک وب سایت سودمند
2. مطمئن شوید که محتویات سایتتان با تصاویری که در آن می گنجانید به هم مربوط هستند. برای مثال شما نمی توانید از تصویر یک پرنده در یک سایت تجاری استفاده کنید.
3. هنگامیکه مطالب جدیدی به سایت می افزایید با فرستادن ایمیل، بازدید کنندگان خود را از وجود آن مطلع سازید. این یادآوری احتمال بازدید مجدد آنها را به سایت شما افزایش می دهد.
4. از طریق اتصال با دیگر صفحات وب،
وب سایت خود را به بازدیدکنندگان معرفی کنید. اینکار به طرق مختلف صورت می پذیرد.مثل: قرار دادن لیست آدرسهای ایمیل،قرار دادن شماره فکس و شماره تلفن.
5. به افراداجازه دهید تا وب سایت را بصورت آف لاین مشاهده نمایند.
و یا حتی می توانید آن را به صورت پاسخگویی اتوماتیک یا به صورت دسترسی به چاپ بخشهای مهم مطالب عرضه کنید.
6. این اطمینان را بدهید که حداقل 50% از محتویات سایتتان بکر است. شما می توانیدموارد دیگری غیر از محتویات اصلی سایتتان به کاربر عرضه کنید مثل: نرم افزار یا یک برنامه سودمند آنلاین.
7. بازدیدکنندگانتان را به خاطر مراجعه مجدد به سایتتان تشویق کنید. این تشویق می تواند بصورت ارائه: یک مطلب جدید به بازدید کننده، کتاب الکترونیکی، یک نرم افزار، مجله الکترونیکی، و غیره باشد.
8. چاپ سئوال و جوابهایی در مورد کسب و کارتان،محصولات و وب سایت. آنها می توانند سوالاتی در مورد بخشهای مختلف از کسب کارتان داشته باشند.
9. مطمئن شوید کاربر می تواند با کلیک کردن بر روی لینکهای شما وارد قسمت دلخواهش شود.اگر کسی نتواند به بخش مورد نظرش برود از وارد شدن به آن قسمتها (و یا حتی سایت شما در مراجعه های بعدی)دست خواهد کشید.
10. وب سایتتان را بصورت منطقی و سودمند سازماندهی کنید.شما قصد ندارید یک نمونه رایگان به مشتری ارائه کنید قبل از اینکه مشتریها محصول شما را بشناسند.
تناسبات کاری در کسب و کار اینترنتی
اشتباهات رایج در تبلیغات بارها مشاهده شده مدیران شرکتها و کارگزاران تبلیغات با وجود صرف هزینههای گزاف در بخش معرفی و تبلیغات، از عدم بازدهی مناسب و نتایج غیرسودمند حرکتهای تبلیغاتی خود ناراضی هستند. در اینجا سعی داریم با هدف افزایش بازده سیاستهای تبلیغاتی به اختصار فهرست ۱۰ اشتباه اصلی را که باید از ارتکاب آنها خودداری کرد مورد بررسی قرار دهیم. مهندس فریبرز خدایاری
۱-تلاش برای دستیابی به هدفهای لحظهای و خشنودیهای مقطعی
عموما آن دسته از آگهیهای تبلیغاتی که بر پایهء سیاستهای زودگذر و با هدف واکنش فوری از سوی مردم تنظیم و به مورد اجرا در میآید به همان نسبت نیز به محض انقضای دورهء معین در طرح پیشنهادی به سرعت به فراموشی سپرده میشوند. این واقعیتی است که بعضی مدیران شرکتها و مجریان تبلیغات به جای صرف زمان مناسب و کافی جهت انتشار موارد تبلیغاتی خود و به دست آوردن بازده مناسب سعی دارند با فوریت هر چه تمامتر و در کمترین زمان ممکن به حد مطلوبی از بازدهی نایل شوند. در صورتی که معمولا افق دید و سطح نیازها و انتظارات کارگزاران تبلیغات با آنچه در ذهن مشتری میگذرد متفاوت است.
۲- سعی در جذب هر چه بیشتر مردم بدون توجه به برآیند منافع حاصله
به منظور کاربست یک ترکیب رسانهای موثر و کارساز هر یک از اجزا و عناصر در ترکیب باید با تکرار مناسب خود ذهنیت پایدار و خوشایندی را در مشتریان ایجاد کنند. با این حال غالبا در به کارگیری ترکیب رسانهای دستیابی به تعداد هر چه بیشتر مخاطب با تکرار ناکافی به مرحلهء اجرا در میآید. در هر حال فراموش نکنیم که هزینهء ترغیب ۱۰۰ درصد مردم به پیمودن ۱۰ درصد مسیر مورد نظر ما با اینکه ۱۰ درصد مردم را جذب کرده و به ۱۰۰ درصد نتایج مورد نظر نایل شویم با هم برابر است.
۳- ادعای صاحبان کسب و کار مبنی بر وقوف کامل بر همهء آنچه باید دانست
عموما مدیران و صاحبان کسب و کار با چنین دیدگاهی به تدریج از درک جایگاه و چگونگی عملکرد شرکت و محصول تولیدیشان از منظر افکار عمومی خارج از محدودهء کاری خود عاجز میشوند. در چنین شرایطی مدیر مربوطه از داخل مجموعهء خود به محیط خارج و آنچه در بیرون میگذرد نگاه کرده و سعی دارد خود را برای فردی که از پشت دیوارهای شرکت به داخل توجه دارد توصیف کند. در صورتی که بهتر است به جای قرار گرفتن در داخل موسسه و نگاه به بیرون، خود را در بیرون موسسه فرض کرده و از آنجا با نگاه به داخل، مناسبات را مورد ارزیابی و قضاوت قرار دهد.
۴- ادعاهای تکراری و بیاساس
تبلیغکنندگان غالبا با طرح شعارهای کلیشهای و خستهکننده ادعا میکنند که آنها دنبال آن چیزی هستند که مشتری میخواهد مثل بالاترین کیفیت و نازلترین قیمت، اما هیچگونه اقدام عملی و شاهدی برای اثبات ادعای خود ارایه نمیدهند. در صورتی که باید به آنچه اظهار میکنند ایمان داشته باشند. بنابراین چنانچه در آگهیهای تولیدی و منتشر شده، اطلاعات جدید و چشماندازهای بدیعی را از محصول و خدمات مورد عرضه ارایه ندهید منتظر عواقب و نتایج منفی آن باشید.
۵- استفادهء نامناسب- از رسانههای غیرنافذ و محرک
رسانهء غیرنافذ و فاقد ویژگیهای رسوبکنندگی در اذهان عمومی نظیر برخی روزنامهها و یلو پیجها (Yellow Page) بیشتر در مواقعی مورد استفاده واقع میشوند که خریداران در جستوجوی محصولی برای خرید هستند.از این رو این دسته از رسانهها به دلیل ویژگیهای ذاتی و تعریف شدهء خود در قلمروی ارتباطات قادر نیستند قبل از ایجاد نیاز از سوی مشتری وی را بدون دعوت قبلی ترغیب و تحریک کنند بنابراین کمتر در جهت فضاسازی و مهیا کردن شرایط لازم جهت معرفی و فروش محصولات و خدمات مورد استفاده قرار میگیرند. در صورتی که استفاده از رسانههای محرک و رسوبکننده نظیر رادیو و تلویزیون قلب مشتریان را قبل از حضور در بازار و احساس نیاز و درخواست محصول از سوی ایشان تسخیر میکنند.
۶- تولید آگهی- به جای طرحریزی مبارزهء تبلیغاتی
این تصور احمقانهای است اگر خیال کنیم یک آگهی به خودی خود میتواند تمام ماجرا را بازگو کند، در صورت داشتن چنین تصوری موثرترین - ترغیبکنندهترین و به یاد ماندنی ترین آگهیها مثل کرگدنی عمل میکند که تنها بر یک نقطه حریف فشار وارد میآورد.در صورتی که یک تبلیغکننده با ۱۷ موضوع و عنصر متفاوت برای بازگویی باید حداقل یک طرح در قالب مبارزهء تبلیغاتی با آمیزهای از حداقل ۱۷ مضمون آگهی متفاوت را مهیا کند تا با تکرار هر یک از آنها پیام مورد نظر خود را در ذهن مشتریان رسوب داده و آن را تحکیم و قوام بخشد.
۷- بها دادن بیش از اندازه -به هدفگذاریهای کیفی
بسیاری از مجریان تبلیغات و حرفهایهای رسانه در مورد سطح کیفی و تیپ شخصیتی مخاطبان خود ارزش و اهمیت بیش از اندازهای قایل میشوند. در صورتی که اثر مخرب اظهارات اشتباه و ادعاهای کذب بر رقابت تبلیغاتی ما بیشتر از جذب اشتباهی مخاطب و گروههای غیرهدف خواهد بود، زمانی که مشاهده کنیم چه بسیار مردمی هستند که با اظهارات صحیح و واقعبینانهء ما در زمرهء افراد و گروههای هدف و مورد نظر ما قرار میگیرند قطعا به این نتیجه خواهیم رسید که همیشه جانب صداقت را رعایت کرده و از مسیر تعادل در بیان اظهارات خود خارج نشویم.
۸- تولید زیاد آگهی بدون توجه- به بازتابهای ترغیبی و اقناعی
بسیاری از آگهیهایی که امروزه تولید و منتشر میشوند بیش از آن که جنبهء ترغیبی، اقناعی و متقاعدکننده داشته باشند بیشتر به جنبههای نوآوری و خلاقیت در تهیهء آنها پرداخته میشود. آگهیهایی که با ساختار حیلهگرانه، خندهدار، اغواگر و در عین حال با افکتهای خلاقانه تولید و پخش میشوند اثربخشی عمیق در پی نداشته و نمیتوانند نقش آگهیهایی را ایفا کنند که جنبه باورمند، به یاد ماندنی، اطلاعدهنده، تعلیمدهنده و ترغیب کننده دارند.
۹- اشتباهگرفتن واکنش مخاطبان- با نتایج تبلیغات
هدف تبلیغات عبارت است از تشریح جایگاه و معرفی توانمندیهای شرکت شما و ایجاد روشنگریهای لازم در مورد شرایط و موقعیت منحصر به فرد شما در زمینهء فروش.متاسفانه بسیاری از مجریان تبلیغات صرفا شنیدهها و توصیههای دریافتی از مردم و اطرافیان خود را ملاک لازم جهت ارزشیابی تبلیغات خود قرار داده و بر مبنای این گونه قضاوتها و طرح دیدگاهها اقدام به تولید آگهی میکنند. در واقع زمانی که دچار نوعی با هم ریختگی روانی و سرگردانی میشویم نتایج حاصل از حرکتهای تبلیغاتی خود را با واکنشهای مخاطبان اشتباه میگیریم. به گونهای که برای جبران مافات و جلبنظر هر چه بیشتر مخاطب به سراغ تولید آگهیهایی میرویم که هیچ چیزی برای گفتن ندارند.
۱۰- بازاریابی براساس موقعیتها و مناسبتهای ویژه
موقعیتها و مناسبتهای ویژه بر مبنای تواناییشان در کمک به شما به منظور این که به روشنی موقعیت بازار خود را تعریف کرده و ادعاهای خود را هر چه بیشتر به طور علنی ثابت و به منصهء ظهور درآورید باید مورد قضاوت و ارزیابی قرار گیرد. اگر یک درصد مردم که آگهی شما را در ارتباط با یک مناسبت ویژه شنیدهاند واکنش مثبت نشان داده و تصمیم آمدن به مراسم شما را بگیرند باید به دنبال آن باشید تا از ایستگاههای مختلف سطح شهر مردم را با اتوبوس برای اجابت دعوتتان جمعآوری کنید. در این صورت سرمایهگذاری واقعی و نقطه عطف توجه شما کماکان روی ۹۹ درصد باقی مانده خواهد بود. فکر میکنید مشکل کار کجاست و در آگهیتان با آنها چه چیز را در میان گذاشتهاید که پاسخی مناسب به دعوت شما ندادهاند؟
منبع : Entre Preneur
منبع:روزنامه تفاهم
مرکز کارآفرینی دانشگاه شریف
اینترنت و نگاه کارآفرینانه به آن هنگامی که از اینترنت برای نخستین بار در مقاصد نظامی استفاده میشد، هیچکس نمی توانست کاربردهای وسیع آن را در آینده ای نزدیک پیشبینی کند. اینترنت، امروزه به عنوان جزء لاینفک زندگی بسیاری از مردم، در سازمانها، شرکت ها و حتی خانه ها راه یافته و زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده است. اما نگاه کارآفرینانه به اینترنت چیست؟ کسب و کار اینترنتی چیست؟ تفاوت کسب و کار اینترنتی با تجارت الکترونیکی انواع کسب و کارهای اینترنتی هرکدام از کسب و کار اینترنتی را می توان در یکی از این ده گروه جای داد. هر شخصی، بر حسب علاقه و توانایی هایی که دارد میتواند در یکی از این گروهها، کسب و کار خود را پایه ریزی کند. جزئیات بیشتری در مورد انواع کسب و کارهای پر درآمد اینترنتی در بخشهای بعد ارائه شده است. چرا کسب و کارهای اینترنتی؟ * سرمایه گذاری مالی اندک: گرانترین تجهیزات مورد نیاز در یک کسب و کار اینترنتی، یک دستگاه کامپیوتر است که امروزه در اکثر خانه ها وجود دارد. برای شروع یک کسب و کار کوچک اینترنتی نیاز به اجاره دفتر کار، مبلمان، تجهیزات اداری، قفسه و ... ندارید. با وجود چنین مزایایی، کارآفرینی در اینترنت بسیار ساده تر از کارآفرینی در فضای خارج از اینترنت است؛ به خصوص که این گونه کسب و کارها نیاز زیادی به سرمایه اولیه ندارند. این کتاب به شما کمک می کند تا مسیر های موفقیت در کسب و کار اینترنتی را به سرعت و به طور صحیح طی کنید و از بسیاری از اشتباهات این راه بر حذر باشید. موانع کسب و کارهای اینترنتی راز موفقیت در کسب و کارهای اینترنتی رازی در کار نیست! تنها با داشتن این سه عامل اساسی می توانید یک کسب و کار موفق اینترنتی را راه اندازی کرده و اداره کنید. دلایل شکست کسب و کارهای اینترنتی نقشه راه موفقیت
اینترنت، کاربردهای بسیار زیادی در زندگی مردم دارد. افراد مختلف، بسته به شرایط سنی و مقتضیات کاری و تخصصی خود، از اینترنت استفاده های مختلفی می کنند. پاره ای از کاربردهای معمول اینترنت عبارتند از:
- دریافت و ارسال ایمیل
- جستجوی مقالات و مطالب علمی و تخصصی
- آگاهی از جدیدترین اخبار
- تفریح و سرگرمی
- افزایش معلومات عمومی در زمینه های مختلف
- گفتگوی اینترنتی و تشکیل اجتماعات آنلاین
اینترنت یک شاهراه کسب درآمد است! از اینترنت می توان پول به دست آورد. می توان یک کسب و کار راه اندازی نمود، خرید و فروش کرد و از طریق آن امرار معاش نمود. بنابراین، اینترنت یک فرصت جدید است. فرصتی که تنها با یک نگاه کارآفرینانه قابل کشف است! یک کارآفرین می تواند از این فرصت استفاده کند و به موفقیتهای بزرگی دست یابد.
کسب و کار اینترنتی به کسب و کاری گفته می شود که به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه اینترنت انجام می پذیرد. در این نوع از کسب و کارها، شرکاء، فروشندگان و مشتریان با استفاده از تکنولوژی وب با یکدیگر در تعامل هستند. ارتباط طرفین با یکدیگر در این نوع کسب و کارها بسیار ساده و در 24 ساعت شبانه روز و 7 روز هفته امکان پذیر است.
یک کسب و کار اینترنتی، تنها به خرید و فروش محصولات از طریق اینترنت محدود نمی گردد بلکه ارائه خدمات به مشتریان و تشریک مساعی بین شرکاء کسب و کار را نیز شامل می شود.
بسیاری از افراد، کسب و کار اینترنتی (E-Business) را با تجارت الکترونیکی (E-Commerce) اشتباه می گیرند در حالیکه این دو مبحث با یکدیگر متفاوتند. به عبارتی E-Business به مجموعه فعالیتهای مربوط به کسب و کار از جمله مباحث بازاریابی، مالی، خرید و فروش، ارتباط با مشتریان، خدمات پس از فروش، همکاری با سرمایه گذاران و... که از طریق شبکه اینترنت انجام میگیرد اطلاق میشود در حالیکه E-Commerce تنها شامل مسائل مربوط به خرید و فروش از اینترنت می باشد و خود، زیرمجموعه ای از E-Business است.
امروزه، کسب و کارهای اینترنتی بسیار متنوعند. اما به طور کلی آنها را میتوان آنها به 10 گروه عمده تقسیم بندی کرد:
1- ایجاد اجتماعات آنلاین
2- خرید، فروش و حراج کالاهای مختلف
3- تبلیغات اینترنتی
4- ارائه خدمات تخصصی به دیگران
5- ایجاد امپراطوری اطلاعات، اخبار و آموزش
6- تهیه و ارائه نرم افزارهای مختلف
7- چند رسانه ای یا مالتی مدیا
8- پیوستن به شبکه های واسطه گری
9- خدمات مربوط به ایمیل
10- سرمایه گذاری مشترک
انتخاب یک کسب و کار اینترنتی نسبت به سایر کسب و کارها مزایای زیادی دارد از جمله:
* راه اندازی ساده: یک کسب و کار آنلاین را می توان در چهاردیواری خانه نیز انجام داد. تمام چیزی که نیاز دارید فقط یک کامپیوتر است با امکان دسترسی به اینترنت به اضافه پنج مهارت کسب و کار آینده ساز جامعه اطلاعاتی که در بخش قبل بیان شد.
* پتانسیل رشد زیاد: تصور کنید یک فروشگاه به صورت 24 ساعته و 7 روز در هفته برای مشتریان باز باشد. مشتریان میتوانند در هر لحظه از شبانه روز به اطلاعات کاملی از محصولات شما دسترسی داشته باشند در حالی که شما با آرامش در رختخواب دراز کشیدهاید و هنگامی که شما در حال خواب دیدن هستید به حساب شما پول واریز میشود!
* ساعات کاری انعطاف پذیر: یک کسب و کار آنلاین ساعات و شرایط انعطاف پذیر کاری و مطابق با میلتان را به شما میدهد. دیگر نیازی نیست رأس ساعت 7 صبح در اداره حاضر باشید! می توانید حتی ساعت 2 صبح هنگامی که اطرافیانتان در خواب هستند با آرامش و در حالیکه لباس راحتی بر تن دارید در رختخوابتان دراز بکشید و با استفاده از یک Laptop کارها را انجام دهید!
* رقابت با بزرگان: یک کسب و کار اینترنتی می تواند شما را به یک رقیب برای شرکتهای بزرگ تبدیل سازد. همانگونه که ایجاد کنندگان شرکتهای بزرگی چون Amazon و eBay با استفاده از یک کامپیوتر و یک اتاق کوچک، کار خود را شروع کردند شما نیز می توانید به موفقیتهای بزرگی دست یابید. داشتن یک کسب و کار آنلاین به این معنی است که شما میتوانید حتی یک کسب و کار بینالمللی داشته باشید. در این حالت، مشتریان میتوانند از سراسر دنیا به سایت شما دسترسی داشته باشند.
* ارتباط ساده با مشتری: در کسب و کارهای سنتی، مکانیزم فروش عمدتاً از طریق نمایندگیها و به صورت بسیار محدود صورت می گرفت. اما در دنیای کسب و کارهای اینترنتی، هر مشتری یک بازار هدف فردی است. در حال حاضر، در این بازار با بیش از 600 میلیون کاربر اینترنت که هر کدام یک بازار هدف هستند روبرو می باشید. شما می توانید با استفاده از پست الکترونیکی و سایر قابلیتهای وب، اطلاعات مورد نیاز مشتری را به سادگی برایش ارسال کنید یا او را در جریان روند ارسال سفارش قرار دهید. همچنین ارتباط زنده با مشتری از طریق chat یا سیستم پیغام سریع به سادگی امکان پذیر است. به علاوه می توانید خبرنامه و کاتالوگ محصولات خود را بدون سرو کله زدن با اداره پست برای آنها ارسال کنید.
* قابلیت مکانیزه کردن کارها: یک کسب و کار اینترنتی باعث میشود که شما بتوانید در یک زمان هم مدیر باشید، هم منشی و هم مسئول خدمات پس از فروش! زیرا نرمافزارهای مکانیزاسیون برای اکثر فعالیت های کسب و کارتان به وفور در اینترنت یافت می شوند. همچنین اکثر آنها رایگان بوده و به سادگی قابل دریافت هستند. با استفاده از آنها می توانید در هزینه و زمان تا حد بسیار زیادی صرفه جویی کنید.
کسب و کارهای اینترنتی نیز مانند سایر کسب و کارها، موانع مربوط به خود را دارند. این موانع در کشورهای درحال توسعه ممکن است بیشتر از کشورهای توسعه یافته باشد.
در حال حاضر در کشور ما نبودن زیرساختهای مخابراتی مناسب، مشکلات سیستم بانکی در ارائه خدمات الکترونیکی مانند کارتهای اعتباری و فراگیر نشدن فرهنگ خرید و فروش در اینترنت از جمله موانعی هستند که بر سر راه کسب و کارهای اینترنتی قرار دارند. اما با وجود این موانع، افراد زیادی از این طریق کسب درآمد می کنند. این افراد، کارآفرینانی هستند که ثابت کرده اند با وجود چنین موانعی می توان دست به کارآفرینی در اینترنت زد و موفق شد.
البته با نگاهی به آمارهای رو به رشد مربوط به اینترنت از جمله افزایش تعداد کاربران اینترنت و سایتهای ایرانی، افزایش شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی ، بهبود خدمات اینترنتی و فشار نیازهای موجود برای استفاده از اینترنت در خرید و فروش می توان دریافت که دیر یا زود همه این موانع برطرف خواهند شد و در آن زمان کسی برنده است که زودتر شروع کرده باشد. به گفته کارشناسان بازاریابی و کسب و کار:
«سعی کنید اولین باشید. زیرا همیشه اولین نفر، رهبری میکند!»
موفقیت در کسب و کارهای اینترنتی نیازمند سه عامل اساسی است:
1- انتخاب کسب و کار مورد علاقه
2- آگاهی، دانش و مهارت لازم
3- تلاش و پشتکار
اولین عامل موفقیت، «عشق» است! شما باید کاری را انجام دهید که عاشق آن هستید. کاری که حتی فکر کردن به آن برایتان هیجان داشته باشد. قبل از شروع هر کسب و کاری فکر کنید. آیا واقعاً به آن علاقه دارید؟ آیا عاشق آن هستید؟آیا نسبت به انجام آن کار هیجان دارید؟ مهم نیست چه زمینه کاری را انتخاب کرده باشید! فروش کتاب، سخت افزار، پوشاک یا هر چیز دیگر فرقی نمی کند. مهم این است که شما آن را دوست داشته باشید!
دومین عامل موفقیت داشتن «علم و مهارت کافی» برای انجام کسب و کارهای اینترنتی است. به دلیل وجود تفاوتهای اساسی میان دنیای مجازی اینترنت و دنیای واقعی، بعضی از قوانین کار تا حدودی با هم متفاوتند. کسب و کار در اینترنت دانش خاص خود را می طلبد. البته نگران نباشید! ما آن را در این کتاب به شما خواهیم آموخت. یادگیری این دانش چندان دشوار نیست.
عامل سوم موفقیت در کسب و کارهای اینترنتی داشتن «پشتکار زیاد» است. برای موفقیت نیاز نیست حتماً پول زیاد و مدرک دانشگاهی بالا داشته باشید! پشتکار زیاد و ایمان به موفقیت می تواند جای این دو عامل را پر کند. البته داشتن پول و مدرک دانشگاهی به سرعت انجام کار کمک می کند ولی بدون آنها هم می توان موفق شد! کافیست تسلیم شکست نشوید و از پای ننشینید. اگر احساس می کنید که نمیتوانید چنین پشتکاری داشته باشید بهتر است همین حالا با دنیای جذاب کسب و کارهای اینترنتی خداحافظی کنید!
آیا می دانید 95 درصد از کسب و کارهای اینترنتی در جهان شکست می خورند؟ ناراحت کننده است اما واقعیت دارد! قصد ما از گفتن این مطلب، ترساندن کسانی نیست که می خواهند تازه وارد این کار شوند بلکه به این علت است تا حقایقی را به شما گفته باشیم، قبل از این که دیر شود!
«شتابزدگی» و «نداشتن مهارت کافی» دو عامل اساسی شکست در کسب و کارهای اینترنتی می باشند. پول درآوردن یک کار جدی است؛ خواه در دنیای اینترنت باشد خواه در دنیای واقعی! بنابراین باید نهایت دقت و جدیت را در کار خود داشته باشید.
بی شک، اینترنت یک معدن طلا نیست بلکه مانند یک الماس تراش داده نشده است که برای هرکسی قابل استفاده نمی باشد. کسب و کار در اینترنت بدون داشتن مهارت کافی و یک دیدگاه سیستماتیک، برابر است با از دست دادن زمان و سرمایه. داشتن مهارتهای کسب و کار هم مادرزادی نیست. 99 درصد از انسانهای موفق، مهارتهای لازم را به صورت اکتسابی به دست آورده اند.
برای اینکه شکست نخورید آرزوهای خود را دنبال کنید و آنها را اولویت اصلی خود قرار دهید، صبر داشته باشید، خودتان را باور کنید و هرگز تسلیم نشوید. اگر به این چند قانون ساده عمل کنید مطمئن باشید جزو آن 95 درصد نخواهید بود.
به گفته «رائو » یکی دیگر از کارشناسان کسب و کارهای اینترنتی: «کسی که انرژی و استعداد دارد شاه است، کسی که فقط انرژی دارد شاهزاده است و کسی که فقط استعداد دارد گدا است!»
برای موفقیت و رسیدن به هدف، نیاز به یک نقشه داریم. بسیاری از افراد بدون اینکه مسیر حرکت را بدانند، سعی میکنند یک کسب و کار جدید را شروع نمایند ولی بعد از ماهها تلاش و صرف هزینه و زمان متوجه میشوند راه را اشتباه آمده اند. بنابراین با ناامیدی تسلیم شده و از آن کسب و کار خارج میشوند؛ فقط به این خاطر که راه درست را نمی دانستند و نقشه ای برای حرکت نداشتند.
برای موفقیت در کسب و کارهای اینترنتی باید 10 مرحله را طی کنید. این مراحل تمام آن چیزی است که در زمینه کسب و کارهای اینترنتی لازم است بدانید. ترتیب انجام این مراحل بسیار مهم است بنابراین برای این که در مسیر صحیح قرار داشته باشید این 10 مرحله را به ترتیب انجام دهید.
مسیر حرکت موفقیت در کسب و کارهای اینترنتی به صورت زیر است:
1- شناسایی فرصت ها و انتخاب بازار هدف
2- انتخاب محصول/ خدمات مورد علاقه
3- انتخاب نام دامین و هاستینگ مناسب
4- طراحی یک سایت کسب و کار
5- ایجاد یک موقعیت بی همتا در اینترنت
6- ارائه محصولات رایگان و کتابهای الکترونیکی
7- بازاریابی با استفاده از ایمیل
8- ارتقاء در موتورهای جستجو
9- تبلیغات اینترنتی
10- ارتباط مناسب با مشتریان
افق های نوین ICT در کارآفرینی و اشتغال
صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) ، امروزه افق های نوینی در کسب و کار و اشتغال زایی مولد ایجاد کرده که همگی ، در توسعه پایدار (sustainable Development) در دهکده جهانی (Global Village) نقش مهمی ایفا کرده است . عصر سایبر (Cyber age) که امروزه مرزهای فیزیکی را در نوردیده است و چهره ای جدید از دنیای ارتباطات و اطلاعات را فرا روی ساکنان شش میلیارد نفر کره خاکی قرار داده است ، نمونه عینی عصری است که آلوین تافلر ، از آن به نام انقلاب ارتباطات (Third Wave) یاد می کند. جامعه شناسی جامعه اطلاعاتی جهان ما را به این حقیقت رهنمون می کند که دیجیتالی شدن مولفه های موثر در زندگی بشر امروزی ، اعم از تجارت ، بازاریابی ، آموزش ، اطلاع رسانی و ارتباطات و حتی حمل و نقل ، یک واقعیت غیر قابل انکار است که مرحله گذار از سنت به مدرنیسم دیجیتالی را نوید می دهد. فناوری اطلاعاتی و ارتباطی روز ، به عنوان یک صنعت در حال توسعه و پیشرفت ، نقش فوق العاده ای در توسعه زیر ساخت های فرهنگی ، اقتصادی و علمی و حتی سیاسی کشورهای مختلف جهان داشته است . یکی ازاین زیر ساخت ها ، حوزه کسب و کار می باشد که برای همه کشورهای جهان ، به عنوان یک سمبل رفاه و پیشرفت تلقی می شود. فناوری اطلاعات را می بایست ، قوی ترین صنایع در اشتغال زایی دانست. کم تر صنعتی در دنیا به اندازه این صنعت ، در کاهش سطح بیکاری در ملل جهان و ارتقای درآمد ملی نقش تاثیر گذاری داشته است . اشتغال زایی مولدی که کسب و کار الکترونیکی (ICT based works) در جامعه امروزی دنیا ایجاد کرده است ، فرصتی برای به کار گیری افراد مختلف با سطوح دانش و تخصص در نقاط مختلف جهان و در داخل کار گروه های تیمی شبکه ای است . اکنون دیگر لازم نیست ، شرکتهای ساختمانی برای مشاوره طراحی و معماری ، مسافت ها را طی کنند. محیط های الکترونیکی و پایگاه های اطلاع رسانی تیم های مشاور طراحی در اقصی نقاط جهان ، زمینه های تبادل ایده ها و افکار را در team work های گوناگون فراهم می کنند و از طریق پهنه جهانی وب ، تبادل اطلاعات ، صورت می گیرد. این مساله برای خرید ، فروش ،مشاوره ، بازاریابی ، آموزش نیز صادق است . بازاریابی و آموزش الکترونیکی (e-learning & e-marketing) افق های جدیدی در اقتصاد و دانش ایجاد کرده است . مدرسه های اینترنتی بسیاری هم اکنون در وب فعالیت می کنند و دانشجویان ان ها ار اقص ینقاط کره خاکی می باشند. در کشور ما نیز دانشگاه مجازی علم و صنعت www.elaerning-iust.ir و دانشگاه علوم حدیث www.hadith.ac.ir دراین حوزه فعالیت می کنند. این دانشگاه ها می توانند زمینه همکاری با اساتیدی که می توانند از طریق یک تعامل الکترونیکی دو سویه ، با دانشجویان ارتباط برقرار کنند و به ان ها اموزش دهند را فراهم کند و زمینه یک کارآفرینی الکترونیکی را خلق کنند. فروشگاه های تجارت الکترونیک و بانک های سرویس دهنده خدمات پول الکترونیک مانند پارسیان و سامان ، در تقویت پتانسیل تجارت الکترونیک در کشور و رشد کارآفرینی دیجیتالی ، موثر هستند. انتظار می رود پایان برنامه 5 ساله چهارم توسعه کشور ، آغازی برای ارتقای شکوفایی علمی و صنعتی و اقتصادی کشور در سال های آینده در راستای سند چشم انداز بیست ساله باشد. فراموش نکنیم که بیش از دو سال از سند راهبردی گذشته است .
کاریابى اینترنتى و کارآفرینى دیجیتالى
پیدا کردن شغل در دهکده جهانى هزاره سوم، کار آسانى است. البته اگر قبول کنید که کاریابى در این دوران، نیازمند استفاده از قابلیت هاى ارتباطى و اطلاع رسانى همین عصر است. اگر بخواهید روش هاى سنتى کاریابى و پیدا کردن یک شغل مناسب را دنبال کنید، شاید چند هفته سرگردان باشید و تنها صفحه نیازمندى هاى چند نشریه یا مراجعه به شمارى آژانس کاریابى شهرى، شما را ارضا کند. به هر حال هر کس روش خاصى را پى مى گیرد. اما بهترین روش ها کدام است، مسئله اى که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت.
• شغل مبتنى بر وب
کارفرمایان اینترنتى، شرکت هایى هستند که با تعریف شغل هاى خاصى که مبتنى بر وب است، کارمندان مختلفى را براساس موضوع پروژه جذب، و از آنها در مدت و روش خاص، بهره بردارى مى کنند. معمولاً این مراکز، روند کارى خود را در شبکه وب و از طریق آن دنبال مى کنند به گونه اى که برخى مذاکرات و حتى گردش هاى مالى و حقوقى پرسنل نیز، از طریق وب با کارت هاى الکترونیکى و ویدئو کنفرانس هاى دیجیتالى، پیگیرى مى شود. روش مدیریتى کارفرمایان اینترنتى، تا حدى شبیه روش مدیریتى خاصى است که از آن به عنوان شیوه مدیریت ماتریسى نام مى برند. در روش مدیریت ماتریسى، هر کارى براساس نوع پروژه و نوع وظیفه افراد تعریف مى شود و پس از پایان هر پروژه، ممکن است، افراد تحت استخدام، یا در جایى دیگر به کار گمارده شوند یا به طور کل، از کار بر کنار شوند و قرارداد آنها پایان یابد. در روش مدیریت ماتریسى، عدم تمرکز و سلسله مراتب مدیریتى به مقیاس روش هاى سنتى رعایت نمى شود و هدف مدارى کامل در آن مورد نظر است. مدیریت بر مبناى هدف یا (Management by Objective) که پیتر دراکر به آن معتقد است، در این نوع مدیریت محسوس است. کارفرماى اینترنتى، به مکان انجام کار، حالت زمانى و مکانى کارمندان خود، کارى ندارد و تنها نتیجه فرآیند کارى هر تیم را، از مدیر آن تیم درخواست مى کند. به این نوع کارفرمایان، کارآفرینان دیجیتالى مى توان اطلاق کرد. مفهوم Digital Entrepreneurship، آن نوع کارآفرینى در نظر گرفته مى شود که با استفاده از ابزارهاى آى تى، شغلى مرتبط با زمینه هاى آى تى را تعریف و در ظرف سایبرنتیکى وب، آن را پوشش و انجام مى دهد. مسائلى در زمینه تجارت الکترونیک، طراحى و توسعه صفحات وب، مدیریت الکترونیکى پروژه، آموزش از راه دور و مسائل مربوط به آن، روابط عمومى الکترونیکى، مسائل مربوط به دولت الکترونیک، بازى هاى اینترنتى، کنفرانس هاى اینترنتى و مثال هاى متعدد دیگر، به عنوان مولفه هایى است که در کارآفرینى دیجیتالى قابل تعریف و کاربرد است.
• کارآفرینان دیجیتال
شرکت هاى مطرح دنیا در زمینه کارآفرینى دیجیتال، شرکت هایى مانند گوگل، یاهو، ebay و حتى بى بى سى هستند. شرکت یاهو در پورتال الکترونیکى خود، که هزاران صفحه وب را در اختیار میلیون ها کاربر خود قرار داده است، صدها بخش اطلاعاتى و خدماتى را براى کاربران و مشتریان جهانى خود، فراهم کرده است. این پایگاه کارآفرین دیجیتالى، که به بیش از 10 زبان دنیا بارگذارى شده است، سالانه چند صد میلیون دلار درآمدزایى دارد و بیش از هزار کارمند در اقصى نقاط جهان، آن را مدیریت و هدایت مى کنند که برخى از آنها، فقط در استخدام شرکت و در خانه خود مشغول به کار هستند. تجارت هاى کوچک الکترونیکى که امروزه تحت نام e-Small Business تعریف مى شود، در پایگاه کار، رین یاهو، خود زمینه ساز بیزینس هاى دیگر است. البته امروزه با گسترش الکترونیکى بازارهاى سرمایه، بورس بازى الکترونیکى مانند آن چه هم اکنون در بازار فارکس www.forex.com مطرح است، زمینه ساز خوبى براى کسب و کارهاى مبتنى بر وب شده است. شما از طریق وب سایت بازارهاى بورس، مى توانید نمادهاى مالى شرکت هاى مختلف را بررسى و پس از طى یک دوره کلاس آموزشى و توانمندى فنى و تکنیکى در تحلیل بازار سرمایه، به خرید سهام و فروش آن به صورت الکترونیکى اقدام کنید. امروزه بورس بازى الکترونیکى، زمینه ساز پررنگ تر شدن فعالیت هاى کارگزاران الکترونیکى بورس نیز شده است. کارگزاران که واسطه خرید کاربران بورس هستند، کار خرید و فروش سهام را آسان کرده اند. همین کارگزاران بورس نیز زمینه ساز کارآفرینى جدیدى در دنیاى سایبر شده اند که در سال هاى آینده، نقش ارزنده خود را به طور فراگیرترى در اختیار کاربران وب قرار مى دهند. بنابراین مى توان نتیجه گرفت که کارفرمایان مبتنى بر وب، در ایجاد و خلق کارآفرینى دیجیتالى، موثر هستند و مى توان از طریق آنها، کسب و کارهاى مختلفى را در اختیار داشت. البته این فقط براى متخصصان آى تى نیست. شاید شما یک طراح قطعات ماشین باشید و بتوانید براساس نیازمندى شرکت تولید خودرو، طرح هاى مختلف را از طریق اینترنت ارسال و به صورت تصویرى با مدیر بخش طراحى شرکت مزبور در فلان کشور، به صورت مستقیم گفت وگو کنید یا در جلسه تیم طراحى آنها، حضور دیجیتالى داشته باشید. یا آن که به عنوان مهندس سیالات، بتوانید برخى از دروس این رشته را در دانشگاه مجازى فلان دانشگاه، به تعدادى دانشجو در تالار کنفرانس الکترونیکى دانشکده مجازى تدریس کنید. یا آن که مشاورى در زمینه تغذیه براى شبکه اینترنتى مدارس فلان شهر باشید. مهم آن است که تخصص شما از طریق قابلیت هاى الکترونیکى در اختیار کاربران در اقصى نقاط جهان قرار بگیرد. این زمینه را براى گسترش کارآفرینى دیجیتالى و کسب و کارهاى الکترونیکى و بالطبع، اشتغال زایى اینترنتى و در نهایت، کاریابى اینترنتى فراهم مى کند.
• کاریابى اینترنتى در ایران
کسب و کارهاى مبتنى بر وب در کشور، در 15 سال اخیر، آرام آرام در حال گسترش و فراگیرى است. گسترش ابزارهاى مبتنى بر فناورى اطلاعات و ارتباطات در کشور، در خلق بیزینس هاى الکترونیکى تاثیرگذار بوده اند. نمونه هاى کاریابى اینترنتى در ایران، اخیراً رو به افزایش است و این مسئله، نمایانگر نیازمندى جامعه در استفاده از خدمات کاریابى وبى در جامعه اطلاعاتى است. یکى از اقدامات ارزنده اى که در زمینه کاریابى وبى در سال هاى اخیر صورت گرفته است، برنامه هاى مربوط به سازمان همیارى اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاه ها است که زیر نظر جهاد دانشگاهى، صورت مى پذیرد. در این پایگاه ها، با ارائه فرصت هاى شغلى در زمینه هاى مختلف، به کاربران امکان جست و جوى کدهاى موضوعى شغلى در نقاط مختلف کشور داده شده است و فرصت هاى استخدامى مراکز و نهادهاى وابسته به دولت نیز در آن درج شده است. این پایگاه هاى رسمى، ارزش اطلاعاتى شغلى بالایى در اختیار دارند و از این رو، جست وجوکننده، از اعتبار کد شغلى مربوطه تا زمانى خاص که در سایت اعلام شده است، مطمئن است. سایت اینترنتى www.iranjobs.com نیز بر همین منوال پایه گذارى شده است که مشاهده آن خالى از لطف نیست. البته در سایت ایران مانیا نیز مى توان به فرصت هاى شغلى مختلف دست یافت. اما رویکرد این پایگاه بین المللى است. براى کسب اطلاعات بیشتر به نشانى: www.iranmania.com/jobs مراجعه کنید. به سادگى پایگاهى متعلق به فارسى زبانان در اینترنت ایجاد شده است که استعدادیابى الکترونیکى را در دستور کار خود قرار داده است و از متقاضیان شغل مى خواهد تا CV خود را به این مرکز ارسال تا از فرصت هاى شغلى داخلى و خارجى آنها استفاده کنند. www.irantalent.com پایگاهى است که فقط به منظور معرفى این شیوه کاریابى اینترنتى معرفى مى شود و به طور کل، این مقاله مسئولیت صحت و سقم مطالب منتشر شده در این پایگاه ها را به عهده ندارد. سایت هاى کاریابى محلى اینترنتى بسیارى در کشور ایجاد شده اند که سایت کاریابى استان قم به نشانى: www.qom-market.com نمونه اى از این پایگاه ها به شمار مى رود. به خاطر حضور گسترده متخصصان و مهاجران ایرانى در بازار کار کشورهاى آمریکاى شمالى، پایگاه هاى کاریابى وبى مختلفى در این کشور ها، مورد استفاده خیل عظیم مهاجران ایران قرار گرفته است که از آنها مى توان به سایت: www.workopolis.com اشاره کرد. جنبه هاى مختلف کاریابى اینترنتى، فقط از طریق مراجعه به سایت هاى کاریابى نیست. بلکه برخى از کاربران با راه اندازى سایت هاى مشاوره و اطلاع رسانى در زمینه هاى گوناگون فنى و مهندسى و تجارى، به امور خاصى براى متقاضیان مى پردازند و خدمات اینترنتى ارائه مى دهند که به نوعى اشتغال زایى اینترنتى است. نمونه آن سایت هایى مثل: www.iranwebmarketing.com، www.ICCiran.com و... است که با ارائه خدمات و تخصص هاى خود، بازاریابى و اطلاع رسانى تجارى و فنى را در حوزه وب براى مشتریان خود به ارمغان مى آورند. امیدواریم در برنامه چهارم توسعه 5 ساله کشور، با گسترش مراکز کاریابى الکترونیکى و همت دولت به بارورى کسب و کار الکترونیک و خلق کارآفرینان دیجیتالى، بیکارى حدود 15درصدى کشور، به رقم هاى تک رقمى مورد انتظار، با توجه به قابلیت هاى کسب و کار الکترونیکى، کاهش یابد.
تبلیغات اینترنتی و بهره مندی بیشتر از بنرهای تبلیغاتی
نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در توسعۀ بیمه های عمر
مؤلف و مترجم: بهمن کبیری پرویزی
عضو عادی مؤسسۀ بیمۀ چارتر لندن
«زمانی که فنآوری اطلاعات برای نخستین بار در بیمه کاربرد پیدا کرد برای هر کدام از وظایف اصلی بیمهای نظامهای متفاوتی وجود داشت./b>
![]() |
پیدایش نرمافزارهای بانک اطلاعاتی و رشد در پردازش و ظرفیت ذخیرهسازی رایانهها بدین معنا بوده است که بسیاری از شرکتهای بیمه از نظامهای یکپارچه استفاده میکنند به گونهای که در این نظامها دادهها بین حوزههای مختلف سازمان به اشتراک گذاشته میشوند و تکرار نمیشوند. فنآوری اطلاعات باید کاربرد مناسبی برای پشتیبانی از تمام عملیات بازرگانی علاوه بر تأمین زیرساختهای زیربنائی فنآوری اطلاعات پشتیبانی کند. پیشرفتهای حاصله در فنآوری اطلاعات و رشد در سازگاری مشتری با فنون جدید رایانهای و ارتباطات به شرکتهای بیمه این امکان را فراهم کرده است که کانالهای توزیع جایگزین برای مشتریان خود فراهم کنند. برای مدیریت صحیح کانالهای توزیع به سیاست راهبردی صحیحی نیاز داریم. کانالهای توزیع شامل ساز و کارهای سنتی نمابر، مراکز تماس، نیروی فروش سیار، تلفن همراه، کیوسکهای عمومی، تلویزیون دیجیتال، دفاتر خدمات دولت الکترونیک، دستگاه خودکار گویا (ATM) و اینترنت است. ارزش بعضی از این کانالهای توزیع با حرکت بیمهگران در بعضی موارد به سمت دیگر نواحی خدمات مالی بیشتر شده است.»
در این مقاله تلاش شده است وضعیت موجود کانالهای توزیع در شرکتهای بیمه بررسی شوند و سپس با توجه به گسترش فنآوری ICT به تحلیل، بررسی و معرفی کانالهای توزیع جدید و راهکارهای عملی برای توسعۀ بازار بیمۀ عمر ارائه شوند. بسیاری از کانالهای توزیع ممکن است در دیگر رشتههای بیمه نیز کاربرد داشته باشند ولی بررسی دیگر رشتههای بیمه از حوزۀ بررسی این پژوهش خارج است. در این پژوهش تجربۀ کشورهای دیگر مانند هند نیز بررسی شدهاند. این تجربیات قابلیت محلیسازی و استفاده در ایران را به صورت بالقوه دارند. کانالهای معرفی شده دارای ویژگیهائی هستند که با حفظ بازار موجود، با افزایش فرصتهای تهیۀ پوشش بیمه توسط بیمهگذار، کاهش زمان صدور بیمهنامه با رفع موانع بوروکراتیک و افزایش دانش فنی کادر فروش با استفاده از فنآوری ICT بازارهای جدیدی برای برای شرکتهای بیمه به ارمغان میآورند. استفاده از فنآوری ICT امکان ارائۀ محصولات را در بازۀ زمانی شبانه روز فراهم میکند، هزینههای صدور بیمهنامه را کاهش میدهد و فواصل مکانی را از بین میبرد. در این پژوهش به عوامل روانی و مشوق نیروی انسانی شاغل در کانالهای فروش پرداخته نشده است ولی مؤلف در کاری جداگانه نسبت به معرفی چند نمونه از مشوقهای اعطائی به نمایندگان توسط شرکتهای معتبر منطقه دست یافته و این مشوقها را معرفی کرده است.
مفاهیم:
در این پژوهش واژگان و مفاهیم به ترتیب زیر به کار رفتهاند:
فنآوری اطلاعات : فنآوری اطلاعات به عنوان زیرمجموعهای از فنآوری اطلاعات و ارتباطات در نظر گرفته شده است. این مفهموم شامل فنآوری مربوط به رایانه میشود.
فنآوری اطلاعات و ارتباطات : این مفهوم شامل فنآوری مروبط به ارتباطات اعم از رایانهای، تلفن و دیگر وسایل ارتباطی است.
کانالهای توزیع : کانالهای توزیع شامل هر نوع ساختار و یا ساز و کاری که نسبت به ارائۀ محصولات و خدمات ارائه شدۀ یک واحد بازرگانی میشود. در این پژوهش کانال توزیع عبارت است از هر نوع واحد و یا ساز و کاری که امکان فروش بیمههای عمر انفرادی توسط یک شرکت بیمه را فراهم میآورد. با توجه به گسترش فنآوری اطلاعات و ارتباطات کانالهای توزیع محدود به کانالهای انسانی (کارگزاران، نمایندگان و بازاریابان مستقیم و غیر مستقیم) نمیشود، ولی آنان و امکانات در اختیار آنان را در بر میگیرد.
تقسیمبندی بیمۀ عمر در ایران به شرح زیر است :
1. بیمۀ عمر و پس انداز؛
2. بیمۀ عمر زمانی (به شرط فوت، به شرط حیات)؛
3. بیمۀ عمر گروهی؛
4. بیمۀ عمر کارکنان دولت؛
طرح مسأله:
گسترش فنآوری اطلاعات و ارتباطات ظرفیتهای بالفعل و بالقوهای را برای صنعت بیمه در ایران و جهان فراهم کرده است. سرعت این پیشرفتها به حدی است که در طول تاریخ بشر سابقه نداشته است و امکانات روزافزونی را در اختیار قرار میدهد. صنعت بیمه در جهان متأثر از همین پیشرفتهای شگرف قرار گرفته است. اساس کار بیمه داده و بانکهای اطلاعاتی است که فنآوری اطلاعات و ارتباطات فرصتهای طلائی را در اختیار صنعت بیمه قرار میدهد. این امکانات بسیار گسترده و غیر قابل چشمپوشی هستند و هزینه های بیمه گران را بسیار کاهش می دهند. تجربۀ کشورهای دیگر نیز در این زمینه بازارهای جدیدی را برای بیمهگران گشوده است.
از سوی دیگر زمان فرآیند صدور بیمهنامه ممکن است برای بعضی از مشتریان طولانی باشد. به عبارت دیگر فنآوری اطلاعات و ارتباطات باعث کاهش زمان فرآیند صدور بیمهنامهها میشود که گونهای که انتظار میرود بخشی از بازار را که به خاطر طولانی بودن فرآیند صدور بیمهنامه به خصوص بیمۀ عمر و معاینات پزشکی مرتبط از خرید صرف نظر میکنند به شرکتهای بیمه بازمیگرداند.
به کارگیری فنآوری اطلاعات و ارتباطات بخشهائی از بازار را که تا کنون تحت پوشش قرار نگرفتهاند، تحت پوشش قرار میدهد. ممکن است با به کارگیری فنآوری اطلاعات و ارتباطات بخشی از بازار جذب شده توسط فنآوری جدید با بازار سنتی فعلی همپوشانی داشته باشد لیکن در بخش مربوطه توضیح داده خواهد شد که شبکۀ فروش سیار نیز خود از دانش فنی شرکت مادر و فنآوری اطلاعات و ارتباطات تا چه حد بهرهمند خواهد شد.به طور خلاصه، مسألۀ مورد بررسی شناسائی ظرفیت بالقوۀ بازار است که با فنآوری اطلاعات و ارتباطات پوشش داده میشود که تا کنون پوشش داده نشده است. همچنین اثرات جنبی مثبت و امکانسنجی به کارگیری هر کانال توزیع به تفکیک بررسی میشود.
کانالهای توزیع:
«1_ مراکز تماس: یک مرکز تماس خدمتی جامع است که شرکت برای تأمین منافع مشتریان خود ایجاد میکند. ارتباط با مراکز تماس به طور عمده از طریق تلفن انجام میشود. اخیراً پست الکترونیک نیز بدان افزوده شده است. فنآوریهائی که در این زمینه کاربرد دارند صدای پاسخدهندۀ همکنشی، تشخیص صدای هوشمند و تشخیص نوری حروف است. صدای پاسخ همکنشی برای فیلترکردن تماسهای ورودی مراکز تماس است. به عبارت دیگر یک مرکز تماس ضمن کاهش زیاد تلفنهای غیر ضروری و غیر مرتبط، این امکان را فراهم میکند که با توجه به تنوع محصولات بیمۀ عمر و سایر انواع بیمه، مشتری در حداقل زمان ممکن با کارشناس فروش ذیربط تماس حاصل نماید.
2_ نیروی فروش متحرک: نیروی فروش سیار برای بعضی از بیمهگران و کسانی که باید بازدید در محل انجام دهند، در بلندمدت ضروری است. یک رایانۀ قابل حمل و اطلاعات ذخیرهشده روی آن امکان ارائۀ مطالب در محل را فراهم میکند. طرحهای چه_اگر را میتوان آزمود. رایانههای قابل حمل موسوم به لپتاپ و یا همیار همراه برای نیروی فروش سیار پیشنهاد میشود. همینطور مودم یا دسترسی بیسیم به پایگاه دادههای مرکزی و فنآوریهای دیگر تلفن همراه از جمله فنآوریهای ضروری برای نیروی فروش متحرک است. نرمافزارهای مورد استفاده اینترنت، اینترانت، مدیریت روابط مشتری (CRM)، نظامهای نیاز مشتری (برنامهریزی مالی و پیشنهاد) نرمافزار صدور بیمهنامه، الگوی چه-اگر مدیریت پورتفوی و ارزیابی خطر را شامل میشود. با استفاده از شبکۀ اینترنت بیسیم شبکۀ فروش سیار نه تنها امکان دسترسی به بانک اطلاعاتی مرکزی را در هر نقطه دارند، میتوانند از آخرین اطلاعات، بخشنامهها، آئیننامهها و مقررات آگاه شوند. بدین ترتیب بار منفی ضعف اطلاعرسانی از دوش شرکتها برداشته میشود، ضمن این که امکان پشتیبانی شبکۀ فروش در هر نقطهای امکانپذیر خواهد بود. میتوان امکان صدور بیمهنامه را در هر نقطهای به امتیاز مزبور افزود. بحث پرداخت خسارت به طور مستقیم از موضوع این پژوهش خارج است لیکن فنآوری اطلاعات و ارتباطات فرآیند پرداخت خسارت را نیز کاهش میدهد و کارشناسان خسارت نیز همانند شبکههای توزیع از تسهیلات این بخش استفاده میکنند. بدین ترتیب موضوع «نقش فنآوری اطلاعات و ارتباطات در پرداخت خسارت» به عنوان یک موضوع مستقل به پژوهشگرانی که در این حوزه فعالیت دارند، پیشنهاد میشود.
3_ موبایل: تلفن همراه بر مبنای شاخصهای جهانی برای تلفن همراه (GSM) کار میکند. این شاخصها در بیش از هشتاد کشور دنیا به کار گرفته میشود و میلیونها مشترک را به خود جذب کرده است. نفوذ تلفن همراهدر بریتانیا به حدود 85% در ژوئن سال 2006 رسید. کارکرد اصلی GSM ارائۀ خدمات تلفن است و میتوان از آن برای ارسال و دریافت دادهها و همچنین پیامک برای تحویل پیامهای کوتاه متنی استفاده کرد. استفاده از پیام متنی در ژوئن 2006، 62% بوده است. سیستمهای بیسیم این امکان را فراهم میکنند که تلفیق قدرتمند یکسان ظرفیت صدا و انتقال دادهها در یک وسیله فراهم آید. سیستم بیسیم امکان میزبانی کلی تمام کارکردهای موبایل را بر مبنای Html، فراهم کند. سیستم بیسیم امکان دسترسی به اینترنت، پست الکترونیکو حتی ایجاد صفحات وب را همانند ارتباط تلفنی فراهم میکند.
فنآوریهای جدیدی برای افزایش عرض باند در راهند. (GPRS) وسیلههای را در اختیار قرار میدهد که همیشه متصل است و پست الکترونیک میتواند به داخل آن وارد شود. (UMTS) یا شاخصهای جهانی تلفن همراه یا (GPRS2) عرض باند بیشتری را در اختیار قرار میدهد و سرعت دسترسی 384 کیلوبایت را ارئه میدهد. در این صورت به کاربران امکان تماشای ویدئو و تلویزیون از طریق تلفن همراه را میدهد.»
مشترکین موبایل دارای پرونده و نشانی در مراکز مخابراتی هستند. در صورتی که شرکتهای بیمه ساز و کار مناسب را فراهم کنند امکان خرید بیمهنامه از طریق ارسال پیامک و یا روشهای مشابه وجود خواهد داشت. ایجاب از طرف شرکت با اعلام شمارۀ تلفن مشخص اعلام میشود و قصد، اختیار و قبول بیمهگذار از طریق ارسال پیامک اعلام میشود. امکان اخد حق بیمه از طریق صورتحساب تلفن همراه و تلفن ثابت وجود دارد و در صورت عدم پرداخت ساز و کار فسخ قرارداد پیشبینی میشود. در صورت نیاز به معاینات پزشکی کافی است شمارۀ تأمین اجتماعی فرد از طریق پیامک ارسال شود. در این صورت بیمهگر به طور خودکار از سوابق پزشکی بیمهگذار آگاه خواهد بود و امکان تقلب احتمالی نیز از بین میرود.
در صورتی که امکان ارسال پیامک توسط تلفن ثابت نیز فراهم شود، همان ساز و کاری که برای ارسال پیامک از طریق تلفن همراه وجود دارد برای تلفن ثابت نیز قابل استفاده خواهد بود.
«در فیلیپین بیمهگران هزینهای عملیاتی را با جمعآوری حق بیمههای کوچک و با ایجاد امکان پرداخت این هزینهها توسط مردم به وسیلۀ تلفن همراه کاهش دادهاند. »
4_ اینترنت: «اخیراً اکثریت جمعیت بریتانیا به طور مؤثر به نوعی از اینترنت دسترسی پیدا کردهاند. امکان برقراری این ارتباط از خانه، ساختمانهای عمومی مانند کتابخانهها و محل کار یا از طرق تلفن همراه فراهم شده است. با این وجود همه مایل به در دسترس قرار گرفتن نیستند. سایتها را میتوان به چهار دسته تقسیم کرد:
1. سایتهای دستۀ اول اطلاعات جزئی از شرکت و محصولات خود ارائه میدهند.
2. سایتهای نسل دوم عملیات بازرگانی جزئی انجام میدهند.
3. سایتهای نسل سوم تعامل واقعی همراه با پذیرش ریسک انجام میدهند و در سرمایهگذاریهای مرتبط سرمایهگذاری میکنند.
4. سایتهای نسل چهارم با استفاده از CRM کاملاً سفارشی شدهاند.»
«4_1_ دلایل ساخت یک وب سایت توسط بیمهگر:
4_1_1_فروش پوشش خاص بیمهای (برای مثال بیمۀ عمر)؛
4_1_2_تبلیغ (به خصوص تبلیغ برای بیمهنامهای خاص مانند انواع بیمههای عمر)؛
4_1_4_ارائۀ محصولی خاص در مورد بیمهنامهای خاص مانند بیمۀ عمر؛
4_1_5_ارائۀ اطلاعات؛
4_1_6_ارائۀ نقل قولها؛
4_1_7_درخواست اطلاعات از مشتری؛»
5_« کیوسکهای عمومی: کیوسکها در اماکن عمومی نصب شدهاند. مراکز خرید و حمل و نقل نمونههائی از این دشت هستند. کیوسکها امکان اجرای درخواستهائی در باب موضوعات مشخص را میدهد. اغلب این کیوسکها از پویشگری شبیه به اینترنت استفاده میکند. کانال کیوسک عمومی در حال حاضر استفادۀ کمی دارد.
6_ تلویزیونهای دیجیتال: تلویزیون دیجیتال، پیوندهائی را با آگهیهای تلویزیونی، برنامهها، خریدهای برخط و جزئیات محصولات و خدمات ایجاد میکند. این روش این امکان را برای ما فراهم میکند که آن دسته از افرادی که دسترسی به اینترنت یا دیگر وسائل ندارند، دسترسی پیدا کنیم. این کانال توزیع نسبت به اینترنت از خود سازگاری کمتری نشان میدهد ولی آینده ممکن است این فاصله را کم کند.
7_ ATM:یک بیمهگر به سمت صنعت بانکداری حرکت میکند. دستگاههای ATM به طور افزایندهای مفید واقع خواهند شد. آنها ممکن است شرکتهای بیمه را در پوششهای بیمهای ساده و روزمره و همچنین عملیات مالی یاری کنند. دستگاههای ATM به عنوان مراکز نقدی و دستگاه-های دیواری شناخته میشوند. این دستگاهها از تجهیزات ورودی، خروجی، ذخیرهسازی و پردازش پایه هستند. یک دستگاه کارتخوان که از روی تراشه نام، شمارۀ حساب، شاخص ردیف کارت را میخواند تشکیل میشوند. این امکان وجود دارد که از روی کارتهای هوشمند دارای تراشه دادهها از طریق دستگاه کارتخوان خوانده شوند. یک صفحه کلید برای وارد کردن دادههای دیگر مانند PIN در دستگاه تعبیه شده است.
این دستگاهها دستگاههائی هستند که به نظام رایانۀ مرکزی بانک وصل میشوند و اطلاعات را بلافاصله روزآمد میکنند و میتوانند با بانک از طریق شبکۀ ATM به تعامل برسند.»
8_ دفاتر خدمات دولت الکترونیک: اخیراً دفاتر خدمات دولت الکترونیک خدماتی از قبیل خدمات مربوط به نیروی انتظامی ارائه میدهند. با اتخاذ ساز و کار مناسب این امکان وجود دارد که فروش بیمۀ عمر با رعایت توضیحات مرتبط توسط دفاتر خدمات دولت الکترونیک انجام شود. به تعبیر دیگر دفاتر خدمات دولت الکترونیک میتوانند در کنار نمایندگیهای فروش قرار گیرند و در صورت اقتضا جایگزین نمایندگیهای فروش شوند. در صورتی که دفاتر خدمات دولت الکترونیک عرضۀ محصولات بیمهای را نیز بر عهده گیرند به صورت بالقوه این امکان وجود دارد که بخشی از بازار که به صورت پنهان وجود دارد جذب بازار بیمۀ عمر شود. دفاتر خدمات دولت الکترونیک به صورت نقاط پایانی بسیاری از سازمانهای دولتی برای ارائۀ خدمات ظرفیتهای فراوانی دارند. سیاستگذاری در این زمینه دارای الگوهای متفاوتی است که هر کدام مزایای و معایب خود را دارد و در مقالهای جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است.
9_ کارتهای هوشمند: «در اوگاندا و مالاوی بعضی از بیمهگران برای خانوارهای کمدرآمد کارتهای هوشمند صادر کردهاند تا صحت اظهارات خانوارها تأئید شود. آنها همچنین میتوانند بیدرنگ اطلاعات لازم در مورد سطح پوشش و حتی حق بیمۀ پرداخت شده را به دست آورند.» در این روش امکان ثبت دادههای پزشکی نیز در صورت ضرورت به استفاده بر روی تراشه امکانپذیر است. بدین ترتیب فرآیند آزمایش پزشکی به حداقل ممکن کاهش مییابد.
10_ برچسب بارکد: «در هند نظام بارکد به عنوان راهی برای مدیریت اطلاعات مشتری آزمایش شده است. برچسبهای بارکدبه طور اخص برای مشتریهای بیسواد مفید هستند که میتوانند به منظور شناسائی خود این برچسبها را به یک پاکت آدرسدار ضمیمه کنند.»
«انتخاب کانال توزیع:
با تعدد کانالهای توزیع یک سازملن به تعدادی پرسش راهبردی روبرو خواهد بود:
1_مشتریان ما مایلند چگونه به ما دسترسی داشته باشند و محصولات ما را بخرند؟
2_ رفتار مشتری و پیچیدگی استفاده از کانال توزیع در طول زمان تغییر میکند؟
3_ آیا میتوانیم توانمندی ارائۀ محصولات خود را از طریق تمام کانالهای توزیع ایجاد کنیم و اگر بله آیا به تمام مشتریان؟
4_ چگونه باید یک سیستم اداری متمرکز برای پشتیبانی از کانالهای متفاوت ایجاد کنیم؟
5_ چگونه با رقبائی که دارای یک کانال توزیع و چند محصول هستند رقابت کنیم؟
پاسخ به این پرسشها به سازمان کمک خواهد کرد که بهترین ترکیب از کانالها را برای پشتیبانی از راهبرد خود طراحی کند. سپس سازمان نیاز خواهد داشت چگونگی ترکیب این روشها را بشناسد.»
نتیجه
با بررسیهای انجام شده به نظر میرسد گسترش فنآوری اطلاعات و ارتباطات ده راه مختلف برای گسترش بازار بیمه به خصوص بیمههای عمر پیش پای بیمهگران و صنعت بیمه در جمهوری اسلامی ایران قرار داده است. هر کدام از کانالهای توزیع بخشی از بازار را تحت پوشش خود قرار میدهد . استفاده از هر کانال توزیع دلایل خاص خود را دارد که بر مبنای بازار هدف آن تعیین میشود. بدیهی است استفاده از این ظرفیتهای بالقوه و یا بالفعل نیاز به تعیین راهبرد استفادۀ شرکت از کانالهای توزیع دارد.
کلمات کلیدی
فنآوری اطلاعات، فنآوری اطلاعات و ارتباطات، کانالهای توزیع، انتخاب کانال توزیع.
مراجع
1_ CITIP Course Book، Chartered Insurance Institute، Michael Kennedy، 2006
2_ تازههای بیمه، ماهنامۀ خبری آموزشی، صاحب امتیاز: بیمۀ مرکزی ایران، حمایت از اقشار کمدرآمد؛دفنآوری اطلاعات به کمک بیمههای خرد میآید؛ مرجه سایت سازمان جهانی کار، مترجم: بهمن کبیری پرویزی، شمارۀ 108، خرداد 1386؛
3_ پیک بیمه، روابط عمومی بیمۀ مرکزی ایران،فهرست رشتههای بیمهای موجود در بازار بیمه، شمارۀ 266، شهریور 1386؛