روند شکل گیری اینترنت در جهان و ایران

روند شکل گیری اینترنت در جهان و  ایران

اتومبیل ،هواپیما ،عینک ، رادیو ، روزنامه ،تلویزیون ، سینما و ……همگی آرام آرام جای خود را در زندگی مردم باز کردند . اما ما همواره با یک دیر کرد زمانی متقاعد به بهره وری از آن شدیم و از این جهت دچار خسارت و هم موجب عقب ماندن از قافله شدیم ….این داستان اما اکنون ادامه دارد.

اینترنت تازه ترین دستا ورد بشری

اینترنت تازه ترین دستا ورد بشری و آخرین عضو خانواده بزرگ تکنولوژی ،اینک تاثیرات خود را بر همه شوون زندگی جوامع انسانی آشکار کرده است و می رود تا این پدیده و البته همه گیر ،پختگی های و کار آیی های بیشتری را در راه داشته باشد. واقعیت این است که موضوع گسترش اینترنت در کشور به هیچ وجه با نوع نگاهی که در گذشته به این شبکه می شد قابل مقایسه نیست. تا سالها قبل اینترنت و کامپیوتر مانند وسیله ای لوکس تلقی می شد که عمدتا افراد متول و یا نیازمند به سطح خاصی از خدمات از آن استفاده می کردند. اما به مرور و با فهمی که نسبت به مزایای اینترنت و بهره گیری از ابزارهای کامپیوتر در جامعه بین المللی و به تبع در جامعه ایران به وجود آمد هم اکنون حذف اینترنت و کامپیوتر از زندگی افراد جامعه ما در بسیاری از مراکز عملا با قطع خدمات و در بخش دیگری با کاهش شدید کارایی مواجه خواهد شد.

از این منظر توجه به توسعه اینترنت در کشور به عنوان یک موضوع کلیدی و ضروری اهمیت می یابد.در این مقال نگاهی داریم به پیدایی و رشد اینترنت که از نظر می گذرد.

تاریخچه اینترنت ؛ از آپارنت وزارت دفاع آمریکا تا اینترنت مجازی

اینترنت این بزرگراه مرعوب کننده در پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا ) متولد شد . نام دوران کودکی اینتر نت آرپانت (ARPANET)بود که در بدو تولد یعنی در سال 1969بر آن نهاد شد . آرپانت به عنوان شالوده اصلی اینتر نت بر آن بود تا خود را به شبکه های رادیویی و ماهواره ای وقت و همچنین به کامپیوتر های دیگر متصل کند و کار پژ وهشها ی مربوط به وزارت دفاع آمریکا را با سرعت وکیفیت بهتر به انجام برساند .آرپانت یا همان اینتر نت جوان ،خط تماس الکتر و نیک ومحرمانه دست اندرکاران وزارت دفاع آمریکا و پژو هشگران بوده است .آن چه امروز به نام پست الکترونیک(E-mail)مطرح شده و یکی از خدمات رایج اینترنت محسوب می گردد،محصول همان دوران تماس کارشناسان نظامی و کامپیوتر ها در آرپانت است .

اینترنت همگانی

اینتر نت تا سال 1983 کمتر از پانصد کامپیوتر میزبان (HOST computer)داشت و این کامپیوتر ها عمدتا در آزما یشگاههای نظامی و بخشهای کامپیوتری آمریکا قرار داشت . اماچهار سال بعد در سال 1978 اینترنت درصد ها دانشگاه و آزمایشگاه پژوهشی ،صاحب 28هزار کامپیوتر میزبان شد. وروز به روزنیز بر تعداد آن افزوده شده و پیش بینی می شود تا سال 2010 تعداد مشتر کان به یک میلیارد نفربرسد .

اما اتفاق دیگر ی باعث شد که اینترنت پوسته نظامی و دانشگاهی خود را بشکافد بروز پدیده ' مولتی مدیا' multi mediaیا همان رسانه چند کاره بود .استفاده از نرم افزار های خاص به استفاده کننده گان از اینتر نت امکان داد تا به طور همزمان از تصویر ،صدا و نوشتار استفاده کنند . کاری که قبلا متصور نبود . قبلا خط از رسانه نوشتاری می آمد ،صدا از رسانه های شنیداری و تصویر از رسانه های دیداری ،اما حال همه اینها از طریق یک سیستم قابل دریافت بود.

وضیعت اینترنت در ایران

اینترنت در ایران هر روز فراگیر تر میشود ،در حالی که 20 سال طول کشید تا رادیو به ایران بیاید ،30 سال طول کشید تا سینما در ایران ساخته شود و یا 13 سال پس از تولید تلویزیون ایرانیان نیز این جعبه جادویی را به خانه های خود بردند ،اینترنت پس به فاصله اندکی از عمومی شدن ،به ایران آمد .

اولین اتصال به اینترنت در ایران در سال 1370

 به طوری که از زمانی که پژوهشگران ایرانی در سال 1370 برای اولین بار در ایران توسط مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضی به اینتر نت متصل شدند 14 سال می گذرد ،از آن زمان تاکنون اینتر نت نه تنها در کشور ما بلکه در سایر کشور های جهان به صورت انفجاری رشد کرده است . به طوری که اکنون ضریب نفوذ اینترنت در ایران از متوسط آسیا بالاتر رفته و خا ورمیانه نیز به مقام اول دست یافته است . با این حال ،ایران برای رسیدن به جایگاه مناسب در دسترسی به اینترنت ،هنوز باید گامهای بلندی بردارد .

شمار کاربران اینترنت در ایران

 شمار کاربران اینترنت در ایران در سال 1994 از 250 نفر فراتر نمی رفت اما اکنون بیش از 5/2 میلیون ایرانی به صورت دائم و 5/3 میلیون نفر به صورت کاربر غیر دائم از اینترنت استفاده می کنند . به این ترتیب ضریب نفوذ اینترنت از صفر در سال 1994 به 3/5 در سال 2003 افزایش یافته است.

بر اساس بر آورد ها پیش بینی می شود که شمار کاربران اینتر نت در سال 2004 به 5 میلیون و600 هزار نفر و در سال 2005 به 15 میلیون نفر ودر سال 2007 به 35 میلیون نفر افزایش یابد .

در همین رابطه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ،تعداد کاربران اینترنت رادر پایان سال 83 در ایران حدود شش میلیون نفر اعلام کرد و گفت : تا پایان برنامه چهارم توسعه کشور (1388)تعداد کاربران به 15 میلیون نفر می رسد .

این در حا لی ست که پیش بینی می شود تعداد کاربران اینترنت در داخل کشور حدود 8میلیون نفر در سال 84 باشد. ضمن آنکه کاهش 50 درصدی تعرفه ها و ایجاد اینترنت پرسرعت را در سال 84 داریم .

اینتر نت و برنامه 5 ساله کشور

در زمینه اینتر نت برنامه 5 ساله سوم خالی از برنامه مصوب است و به نوعی رشد خیره کننده و تقاضای سریع بخش مخابراتی را مجبور به ایجاد فضای توسعه ای در این بخش کرد. رسیدن یکباره تعداد کاربران اینترنت از200هزار نفر در ابتدای برنامه به بیش از 6میلیون نفر در انتهای آن نمانگر بازار سریع و رو به رشد اینترنت است و در این میان خوشبختانه تا اندازه تجربه تلفن همراه تکرار نشد . اعطای مجوز به شرکت های خدمات دهنده اینترنت ،ارایه مجوز اینترنت پر سرعت و فراهم کردن فضا برای شرکت های خدمات دهنده تلفن اینترنتی از جمله فعالیت هایی است که در راه حذف انحصار در این بخش صورت گرفته است

اینترنت باید همگانی و رایگان شود

همچنین در تازه ترین خبر ها دکتر سلیمانی ،وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد:اینترنت باید همگانی و رایگان شود ،کشوری مانند ایران باید بتوانند ما بر این است که کشوری مانند ایران باید بتواند امکاناتی مانند پهنای باند را با قیمتی نزدیک به رایگان در اختیار مردم قرار دهد، به این معنی که تسهیلات به اندازه‌ای ایجاد شود که امکان استفاده‌ی از آن وجود برای همه وجود داشته باشد.

وی افزود: در شرایط حاضر هنوز ارایه‌ی اینترنت رایگان امکان پذیر نیست و باید دید چه اقداماتی می‌توان برای رسیدن به این شرایط انجام داد.

وی ادامه داد: راهکاری که در این زمینه به نظر می‌رسد، این است که با فراهم کردن زیرساخت‌ها، اتصال مراکز عمومی مانند دانشگاه‌ها، بیمارستان‌ها به شبکه‌ بیشتر است در اولویت قرار گرفته است، این مراکز هم در صورت اتصال می‌توانند به افراد درون خود سرویس رایگان ارایه کنند.

برخوداری از پهنای باند بالا و قابل دسترسی کردن اینترنت

دکتر سلیمانی ،مهمترین عامل در مسایل مربوط به فناوری و توسعه آن ،برخوداری از پهنای باند بالا و قابل دسترسی کردن آن برای تمام مردم است . وی سه عامل اساسی برای توسعه فناوری اطلاعات در کشور را منابع انسانی ،توانایی و قابلیت بخش دولتی ،خصوصی و تعاونی و زیر ساختهای ارتباطی و مخابراتی اعلام کرد و گفت: یکی از مهمترین دغد غه های ما در این راستاتامین اتصالات الکترونیکی است . و به دلیل کمبود تجربه و نیروی انسانی ،هنوز در برخی موارد با کندی سرعت مواجه هستیم .

ارزیابی کردن روند فعالیت ها و برنامه های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با مناسب ارزیابی کردن روند فعالیت ها و برنامه های وزارت یاد آور شد : تا کنون 39 مجوز ICP, و 914ISP, و سه مجوز IDC,100 مجوز تلفن اینتر نتی (VOIP )برای شرکت های خصوصی صادر شده که امید است با تکاپوی بیشتر این بخش شاهد رشد بیشتر کشور در زمینه ارایه خدمات اینتر نتی باشیم.

فن آوری اطلاعات ؛ یک فرهنگ تشریفاتی نیست

مهندس فیضی ،مدیر عامل شرکت مخابرات ایران نیز در این رابطه اظهار داشت: در سال سوم برنامه چهارم توسعه کشور یعنی دو سال دیگر اینترنت پرسرعت و با قیمت جهانی در اختیار ایرانیان قرار خواهد گرفت.

وی ادامه داد: البته تا زمانی که مردم استفاده از IT و ارتباطات را به عنوان یک فرهنگ تشریفاتی بدانند، مشکل ارتباطات از جمله اینترنت در کشور حل نمی‌شود.

براین اساس به نظر می رسد مشکل اساسی در کشور ما مسایل فرهنگی استفاده از فن آوری است . در بازار و اقتصاد ما ،خبری از اینترنت و فن آوریهای نوین نیست و خانواده ها بدون هیچ گونه آموزش از هیچ محلی (دانشگاه ،مدارس ،رسانه ها ی گروهی )در جریان استفاده صحیح از اینترنت قرار نمی گیرند که این موضوع میتواند خطر ناک باشد .

این جا ماندگی از قافله مدرنتیه که اینک در چینن پدیده جدید ی تبلور یافته است ،بالطبع تبعاتی گریز ناپذیر خواهد داشت .

خود اینترنت عامل پیشرفت نیست

از سویی باید دانست خود اینترنت عامل پیشرفت نیست بلکه مثل رادیو،تلویزیون وسیله است که آگاهی ایجا د می کند ،هر چه جامعه نظم مند شود بیشتر می توان از این دانشها استفاده کرد ولی به تنهایی عامل پیشرفت نیست . هرچه توسعه اقتصادی گسترده تر باشد نیاز ما بیشتر میشود و یا تجارت ما گسترده تر شود به تجارت الکترونیک بیشتر محتاجیم اگر بتوانیم نوعی آموزش عمومی داشته باشیم هزینه کمتری خواهد داشت و بار هزینه آموزش رسمی کم خواهد شد. مهمترین مانع هایی که بر سر راه این قضیه داریم در یک کلام عدم آگاهی و سپس نا مفهومی برنامه ریزی به معنا عام ووجود معادلات اجتماعی خاص است .

سخن آخر

اما سرانجام و در نهایت ما اینترنت را برای چه می خواهیم . برای بالندگی کشور در همه سطوح و این بالندگی گذ شته از دستیابی به تکنیکها و اقتصاد باز در گروه آگاهی یک ملت است . دستیابی و گسترش اینتر نت در نهایت خواهد توانست بر تجارت و اقتصاد اثر گذار باشد و بطور غیر مستقیم ساختار اجتماعی و سیاسی جوامع را دگرگون خواهد کرد . البته این امر با برنامه ریزی و وجود کار فرهنگی بسیار در زمینه اینتر نت امکان پذیر خواهد بود .