تاریخچه حضور اینترنت در ایران

تاریخچه حضور اینترنت در ایران

اولین سنگ بنای اینترنت در ایران

سرآغاز این ماجرا در سال 1368 بود.در این سال، مرکز تحقیقات فیزیک نظریIPM   به منظور ایجاد و ادارهء پروژه‌های تحقیقاتی و اشاعهء تماس علمی‌بین دانشگاه‌های ایران و موسسات بین‌المللی تاسیس شد و در سال 1371 و پس از عقد قرارداد با یک شرکت اتریشی ارایه‌دهندهء خدمات اینترنتی اولین سنگ بنای اینترنت در ایران را بنیان گذاشت. در همین سال تعداد کمی‌از دانشگاه‌های ایران، از جمله دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه گیلان، توسط این مرکز و از طریق پروتکل   UUCP به دنیای اینترنت راه یافتند .

دامین Ir در ایران

یک سال بعد از این ماجرا یعنی در سال 72 مرکز تحقیقات فیزیک نظری و ریاضیات،‌به عنوان تنها نهاد ثبت اسامی‌قلمرو Domain   دامین Ir در ایران به رسمیت شناخته ‌شد. این قلمرو در واقع مشخصهء تعیین شدهء هویت ایران در فضای اینترنت بود. با این وجود هنوز هم قلمرو اینترنتی ایران در اختیار دانشگاهیان و گروه‌های پژوهشی بود تا این که در سال 73 مؤسسهء اینترنتی «ندارایانه» پا به عرصهء وجود گذاشت.

راه‌اندازی اولین بولتن بوردBBS 

این مؤسسه پس از راه‌اندازی اولین بولتن بوردBBS  ،  در عرض یک سال توانست اولین وب سایت ایرانی داخل کشور را نیز به نام شبکهء «شارع» راه‌اندازی ‌کند که در واقع یک شبکهء اطلاع‌رسانی مانند شبکه‌های تله تکست تلویزیونی بود با این تفاوت که بر روی تارهای به هم تنیدهء شبکهء اینترنت قرار داشت. برای بهره گیری از سیستم بولتن برد مانند اینترنت با خط تلفن معمولی به یک کامپیوتر مرکزی وصل می شدند ، کاربران آنلاین در این مرکز می توانستند همزمان باهم چت کنند، البته ارتباط تنها از طریق تکست یا همان متن میسر بود . مرکز بولتن بوردهنوز در برخی مراکز مورد استفاده قرار می گیرد.

نسخه الکترونیکی روزنامهء «همشهری»

هم‌چنین، این مؤسسه نسخهء الکترونیکی روزنامهء «همشهری» را هم به زبان فارسی در اینترنت منتشر کرد، که این اولین روزنامهء رسمی ‌ایرانی در محیط وب World Wide Web   محسوب می‌شود.

اولین isp مرکز سرویس دهنده اینترنت در ایران

 در عین ‌حال، پس از  اتصال به اینترنت از طریق ماهوارهء کانادایی  کد ویژن Cadvision ، مؤسسهء ندارایانه فعالیت بازرگانی خود را به عنوان اولین شرکت خدمات سرویس اینترنتی ISP در ایران آغاز کرد.

مرکز ISp  همان مرکز سرویس دهنده اینترنت می باشد که به صورت زیرساختار شبکه اینترنت و اولین نقطه و نود تماس کاربران با شبکه اینترنت است که ای اس پی ها به وسیله خطوط مخابراتی بهم متصل می شوند .

ای اس پی در نگاه ساده همان شرکتی است که اکنون با خطوط تلفن معمولی و کارت اینترنت و یا ADSL  خطوط پرسرعت بدان وصل شده اید

تاسیس شرکت امور ارتباطات دیتا

در سال 1374، مجلس شورای اسلامی‌ایران تاسیس شرکت «امور ارتباطات دیتا» تحت نظر شرکت مخابرات ایران را تصویب کرد و مسؤولیت توسعهء خدمات دیتا در سطح کشور را به‌طور انحصاری در اختیار آن شرکت قرار داد. پس از تاسیس شرکت «امور ارتباطات دیتا»، حیات اینترنت در ایران ابعاد جدی‌تری به خود گرفت. با این حال از همان جلسه‌ای که لایحهء شرکت دیتا به تصویب رسید،  یک چالش اساسی دربارهء اینترنت در ایران هم بسته شد. چرا که ایجاد انحصار در بخش خدمات اینترنت بعد‌ها نتایج خود را به شکل بسیار نامطلوبی بر توسعهء خدمات دسترسی نشان داد.

انحصار در اینترنت در ایران به دومعنا است، تمام شرکتها و موسساتی که بخواهند خدمات زیرساختار سرویس اینترنت از جمله isp یا ICp  را ارایه دهند علاوه بر کسب مجوز مجبور به دادن ودیعه سنگین آبونمان میلیون تومانی در ماه علاوه بر هزینه های جاری انتقال داده است که به صورت غیرمستقیم به کاربران عمومی فشار وارد می نماید ؛ از سوی دیگر ارایه خدمات زیر نظر و انحصار مخابرات است یعنی اگر به فرض پروژه کنونی اینترنت در ایران دچار نقص فنی شود یا دولت تصمیم به قطع امکانات شود هیچ ارگان ؛ نهاد و .... نمی تواند به کاربران را به اینترنت متصل کند یادتان باشد چهارماه پیش با قطع شبکه فیبرنوری ایران و امارت عملا یک هفته در ایران اینترنت قطع بود ویا به بیان فنی ایرانیان از امکانات فنی اینترنت بی بهره بودند .

پروژه فارسی وب

اتفاق مهم دیگری که در روند توسعهء اینترنت در ایران به وقوع پیوست، شکل‌گیری پروژهء بسیار مهمی ‌بود که پای زبان فارسی را به محیط وب باز می‌کرد. این پروژه که یک پروژهء یونی کد بود در سال 1377با قرارداد شورای عالی انفورماتیک، همکاری بنیاد دانش و هنر واقع در انگلستان و با نظارت و مدیریت فنی دانشگاه صنعتی شریف تحت عنوان «فارسی وب» آغاز شد.

هدف پروژهء «فارسی وب» این بود که با گنجاندن کامل و جامع الفبای فارسی در استاندارد یونی کد، نشر فارسی در کامپیوتر، مخصوصائ اینترنت و وب را استاندارد کرده و اصولائ مشکل قلم (فونت)‌های غیراستاندارد موجود در نرم افزارهای ایرانی را برطرف کند.

اولین  پدیدهء وبلاگ نویسی در ایران 1380 با پرشین بلاگ

رویداد مهم بعدی در سال 1380، زمانی اتفاق افتاد که برای اولین بار پدیدهء وبلاگ نویسی در ایران آغاز شد و درست یک سال بعد، آمار‌های غیر رسمی‌تعداد وبلاگ نویسان ایرانی را بالغ بر 15 هزار نفر نشان می‌دادند.

سال 1381 نیز با آغاز به کار اولین سرویس وبلاگ‌نویسی ویژهء فارسی زبانان در وب سایت  Persianblog.com برگ تازه‌ای در پروندهء حیات اینترنت در ایران گشوده شد. هدف تیم ارایه‌دهندهء این سرویس مجانی ایجاد محیطی کاملائ فارسی از جمله متن نویس سازگار با زبان فارسی، تقویم شمسی، سیستم نظرخواهی فارسی و متمرکز نمودن وبلاگ‌نویسان فارسی زبان در یک سایت بود  که نتیجهء آن افزایش بینندگان فارسی زبان وبلاگ‌ها بود. نکتهء جالب توجه این بود که در عرض هفت ماه نزدیک به 21 هزار ایرانی برای استفاده از این سرویس ثبت‌نام کرده بودند