آشنایی با مفهوم نرم افزار متن باز (open source)

آشنایی  با مفهوم نرم افزار متن باز (open source)

کدهای منبع نرم افزارهای متن باز به راحتی و بنابر درخواست شما در اختیار شما قرار می گیرد و در صورت نیاز شما می توانید از این کدها استفاده کنید، این کدها به گونه ای نوشته و طراحی می شوند                 

مقدمه :            

عده کثیری از کاربران رایانه تصور می کنند که نرم افزار متن باز (open source) به معنای نرم افزاری است که استفاده از آن آزاد و کامل است و کلیه کدهای منبع نرم افزار در اختیار آنها قرار خواهد گرفت در حالی که این تصور، تصوری اشتباه است. ارائه نرم افزارهای متن باز شامل اصولی است که این اصول از سوی شرکت های سازنده تحت نظر قرار می گیرد و به شرح زیر است:  

۱) رایگان :

این دسته از نرم افزارها همواره رایگان عرضه می شوند و برای استفاده از آن به هیچ مجوزی نیاز نیست. در بعضی از مواقع محتوای نرم افزارهای تولیدی از چندین منبع مختلف جمع آوری می شود و در اختیار کاربران قرار می گیرد اما اینها نیز رایگان هستند اما در خصوص نسخه های اضافی نرم افزارها باید شما پول پرداخت کنید و شرکت های سازنده نیز به راحتی از این پول نمی گذرند.  

۲) کدهای منبع:

کدهای منبع نرم افزارهای متن باز به راحتی و بنابر درخواست شما در اختیار شما قرار می گیرد و در صورت نیاز شما می توانید از این کدها استفاده کنید، این کدها به گونه ای نوشته و طراحی می شوند که برنامه نویسان بتوانند با استفاده از آنها امکانات جدیدی را به نرم افزار اضافه کنند و در حقیقت نرم افزار را توسعه دهند، در طراحی کدها نوشتن کدها به صورت گنگ و پیچیده امری غیرقابل قبول به حساب می آید.  

۳) صحت کدها:

آن بخش از کدهای منبع (source code) که بدون هرگونه محدودیتی در اختیار برنامه نویسان قرار می گیرد باید صحت آنها به اثبات رسیده باشد تا تغییر در آنها باعث بروز مشکل در نرم افزار نشود، این کدها ممکن است با اسامی مختلف نوشته شده باشند و یا از نرم افزارهای مختلفی جمع آوری شده باشند 

۴) عدم بروز مشکل:

تغییر در کدهای نرم افزارهای متن باز باید به ترتیبی باشد که برای هیچ کس ایجاد مشکل نکند این کدها که به مرور زمان توسط برنامه نویسان مختلف تغییر پیدا می کنند و به تکامل می رسند نباید سبب بروز خسارت برای شخص و یا گروهی شود.  

۵) عدم ایجاد مانع برای فعالیت های رقبا:

در طراحی کدها نباید تخریب رقبا در نظر گرفته شود و صرفاً باید براساس اصول اساسی برنامه نویسی کدها طراحی و نوشته شود به علاوه کدها نباید به گونه ای طراحی شده باشد که تنها کاربران تجاری و بازرگانی از آن استفاده کنند و باید برای کاربران خانگی نیز محدودیتی قائل نشده باشد.

۶)انتشار مجوز:

پس از انتشار مجوز نرم افزار متن باز باید همه کاربران امکان استفاده رایگان از آن را داشته باشند. برای استفاده از نرم افزار متن باز تنها داشتن یک مجوز کفایت می کند و نیازی به اخذ مجوزهای بیشتر برای استفاده از نسخه های بعدی وجود ندارد و در نسخه های پیشرفته تر نرم افزار نیز دیگر نیازی به تهیه مجوزهای جدید نیست. به علاوه مجوزهای صادرشده برای نرم افزارهای متن باز نباید استفاده از سایر برنامه ها را توسط کاربر محدود کند. به عنوان نمونه نباید به گونه ای باشد که کاربر مجبور به استفاده از برنامه های شرکت خاصی برای استفاده از نرم افزار متن باز اولیه شود.

۷) استفاده از فناوری روز:

با توجه به فناوری های پرشتاب کنونی خصوصاً در حوزه IT تولیدکنندگان برنامه متن باز باید به اصل تطابق با فناوری های روز توجه کافی داشته باشند و به علاوه فناوری به کار رفته نباید مطابق با یک فناوری شخصی باشد بلکه باید استانداردهای بین المللی را رعایت کند.

در حال حاضر استقبال از نرم افزارهای متن باز به قدری افزایش یافته که متخصصان حوزه IT گسترش آن را نوعی تهدید برای نرم افزارهای لیسانس دار مانند سیستم عامل ویندوز شرکت مایکروسافت تلقی می کنند.