وای مکس ، صدای پای تکنولوژی 

فراهم آوردن امکان دسترسی به اینترنت پرسرعت به صورت بی سیم سالیان طولانی است ذهن ارائه دهندگان سرویس اینترنت در جهان را به خود مشغول کرده است. معمولاً در حوزه های تحت پوشش سرویس دهندگان اینترنتی مناطقی وجود داردکه امکان ارائه خدمات اینترنتی با سیم در آن ها مقدور نیست و این امر مستلزم سرمایه گذاری بسیار بالایی است که فاقد توجیه اقتصادی است . این مناطق معمولاً در نقاط دورافتاده است که جمعیت کمی هم دارد و ایجاد زیر ساخت های سیمی برای این بخش از مناطق جغرافیایی مقرون به صرفه نیست. استفاده از تکنولوژی wimax راه حل این مشکل است که از سوی ارائه دهندگان اینترنت پرسرعت بااستقبال فراوانی مواجه شده است. wimax در حقیقت همان استاندارد IEEE۸۰۲.۱۶می باشد که با نام تجاری wimax از سوی ارائه دهندگان اینترنت ارائه می شود.
wimax که مخفف worldwide Interoperobrlity for micro ware Access است از سال ۱۹۹۰ کاربرد آن شروع شده است و نقطه مقابل فناوری اترنت یا wi-fi است. تکنولوژی wimax می تواند صوت، تصویر و سیگنال های اطلاعاتی را در طول فواصل بالای ۵۰کیلومتر و با سرعتی درحدود ۷۰ مگابایت در ثانیه انتقال دهد . حمایت شرکت های دست اندرکار صنعت IT مانند اینتل سبب شده است که این تکنولوژی از بازار بسیار پررونقی برخوردار باشد .
● تجهیزات مورد نیاز
تجهیزاتی که برای پیاده سازی شبکه های wimax مورداستفاده قرار می گیرند در دو لایه تجهیزات قابل دسته بندی است:
۱) تجهیزات سمت مشترک
۲) تجهیزات مربوط به Base station
تجهیزات سمت مشترک که شامل دریافت کننده سیگنال رادیویی می باشد باید به گونه ای طراحی شود تا بتواند کلیه اطلاعات مربوطه را با فرکانس های رادیویی به نزدیک ترین Base station انتقال داده و نیز اطلاعات ارسالی از سوی Base station را به راحتی دریافت کند. این گیرنده ها در اندازه های کوچک طراحی می شوندو مدل های PCMCIA آن جهت نصب در Laptop ها نیز وجود دارد.
تجهیزات مربوط به Base station مانند دکل های BTS - دکل هایی که برای تلفن همراه مورد استفاده قرار می گیرد و امکان آنتن دهی تلفن همراه را میسر می سازد ـ که در نقاط مختلف شهرنصب می شوند و به گونه ای تعبیه شده اند که امکان دید مستقیم دو دکل به راحتی فراهم شده باشد. هرکدام از این دکل ها می تواند تا ۵۰۰۰ کیلومتر مربع راپوشش دهد و دراین محدوده امکان سرویس دهی به مشترکان فراهم خواهد شد.
● خصوصیات wimax
شبکه های نوظهور wimax دارای خصوصیات منحصر به فردی می باشد که این خصوصیات را در شبکه رقیب آن یعنی wi-fi نیز نمی توان دید. برخی از این خصوصیات به شرح زیر است:
۱) برد طولانی شبکه : با توجه به نوع BTSهای نصب شده در شبکه wimax می توان انتظار پوشش شبکه در حدود ۳۰ مایل را از این شبکه داشت.
۲) توانایی بالا برای حمل بسته های اطلاعاتی مانند صوت، تصویر ، دیتا
۳) عدم نیاز به دید مستقیم بین کاربر و دکل های BTS (در صورت دید مستقیم فاصله قابل افزایش است)
۴) پهنای باند بالا (درحدود ۷۰Mbps که تا ۱۰۰Mbps نیز قابل افزایش است)
۵) امکان پیاده سازی شبکه wimax در هر دو باند فرکانسی Licensedو unucensed
۶) تجهیزات گران قیمت در طراحی و پیاده سازی شبکه
۷) امکان پیاده سازی شبکه در بازه های فرکانسی ۱۰-۶۶GHZ و GHZ ۱۱-۲ با استفاده از سیستم کدینگ اطلاعات
۸) پهنای باند قابل تنظیم
● طرز کار سیستم
دراین روش برخلاف سایر روش ها، اینترنت که توسط شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی (Internet service provider) فراهم می شود ابتدا در دکل های BTS به صورت بی سیم و یا باسیم توزیع می شود و سپس BTSهای طراحی شده از طریق ارسال سیگنال های دریافتی به BTSهای مجاور، اینترنت رابه نزدیک ترین BTS کاربر انتقال می دهد، در آخرین حلقه این حرکت اینترنت توسط receiver کاربر دریافت شده و توسط این receiver به رایانه وارد شده و قابل دریافت می شود به علاوه در صورت ارسال اطلاعات از سوی کاربر به اینترنت این receiver وظیفه انتقال آن را برعهده دارد و دیتاهای ارسالی را به نزدیک ترین BTS رسانده و این BTS نیز اطلاعات را به BTSهای مجاور منتقل می کند تا به شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی برسد و این شرکت نیز وظیفه انتقال نهایی اطلاعات را برعهده می گیرد.
● نحوه سرویس دهی
دراین نوع از تکنولوژی بی سیم دو نوع متفاوت از سرویس بی سیم را می توان فراهم آورد. سرویس با دید مستقیم و سرویس بدون دید مستقیم.
۱) سرویس با دید مستقیم (line-of-sight service)los
دراین روش آنتن دریافت کننده اطلاعات (receiver) دردید مستقیم دکل wimax قرار دارد و به همین دلیل ارسال داده ها باخطای کمتری صورت گرفته و به علاوه امکان استفاده از فرکانس های بالاتر و در نتیجه ارائه پهنای باند بیشتر نیز از سوی ISP فراهم می شود. این روش نسبت به روش بدون دید مستقیم روش مطمئن تر و پایدارتری می باشد زیرا در فرکانس های بالاتر امکان تداخل کمتر پیش خواهد آمد.
۲) سرویس بدون دید مستقیم (None-Line-of-sight service(Nlos این سرویس را می توان مشابه فناوری wi-fi دانست و همانند wi-fi از فرکانس های پائین تری در بازه ۲-۱۱GHZ می توان از آن استفاده کرد. دراین روش امواج امکان عبور از موانع فیزیکی را دارند که سبب می شود درمحیط های کلانشهرها که با ساختمان های بلند سر وکار داریم از این روش بیشتر استفاده شود . دراین روش درصد احتمال خطا در ارسال داده ها نسبت به حالت دید مستقیم (Los) افزایش پیدا خواهد کرد و پهنای باند را نیز نمی توان به حد دید مستقیم رسانید و لذا سرعت ارسال و دریافت دراین روش همواره نسبت به حالت دید مستقیم کمتر است.
● قابلیت های فنی wimax
با توجه به تازه وارد بودن این تکنولوژی در بازارهای مصرف مشترکین خصوصاً سازمان های دولتی وخصوصی داشتن اطلاعات فنی برای راه اندازی این سرویس و استفاده از قابلیت های wimax به مدیران IT و کارشناسان رایانه سازمان ها و شرکت های دولتی توصیه می شود. دراین مقاله به طور مختصر چند مورد از مهم ترین ویژگی های فنی wimax مورد اشاره قرار گرفته است:
۱) رنج فرکانسی بالاتر از ۱۰GHZ
۲) پهنای باند از ۱۰۵GHZ تا ۲۰GHZ
۳) نرخ تبادل اطلاعات تا ۷۰Mbps
۴) امکان تحت پوشش قراردادن منطقه ای وسیع به شعاع ۵۰کیلومتر توسط هر BTS
۵) قابلیت سازگاری با سایر تکنولوژی های بی سیم مانند wi-fi
۶) توانایی پشتیبانی از توپولوژی های تحت استاندارد IEEE مانند Token Ring و نیز توپولوژی های خارج از استاندارد مانندLLC
● مزایای wimax
۱) کیفیت سرویس بالاتر نسبت به سایر تکنولوژی ها
۲) کارایی بالاتر با امکان تداخل کمتر
۳) ساختار استاندارد IEEE
۴) پشتیبانی از آنتن های هوشمند
۵) حذف کابل کشی های طولانی
۶) صرفه جویی درهزینه های توسعه و نگهداری شبکه
۷) قابلیت اتصال به خطوط کابلی، DSL و T۱/E۱
۸) امکان سرویس دهی به مشترکین ثابت و سیار
۹) کمترشدن قطعی های مکرر نسبت به سایر روش های اتصال به اینترنت